در کوچه پس کوچه‌های نوجوانی/ اعتماد به ‌نفس

کارشناس روان‌شناسی بالینی

* هیچ‌وقت دوست ندارید به مهمانی بروید؛ چون احساس می‌کنید که افراد طور دیگری به شما نگاه می‌کنند و شما را فرد بی‌لیاقتی می‌بینند.

* از نگاه کردن به چهره‌ی خودتان در آینه پرهیز می‌کنید؛ چون فکر می‌کنید چهره‌ی‌تان بسیار زشت است.

* وقتی در یک جمع قرار می‎گیرید ضربان قلب‌تان تندتر می‌شود و صدای نفس‌های‌تان را می‌شنوید، و از این که دیگران متوجه این حال شما شوند احساس ترس می‌کنید.

* جرأت «نه» گفتن و مخالفت با چیزی را که مطابق میل و نظر شما نیست ندارید.

* همیشه سعی می‌کنید تا به هر قیمتی که شده همه را از خود راضی نگه دارید.

* با وقوع هر اشتباهی خودتان را مقصر می‌دانید و مدام خودتان را سرزنش می‌کنید.

اگر موارد بالا را در خودتان سراغ دارید، باید بگویم شما دچار کمبود اعتماد به نفس هستید.

اما اعتماد به نفس چیست؟

اعتماد به نفس نوع نگاه فرد است نسبت به شخصیت و توانایی‌هایش، که رابطه‌ی مستقیمی با عزت‌نفس دارد.

حتماً می‌پرسید عزت‌نفس چیست؟

عزت‌نفس میزان ارزشی است که فرد برای خود قائل است. هر قدر که فرد احساس ارزش‌مندی بیش‌تری بکند اعتماد به نفس او نیز بیش‌تر خواهد بود. مثلاً شما هر قدر که چهره‌ی خودتان را زیبا و دوست‌داشتنی بدانید و احساس زیبایی بکنید به همان اندازه اعتماد به نفس شما بالاتر می‌رود، چنان که دیگران نیز شما را به همان‌گونه که خودتان دوست دارید خواهند دید.

هم‌چنین که نداشتن اعتماد به نفس شما را در ظاهر فردی با لب‌های آویزان، صورت پژمرده و چهره‌ای غمگین، پشتی ‌قوز کرده و ظاهری شلخته و نامرتب با صدایی ضعیف و نامطمئن به دیگران نشان می‌هد.

حتماً با خوتان می‌گویید چه اهمیتی دارد که شما  فردی با اعتماد به نفس بالا باشید!

 همان‌طور که قبلاً نیز گفتم نوع نگاه شما به خودتان زمینه‌ای است برای این‌ که دیگران شما را آن‌گونه ببینند.

اگر شما خودتان را فرد لایق و توانایی ببینید که توانایی انجام کار خاصی را دارد، دیگران نیز شما را همان‌گونه خواهند دید، در نتیجه به شما فرصت انجام آن کار خاص را خواهند داد.

در شماره‌های قبل من به شما تکنیک نه گفتن را آموزش دادم. فراموش نکنید که توانایی شما در نه گفتن به مسائلی که شما هیچ تمایلی به تأیید آن‌ها ندارید موجب خودباوری شما و بالا رفتن اعتماد به نفس‌تان می‌شود.

ولی چه‌کار کنید تا فردی با کمبود اعتماد به نفس نباشیم؟

از ابراز نظر در جمع استقبال کنید. سؤال پرسیدن را بد ندانید و ابراز عقیده کنید. برای این منظور سعی کنید مطالعات خود را بیش‌تر کنید و بر اطلاعات‌تان بیفزایید.

فکرهای خوب و مثبت را انتخاب کنید. شاید در گذشته اشتباهی کرده‌اید که دیگران شما را به خاطر آن تحقیر کرده‌اند و تحت تأثیر این تحقیر، فکری منفی در شما شکل گرفته است، این فکر که اگر چنین و چنان کنم آبرویم می‌رود. اکنون زمان تغییر است، فکرهای مثبت را جایگزین کنید. فکری مثل این که هر شکست یک تابلوی علامت است که راه درست بعدی را به من نشان می‌دهد. یا این که هر کسی ممکن است اشتباه کند فکرهای منفی قبلی شما را تغییر می‌دهد.

اصلاً می‌دانید چه چیز ادیسون را مخترع کرد؟

ادیسون شخصی که اولین معلمش او را «خنگ و کودن» نامید. پدرش به این نتیجه رسیده بود که او «کودن» است و مدیر مدرسه به او گفته بود که: «تو هرگز در هیچ کاری به جایی نمی‌رسی» و تنها اعتماد به نفس او به خودش موجب شد تا امروز او بیش از 1000 اختراع ثبت‌شده به نام خودش داشته باشد که معروف‌ترین اختراع او چراغ حبابی یا همان لامپ است آن هم در زمانی که مردم از چراغ‌های نفتی و گازی برای روشن‌کردن خانه‌های‌شان استفاده می‌کردند.

در قدم بعدی سعی کنید از بیان افکار خود هیچ گونه ترسی نداشته باشید. اهداف‌تان را مشخص کنید، فکر کنید چه کاری دوست دارید انجام دهید و سپس برای انجام آن برنامه‌ریزی کنید و طبق برنامه جلو بروید. آنچه را که می‌توانید، تغییر دهید.

درباره‌ی عادت‌ها و خصلت‌های خود فکر کنید. اگر بعضی از آن‌ها شما را ناراحت می‌کند، برای تغییر آن اقدام کنید؛ اما اگر چیزی است که نمی‌توان آن را تغییر داد (مثل شکل ظاهری‌تان) سعی کنید از آنچه که هستید لذت ببرید و سازگاری کنید، فراموش نکنید که زیبایی باطن  ارزشمندتر از زیبایی ظاهر است.

هر روز سه کار یا رفتاری که انجام داده‌اید و موجب رضایت و شادی‌تان شده است را روی کاغذ بنویسید.

 سعی کنید با صدای بلند صحبت کنید، هنگام راه رفتن محکم و سریع گام بردارید.

اگر احساس اعتماد به نفس نمی‌کنید، حداقل تظاهر کنید و طوری رفتار کنید که انگار به خودتان و توانایی‌های‌تان کاملاً مطمئن هستید. خیلی زود می‌بینید که احساس اعتماد به نفس می‌کنید، اعتماد به نفس واقعی. حتی اگر طی 10 سال گذشته اعتماد به نفس خیلی پایینی داشته‌اید، به این معنی نیست که قرار است همان‌طور بمانید. می‌توانید تصمیم بگیرید که زندگی و آینده‌ی‌تان را تغییر دهید. می‌توانید افکار و خاطرات مربوط به گذشته را دور بریزید و به چیزهای جدیدی فکر کنید.

توی زندگی‌تان چه کسی یا چه کسانی را تحسین می‌کنید؟ چرا؟ به خاطر کدام ویژگی یا کدام ویژگی‌های‌شان؟ پاسخ به این پرسش‌ها را به دقت یادداشت کنید و فهرستی تهیه کنید تا ویژگی‌های مورد علاقه‌ی‌تان همیشه جلو چشم‌تان باشد. هر روز برای رسیدن و نزدیک‌تر شدن به این ویژگی‌ها تلاش کنید. هر روز یکی از کارهایی را که همیشه از انجام آن واهمه داشتید و دارید، انجام بدهید. خیلی از ترس‌هایی که در زندگی‌تان وجود دارند و با شما زندگی می‌کنند، اجازه نمی‌دهند که توانایی‌های‌تان را بروز بدهید. سعی کنید که هر روز یک قدم به حصارهای ترس‌تان نزدیک‌تر شوید. هر چه از این ترس‌ها بیش‌تر فاصله بگیرید و بیش‌تر ازشان دوری کنید، ترسناک‌تر به نظر می‌رسند. در عوض، هر چه به آن‌ها نزدیک‌تر و بیش‌تر با آن‌ها مواجه شوید، می‌بینید که چه‌قدر راحت می‌شود از آن ترس‌های خیالی رد شد.

در پایان فراموش نکنید که ارزش شما به عنوان یک انسان به مشهور بودن، زیبا بودن، خوش لباس بودن، سریع بودن، یا داشتن وزن ایده‌آل نیست؛ بلکه تنها به خودتان بستگی دارد.