این شماره کتاب
در قرآن سوره‌ای هست به اسم: قلم. خداوند در اولین آیه‌ی این سوره به قلم قسم می‌خورد. در آیه‌ی چهارم سوره‌ی علق هم می‌فرماید: «قلم، وسیله‌ی تعلیم شماست. (الذی عَلَّمَ بالقلم؛ همان که به وسیله‌ی قلم، آموخت)»
کتاب قدمتی پنج هزارساله دارد. کتاب‌‌های نخستین، به شکل لوح‌های گِلی بودند اما با گذشت زمان و با توجه به دسترسی بشر به امکانات جدید، شکل‌شان عوض شد و امروزه در رنگ‌ها و اشکال متفاوت به دستِ خوانندگان می‌رسند.
نیست کاری به دورویان جهانم صائب
روی دل از همه عالم به کتابست مرا
صائب تبریزی
واژه‌ی کتاب از زبان عربی وارد فارسی شده است. در فارسی میانه، نامک (به فارسی دری: نامه) به کتاب اطلاق می‌شد.
جامی- شاعر پر‌آوازه‌ی ایرانی- درباره‌ی کتاب چنین سروده:
انیس گنج تنهایی کتاب است
فروغ صبح دانایی کتاب است
بود بی‌مزد و منت اوستادی
ز دانش بخشدت هر دم مرادی
درونش همچو غنچه از ورق پُر
به قیمت هر ورق زان یک بَلَق پُر
گهی اسرار قرآن باز گویند
گه از قول پیمبر راز گویند...
بعضی از کتاب‌ها، ساده لباس می‌پوشند، و بعضی لباس‌های عجیب و غریب و رنگارنگ دارند. بعضی از کتاب‌ها برای ما قصه می‌گویند تا بخوابیم، و بعضی قصه می‌گویند تا بیدار شویم. بعضی از کتاب‌ها شاگرد اول می‌شوند و جایزه می‌گیرند، بعضی مردود می‌شوند، و بعضی تجدید. بعضی از کتاب‌ها هر چه دارند از دیگران گرفته‌اند، و بعضی از کتاب‌ها هر چه دارند به دیگران می‌بخشند.
بعضی از کتاب‌ها پُر‌حرف‌اند، ولی حرفی برای گفتن ندارند، و بعضی ساکت و آرام‌اند، ولی یک عالم حرف گفتنی در دل دارند.
بعضی از کتاب‌ها دوقلو یا چندقلو هستند، بعضی از کتاب‌ها پیش از تولد می‌میرند، و بعضی تا ابد زنده هستند.
زنده‌یاد قیصر امین‌پور
حریفی که از وی نیازرد کس
بسی آزمودم، کتاب است و بس
رساند سخن را به خوبی به بُن
به بسم‌ا... آغاز سازد سُخن
نگیرد به کس سبقت از هیچ باب
از او تا نپرسی نگوید جواب
فخرالدین عراقی
یک لطیفه
نویسنده‌ای با دوست خود مشغول خوردن قهوه بود. دوستش گفت: «هیچ می‌دانی که همسر من از کتاب جدید شما بسیار استقبال کرد. با این‌که شما را اصلاً نمی‌شناسد!»
نویسنده با تفاخر و غرور پرسید: «راست می‌گویی؟»
- بلی، چون کتاب‌تان قُطرش درست به همان اندازه‌ای بود که می‌شد آن را به جای پایه‌ی شکسته‌ی مُبل خانه‌ی‌مان قرار داد.
آیا می‌دانید که:
- پیش از آن‌که ماشین چاپ اختراع شود، کتاب‌ها به صورت نسخه‌برداری، تکثیر می‌شدند.
- اما در سال 1439 میلادی ماشین چاپ از سوی یوهانس گوتنبرگ آلمانی، تحول بزرگی در چاپ کتاب به وجود آورد.
- چینی‌ها نخستین مردمانی بودند که بیش از دوهزار سال پیش، کاغذهایی مانند کاغذهای امروز ساختند. مسلمانان شیوه‌ی ساختن کاغذ را در سده‌ی نخست پس از اسلام از چینی‌ها آموختند و آن را بهبود بخشیدند.
- شهر سمرقند، طی سال‌های زیادی، بزرگ‌ترین مرکز ساخت و خرید و فروش کاغذ بود.
- می‌گویند اولین کتاب به زبان فارسی در هلند به دست یک ارمنی چاپ شد.
- کتاب دیجیتالی، مدرن‌ترین کتاب است که امروزه در پیش روی شماست. این کتاب در قالب بسته‌های نرم‌افزاری مانند پی‌دی‌اف، عرضه می‌شود.
روز 24 آبان، روز کتاب و کتاب‌خوانی است. تا به الآن شما چند‌تا کتاب خوانده‌اید و چند سطر از آن‌ها را در یاد دارید؟
