این شماره نماز
گر تو میخواهی مسلمان زیستن
نیست ممکن، جز به قرآن زیستن
«علامه اقبال لاهوری»
با خدا سخن میگویم. دستهای نیازم به سوی او بلند است. نمازم را به خاطر او قامت بستهام. دلم را به یاد او به پرواز درآوردهام. خدایا! صدایت میزنم. دلم در جستوجوی تو است. همهی وجودم به دنبال تو است. خدایا! بر برگهای قنوت نمازم، یاکریم برکتت را بنشان تا لانه کند و به حرفهایم پاسخ ده...
امام صادق(علیهالسلام) فرمودند: «محبوبترین عملها در پیشگاه خداوند «نماز» است؛ و آن آخرین سفارش پیامبران(علیهالسلام) است.»
*
در قرآن مجید بیشتر از 70 آیه، دربارهی نماز وجود دارد؛ آیههایی محکم، دلنشین، زیبا و ماندگار.
... جز خدا را نپرستید و به پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و بینوایان، نیکی کنید و با مردم، نیکو سخن گویید و نماز بهپا دارید...(1)
ای کسانی که ایمان آوردهاید، از صبر و نماز کمک بگیرید که خداوند با صابران است.(2)
... نماز برپا دار، که نیکیها، بدیها را از بین میبرد. این تذکری برای پندگیرندگان است.(3)
به یقین کسانی که کتاب خدا را تلاوت میکنند و نماز برپا داشته و از آنچه به ایشان روزی دادیم، در نهان و آشکار انفاق کردهاند، به تجارتی امید بستهاند که هرگز زوال (نیستی) نمیپذیرد.(4)
*
از قول یکی از دوستان شهید رجایی نقل است:
در دفتر کار شهید محمدعلی رجایی- رئیسجمهور محبوب- بودم. صدای اذان بلند شد. ناگهان یکی از خدمتکارها به اتاقش آمد و گفت: «آقای رجایی! غذایتان آماده است. اگر اجازه میدهید، خدمتتان بیاورم، میترسم سرد بشود.» شهید رجایی فرمود: «باشد برای بعد از نماز.»
وقتی خدمتکار رفت ایشان با چهرهای آرام و متبسم به من گفت: «من عهد کردهام هیچوقت قبل از نماز ناهار نخورم. اگر زمانی ناهار را قبل از نماز بخورم، یک روز، روزه میگیرم.»
*
در کتاب منتخب میزانالحکمه میخوانیم: حضرت محمد(صلیاللهعلیهوآله) دربارهی مردی که با ایشان نماز میخواند، اما کارهای زشت هم انجام میداد فرمود: «نمازش، روزگاری او را از کارهای زشت باز خواهد داشت.» و دیری نگذشت که آن مرد توبه کرد.(5)
*
نگاه هنرمندان و شاعران به نماز زیباست. تصویرگران و نقاشان، در تابلوهای خود، آن را زیباتر از آنچه که ما تصور میکنیم به تصویر کشیدهاند و شعر شاعران، لطیفتر و احساسیتر است از آنچه که ما با آن روبهرو میشویم.
نماز اشتیاق گُلی است
برای جوانه زدن
بدون ریا با خدا
گپی عاشقانه زدن
*
نماز اتفاق بهار
میان تنِ آدم است
و دستان سبزش پُر از
صمیمیت شبنم است
*
نماز آشتی میدهد
دل شیشه و سنگ را
و چون غنچه وا میکند
دلِ بسته و تنگ را
*
نماز آسمانی بلند
و هنگام پرواز ماست
و سجّاده و مُهر ما
زمین پر از راز ماست...
*
نماز ابتدای سفر
به دنیای احساس ماست
قرار ملاقات با
خداوند پروانههاست(6)
قسمتی از سرودهی ناصر کشاورز
***
وقتی نماز میخوانیم، پلکهایمان رو به گناه بسته میشود. پاهایمان، به سمت گناه نمیرود. دستها، قلب و دلمان، به سمت خدا رو میکند و جادهی خیالمان، از عطرِ حضور او انباشته میشود.
نماز را هر چه بهتر و زیباتر بخوانیم و سرِ وقت، به خدا نزدیکتریم.
آدمهای نمازخوان، هیچوقت به گرداب نمیافتند و هیچگاه، دچار سقوط نمیشوند. نماز، نردبان نور و معرفت و مهربانیست.
*
ابوبصیر خمیده خمیده دست به دیوار گرفت و پا به خانهی امام صادق(علیهالسلام) گذاشت. مولای عزیزش به تازگی از دنیا رفته بود و ابر غم بر تمام شهر مدینه سایه داشت. ابوبصیر بغضآلود و غصهدار در اتاق امام(علیهالسلام) نشست. چشمش نابینا بود، اما با همهی وجود، حضور امام را در آنجا حس میکرد. کتابها، عمامه، پیراهن، عصایش...
امحمیده، همسر امام(علیهالسلام)، به او خوشآمد گفت.
- ای ابوبصیر، امام صادق(علیهالسلام) در لحظات آخر عمرشان فرمودند که همهی فامیل را به خانه دعوت کنیم. آنها را دعوت کردیم. امام(علیهالسلام) به آنها فرمودند: «شفاعت ما اهل بیت(علیهمالسلام) به آن کسی که نمازش را سبک بشمارد نخواهد رسید...»
و سپس از دنیا رفتند...
- ای وای... ابوبصیر... راستی آیا تو که شیعهی آلعلی(علیهالسلام) و فاطمه(سلاماللهعلیها) هستی، به نمازهایت اهمیت بسیار میدهی؟
1) سورهی بقره، آیهی 83.
2) سورهی بقره، آیهی 153.
3) سورهی هود، آیهی 114.
4) سورهی فاطر، آیهی 297.
5) کتاب منتخب میزانالحکمه، نوشتهی محمد محمدی ریشهری، تلخیص: سیدحمید حسینی، ترجمهی: حمیدرضا شیخی، ناشر: مؤسسهی علمی فرهنگی دارالحدیث.
6) برگرفته از کتاب نان و پروانه، به کوشش حسین حداد، ناشر: محراب قلم.