گزارش/ حیوانی نجیب

علی‌آقا نزدیک به 15 سال است که سوارکاری می‌کند.

اسب باید به جسارت تو پی ببرد؛ یعنی بداند که جسوری. اسب به آدم‌هایی سواری می‌دهد و گوش به فرمان‌شان می‌دهد که بداند از او بالاترند.

* با چه سرعتی سوارکاری کرده‌اید؟

 بستگی به مسافت دارد. سرعت اولیه 100 کیلومتر در ساعت است. هر چه مسافت کوتاه‌تر باشد سرعت اسب بالاتر می‌رود.

* بهترین نژاد اسب؟

اسب ترکمن بهترین نژاد در بین دیگر اسب‌هاست. در بین سوارکارها اسب ترکمن طرفداران زیادی دارد.

* اسب از چی بدش می‌آید؟

از این که یک غریبه یک‌دفعه وارد اصطبلش شود، خیلی بدش می‌آید. اسب یکه‌شناس (که تنها با یک نفر اُنس دارد) هم اصلاً نمی‌گذارد کسی نزدیکش شود. آن‌قدر بی‌تابی می‌کند تا همه از اطرافش دور شوند.

اسب از خوراکی‌ها قند را خیلی دوست دارد. خیلی‌ها برای ارتباط اولیه با یک اسب به او قند می‌دهند.

* چند تا اسب داشته‌اید؟ کدام محبوب‌تر بودند؟

تا به حال بیش‌تر از 20 تا اسب داشته‌ام. بهترین و دوست‌داشتنی‌ترینش «طلا» بود؛ البته ما بهش می‌گفتیم «کری». قیمت خوبی بابت او  دادند ما هم او را فروختیم.

* خاطره‌ی بد؟

با یک اسب سرشاخ شدم، بازویم را گاز گرفت.

* خاطره‌ی خوب؟

یک اسب داشتم، برای مسابقه تربیتش کرده بودم. هر جا که می‌خواستم بروم بدون معطلی، حتی بی‌ آن که سربندش را بکشم خودش می‌آمد توی ماشین. برای همین هر شهری می‌خواستم بروم فقط با او می‌رفتم.

* رتبه‌ای کسب کرده‌اید؟

مقام اول استان، سال 80.

* جوانی که سوارکاری را دوست دارد، اما پول ندارد چه کند؟

اسب‌سواری هزینه‌اش بالاست. در باشگاه‌ها گاهی برای جابه‌جا کردن یک اسب هزینه‌ی زیادی باید بپردازی. هزینه‌ی نگهداری ارزان‌ترین اسب، حداقل ماهیانه 800، 700 هزار تومان است؛ البته قیمت‌های بالا نمی‌تواند باعث شود کسی از علاقه‌اش منصرف شود. بالأخره راهی هست. مثلاً او می‌تواند برود و با کسی که از اسب نگهداری می‌کند آشنا شود. به او در حفظ و نگهداری باشگاه کمک‌هایی بدهد و در کنارش هم  از اسب‌ها استفاده کند. سوارکاری، میان باقی رشته‌ها ورزش گران و پرخرجی ا‌ست.

* نظرتان درباره‌ی باشگاه‌های کوچک  اطراف شهر چیست؟

این دسته از باشگاه‌ها بیش‌تر تفریحی هستند. می‌شود همراه خانواده، گاهی به این باشگاه‌ها سر زد و از بودن کنار اسب‌ها لذت برد؛ اما باشگاه‌هایی هم هستند که اسب‌سواری را حرفه‌ای یاد می‌دهند. برای حرفه‌ای شدن باید به باشگاه‌های حرفه‌ای رفت.

* غذای اسب؟

به اسب یونجه می‌دهند؛ چون کلسیم دارد. جو هم می‌دهند تا شکمش زیاد بزرگ نشود. جو ویتامین زیادی هم دارد.

* محل نگهداری اسب؟

جای اسب باید دو متر و نیم در دو متر باشد. نباید زیاد بزرگ باشد تا اسب آرام بماند و زیاد خودش را به اطراف نزند.

* حمام اسب؟

اگر اسب از وقتی که کره‌ است به حمام با «غشو» و شلنگ آب عادت کند، دیگر موقع حمام کردن تکان نمی‌خورد. ما اسب‌های‌مان را  با برس می‌شوریم؛ البته بعضی‌ها هم به بدن اسب «ابر» می‌کشند. سم‌های اسب را هم با فرچه می‌شورند.

* نعل اسب شانس می‌آورد؟

اسب حیوان نجیبی است، برکت هم دارد. در زندگی‌ات باشد خمس مال را هم می‌خورد. به قول معروف، شگون دارد. خیلی از فروشنده‌ها نعل اسب را در مغازه‌ی‌شان می‌زنند تا کاسبی‌شان برکت داشته باشد.

* احساسات اسب؟

باید با اسب روراست باشی. به عقیده‌ی من اسب خیلی چیزها را می‌فهمد؛ دروغ، محبت، بدرفتاری، آدم بد و آدم  خوب را هم تشخیص می‌دهد.

زمانی که اسب به تو دل بدهد سرعتش بیش‌تر می‌شود. اسبی که 100 کیلومتر در ساعت سرعت دارد، اگر به تو اطمینان داشته باشد و اعتماد کند، 110 کیلومتر هم می‌رود. در مسابقه‌ها هم بیش‌تر همکاری می‌کند. اسب در تاریخ همیشه همراه انسان بوده؛ در جنگ، ورزش، شکار حیوانات و... به او کمک کرده.

* چطور نعل می‌بندند؟

الآن همه چیز پیش‌رفته شده. با ماشین می‌آیند داخل اصطبل، هر نعلی را که به پای اسب بخورد می‌بندند و می‌روند. اکثر این نعل‌بندها مربیان خارجی داشته‌اند. در قدیم نعل قالب خاصی نداشت. الآن قالب‌ها آماده است. با چکش می‌زنند تا نعل اندازه‌ی پای اسب شود.

* چرا به سم اسب نعل می‌بندند؟

به خاطر زیاد راه رفتن در کوه، بیابان یا روی آسفالت ممکن است سم اسب بترکد. برای همین نعلش می‌زنند.

* زدن نعل دردناک است؟

نه؛ البته اگر نعل‌بند، نعل را بد جا بیندازد ممکن است اسب نتواند راه برود.

* چند وقت یک بار نعل جدید می‌بندند؟

اگر اسب زیاد راه برود، هر 20 روز یک بار. اگر زیاد راه نرود، دو - سه ماه و گاه تا شش ماه نعل  نمی‌زنند.

* بیش‌ترین مسیری که با اسب رفته‌اید؟

همراه دوستانم از تهران رفتم به قم و برگشتم. دو روز طول کشید. هر جایی که چاه آب و جای مناسب می‌دیدم اتراق می‌کردیم.

* اگر اسب نداشتید؟

اگر به اسب دست‌رسی نداشتم موتورسواری و تیراندازی می‌کردم؛ البته اسب با هیچ چیز جایگزین نمی‌شود. اگر کسی لذت سوارکاری را بفهمد، می‌داند حتی بهترین ماشین‌ها هم نمی‌توانند جای اسب را بگیرند.

* شلاق هم می‌زنیدشان؟

کم‌تر اسبی نیاز به کتک دارد. اگر بدانی چه می‌خواهد و او هم منظورت را بفهمد، راحت به فرمانت گوش می‌دهد. اسب نجیب‌تر از آن است که بخواهد با تو درگیر شود.

* تأثیر اسب در زندگی شخصی‌تان؟

همه‌ی اطرافیانم فهمیده‌اند چه‌قدر به اسب‌ها علاقه دارم. اکثر هدیه‌هایی که برایم می‌آورند نقش اسب دارد؛ مجسمه، تابلو، تابلوفرش، جواهر و... خودم هم بیش‌تر این چیزها را هدیه می‌برم.

* دلیل علاقه‌ی‌تان؟

چون خوب می‌توانم با اسب ارتباط برقرار کنم، جذبش شدم.

یک بار رفتم باشگاهی در چیچکلو (اطراف تهران)، اسبی را نشانم دادند و گفتند این اسب وحشی است، تا به حال هیچ کسی نتوانسته سوارش شود.

اسب لگد می‌زد، گاز می‌گرفت، روی دو پایش بلند می‌شد و به طرفم می‌آمد. آن روز خیلی تلاش کردم و آن اسب رام شد. صاحب اسب آن را به عنوان هدیه به من داد. من هم آن را به قیمت خوبی فروختم.

* بیماری اسب؟

اسب عرق خشک می‌شود؛ یعنی زمانی که زیاد می‌دود و بعد یک‌دفعه او را ببرند یک جای خنک و یا آب سرد بهش بدهند، آن وقت ایست کامل می‌کند و می‌میرد.

باید اسب را بعد از گرم شدن زیاد نرم کرد؛ یعنی آن‌قدر آرام او را راه ببری تا عرقش خشک شود. گاهی هم زیاد که می‌دود به قول ما باد دماغ می‌شود؛ یعنی بی‌اختیار آن‌قدر می‌دود که روده‌اش پاره می‌شود و می‌میرد. آن موقع که می‌فهمی  انگار خیلی سرحال شده و می‌خواهد بیش از حد بدود، باید سعی کنی نگهش داری تا باد دماغ نشود.

* تولد اسب؟

یک سال طول می‌کشد تا کره اسب به دنیا بیاید. یک سال هم شیر می‌خورد. بعد دو سال می‌شود از او سواری گرفت. در مسابقه‌ها هم بیش‌تر از اسب‌های نر استفاده می‌کنند.

* زین‌های امروزی با زین‌های سنتی تفاوت دارند؟

زین‌های امروزی بیش‌ترشان با فوم درست می‌شوند. ارزان‌قیمت و راحت هستند و طرفداران زیادی دارند. با زین‌های سنتی تفنگ، زیرانداز و وسایل جابه‌جا می‌کردند و گران‌قیمت هستند.

 

تعداد مشاهده مقاله: 150