چرا می‌ترسیم؟

مهدیس حسینی (کارشناس روانشناسی بالینی)

نیمه‌شب است. در اتاق خودتان روی تخت دراز کشیده‌اید. هیچ صدایی به گوش نمی‌رسد. گویا همه‌ی اهل خانه به خواب رفته‌اند. ناگهان درِ اتاق با صدای بلندی باز می‌شود. از شدت ترس توانایی هیچ حرکتی ندارید. نفس‌های‌تان به شماره افتاده و دست‌های‌تان یخ کرده‌اند؛ اما خیلی زود متوجه می‌شوید باد شدیدی که بیرون می‌وزد، درِ اتاق را باز کرده است.

اصلاً متوجه شدید که چرا ترسیدید؟

ترسیدید؛ چون ترس یکی از مکانیسم‌های دفاعی بدن است که نقش بسیار مهمی را در سلامت نگه داشتن شما از بلایا و خطرها ایفا می‌کند.

فراموش نکنید اگر ما احساس ترس را نداشته باشیم مطمئناً زمان زیادی زنده نخواهیم بود؛ چون ممکن است مارهای سمی را در دست بگیریم یا در حین حرکت ماشین، از آن پیاده شویم.

در قرن 19 میلادی برخی معتقد بودند که احساس ترس همان هدیه‌ی خداوند است که باعث می‌شود ما مراقب خود باشیم و از هر نوع اتفاقی که ممکن است زندگی ما را به خطر بیندازد دوری کنیم. این احساس کاملاً غیرارادی است. در بعضی موارد ترس‌ها حاصل یادگیری است؛ یعنی شما در کودکی آموخته‌اید که از برخی از اشیا، اشخاص و موقعیت‌های ترسناک، بترسید؛ مثلاً ترس از دیدن سوسک.

اگر شما جزء آن دسته از افراد به حساب می‌آیید که از سوسک می‌ترسند، حتماً در کودکی ترس دیگران را از دیدن سوسک دیده‌اید و با خود گفته‌اید حتماً علتی دارد که دیگران از آن جانور می‌ترسند و به تقلید از بزرگ‌ترهای خود از این جانور می‌ترسید.

شاید یکی دیگر از دلایل ترس‌های ما، ترس از آینده‌ی مبهم و پیش‌بینی نشده‌ی ماست. ما از تنهایی می‌ترسیم؛ چون احتمال می‌دهیم مورد تهاجم قرار بگیریم یا بیمار شویم و...

گاهی دلیل آن، خیالبافی و دیدن فیلم‌های ترسناک است؛ امّا اگر واقعاً ایمان داشته باشیم که موجودی بالاتر از موجودات زمینی از ما محافظت می‌کند و همه چیز تحت قدرت اوست، دیگر از هیچ چیز، هیچ‌کس و هیچ موقعیتی نخواهیم ترسید.

اکنون شاید برای شما هم این سؤال پیش آمده باشد که:

چرا در زمان ترس دهان خود را باز و چشم‌های‌مان را گشاد می‌کنیم؟ در واقع انقباض عضله‌های ما در هنگام ترس باعث می‌شود که حالت صورت ما تغییر یابد.

اما چگونه نترسیم؟

در زندگی روزانه‌ی ما، ترس‌های زیادی وجود دارد. ما در این‌جا به شما کمک می‌کنیم تا با ترس‌های بی‌مورد خود مقابله کنید.

راه‌های مقابله با ترس:

1) چیزهایی که شما را می‌ترساند، شناسایی کنید. اگر در مورد چیزهایی که از آن‌ها می‌ترسید اطلاعات داشته باشید، ناخودآگاه ترس خود را کم کرده‌اید.

2) تصور کنید شما از موضوعی می‌ترسید و فردی را می‌شناسید که از آن موضوع نمی‌ترسد. با او صحبت کنید و سعی کنید ساعاتی را با او سپری نمایید.

3) شاید شما از آن دسته از افراد هستید که از بلندی می‌ترسید؛ پس سعی نکنید که همیشه طبقه‌ی 17 یک ساختمان بلند را در نظر بگیرید. شما تا وقتی بخواهید، می‌توانید در طبقه‌ی همکف باقی بمانید.

4) اگر ترس از تنهایی دارید، سعی کنید چند شب پشت سر هم بدون روشن کردن چراغ به اتاق خود رفته و دنبال وسایل‌تان بگردید؛ و یا اگر می‌ترسید در جمع حرف بزنید، جلو آیینه تمرین کنید.

5) هیچ‌گاه از موقعیت‌هایی که شما را ناراحت می‌کند فرار نکنید، بلکه سعی کنید به تدریج با این موقعیت‌ها روبه‌رو شوید تا مهارت کافی پیدا کنید.

6) در پایان اگر احساس می‌کنید که ترس‌های شما در برخی موضوعات بیش از حد است، از روانشناسان کمک بگیرید. آن‌ها به خوبی علل را ریشه‌یابی و کمک‌تان می‌کنند.

تعداد مشاهده مقاله: 60