در کوچه پس کوچه‌های نوجوانی/ با قاطعیت نه بگویید

کارشناس روان‌شناسی بالینی

شاید برای شما هم بارها پیش آمده که در موقعیتی قرار بگیرید که گفتن کلمه‌ی نه برای‌تان سخت و دشوار باشد؛ زمانی که دیگران از شما درخواست و تقاضایی دارند و شما با تقاضای‌شان موافقت می‌کنید و می‌گویید بله، حتماً، باشد و... اما در دل‌تان از این‌که چنین درخواستی را قبول کرده‌اید احساس بدی دارید.

فکر می‌کنید که دیگران از خوبی شما سوء‌استفاده می‌کنند و تمام این‌ها مربوط به این است که شما نمی‌توانید به چنین درخواست‌هایی نه بگویید. فراموش نکنید که دیگران به این دلیل از شما درخواست کمک می‌کنند، چون شما همیشه می‌گویید: بله! و شما به این دلیل می‌گویید بله، چون دل‌تان برای طرف مقابل می‌سوزد یا با خودتان فکر می‌کنید اگر روزی شما درخواستی از شخص مقابل داشته باشید، او به شما جواب نه می‌دهد و یا مهم‌تر از آن می‌ترسید که رابطه‌ی دوستی‌تان با شخص مقابل خراب شود.

حالا به نظر خودتان این یک ویژگی بد نیست؟

آیا وقت آن نرسیده تا تلاشی برای از بین بردن این ویژگی بد بکنید؟

اصلاً می‌دانید که برخی از افکار منفی، قدرت نه گفتن شما را از بین می‌برد و شما را برای گفتن کلمه‌ی بله تشویق می‌کند؛ افکاری مثل:

- می‌ترسم با نه گفتن من شخص مقابل از دستم دلگیر بشه.

- اگه من نه بگم، ممکنه که در آینده طرف مقابل هم به درخواست من پاسخ نه بده.

- شاید نه گفتن من باعث بشه که شخص مقابل نظرش نسبت به من عوض بشه.

- و...

فکر می‌کنم وقت آن رسیده تا هنر نه گفتن را بیاموزید. فهرستی از بله‌هایی که برخلاف میل‌تان در دو هفته‌ی گذشته گفته‌اید، تهیه کنید. به احساس اضطراب، خشم و بی‌میلی که هنگام پذیرفتن درخواست‌های دیگران داشته‌اید، فکر کنید. چه مقدار از وقت خودتان را به دیگران اختصاص داده‌اید؟

کمک به دیگران برای همه رضایت‌بخش است؛ ولی یادتان نرود که برنامه‌های زندگی خودتان را فراموش نکنید.

اگر درخواست‌‌های نابه‌جای دیگران موجب دلخوری، خشم و ناراحتی شما می‌شود، بهترین کار این است که از احساس‌تان با شخص مقابل صحبت کنید؛ وگرنه ممکن است در زمان و مکان نامناسبی ناگهان خشم‌تان لبریز شود و کارها را خراب‌تر کنید.

گاهی مواقع می‌توانید نسبت به درخواست‌های دیگران علاقه‌مندی نشان بدهید؛ اما در پی آن مشخص کنید که در حال حاضر شرایط قبول کردن درخواست‌شان را ندارید. به‌طور مثال: اگه شرایطم اجازه می‌داد دوست داشتم در حل تمرین‌های درس عربی بهت کمک کنم؛ اما الآن نمی‌توانم و امکانش نیست.

فراموش نکنید راضی نگه داشتن تمام آدم‌هایی که در اطراف ما هستند تقریباً غیرممکن است، و این‌که شما وظیفه ندارید برای رضایت دیگران بیش از حد توان خودتان تلاش کنید.

در عین حال بدانید که دروغ گفتن راه درستی برای نپذیرفتن درخواست‌های نا‌به‌جای دیگران نیست؛ زیرا این ترس را در شما به وجود می‌آورد که روزی حقیقت آشکار می‌شود و شما شرمنده خواهید شد؛ ضمن این‌که هیچ چیز بهتر از صداقت نیست.

شجاع باشید! ممکن است گفتن نه برای اولین بار برای‌تان سخت باشد؛ اما با گذشت زمان و تمرین، آسان‌تر می‌شود.