چراغ/ محمد پسر محمد...

محمد بن محمد بن نُعمان، از دانشمندان بزرگ شیعی ا‌ست.

سال تولد: 336 قمری، در نزدیکی شهر بغداد

سال وفات: 413 قمری

او به شیخ مفید معروف است.

از همان کودکی، نبوغ و عطش و عشق به کتاب و علم در او پیدا بود. جوان که شد اندکی از شب را می‌خوابید. باقی شبانه‌روز را یا در نماز بود یا مطالعه می‌کرد یا درس می‌گفت یا قرآن می‌خواند.

*

شیخ مفید شاگردان بسیاری را پرورش داد. عالمان بزرگی همچون شیخ طوسی (مؤسس حوزه‌ی علمیه‌ی نجف)، سید مرتضی و سید رضی (گردآورنده‌ی نهج‌البلاغه) از آن جمله‌اند.

*

این عالم دانا، در زمانه‌ی خود به شیعیان اعتبار داد و بیش از پیش بر احترام آنان در میان دوست و دشمن افزود. در زمانه‌اش، محبان اهل‌بیت(ع) به آزادی و احترام رسیدند و حاکمان نیز از ستم‌های ناروایِ خود کاستند.

*

نقل است که از امام عزیز دوازدهم ما شیعیان حضرت مهدی(عج)، نامه‌هایی خطاب به شیخ نوشته شده...

در سرآغاز یکی از نامه‌ها آمده است:

برادر گرامی، استوار و دوست راه‌یافته شیخ مفید...

در نامه‌ای دیگر می‌خوانیم:

سلام خدا بر تو ای یاری‌کننده‌ی حق...

*

شبی شیخ در خواب دید پاره‌ی تن رسول خدا(ص) حضرت زهرا(س) دست عزیزان خود حسن(ع) و حسین(ع) را که کودک بودند، در دست خود گرفته و به نزد وی برد و فرمود: «ای شیخ به این دو فقه بیاموز!»

شیخ از خواب برخاست و حیرت‌کنان در اندیشه شد. چند ساعتی بعد بانویی به همراه دو کودک خود به محضر درس او آمد و گفت: «ای شیخ به این دو فقه یاد بده!»

او مادر سید مرتضی و سید رضی بود. سید مرتضی و سید رضی دو دانشمند نام‌آور شیعی در مکتب شیخ درس خواندند و به زودی دانشمندان بزرگی شدند.

سید رضی کسی است که سخنان و خطبه‌های باارزش و بی‌نظیر امام علی(ع) را در کتابی گردآوری کرد که نام آن بود: نهج‌البلاغه.

*

شیخ در بسیاری از علوم زمانه‌اش استاد بود و درس می‌گفت. گاه با مخالفان دین و تشیع مناظره‌ی علمی برقرار می‌کرد و سخنان باطل آن‌ها را محکوم می‌ساخت. از او کتاب‌های باارزشی برای ما به یادگار مانده است.

*

در نخستین روزهای ماه مبارک رمضان سال 413 قمری، شهر بغداد لباس سیاه پوشید. رودهای غم از گوشه و کنار شهر به سوی خانه‌ی او جاری بود. مردم بر سر و سینه می‌زدند. شیخ دیگر در میان شیعیان نبود.

نقل است که امام زمان(عج) در عزای او فرمودند:

... مرگ تو روزی‌ است که بر آل‌رسول، مصیبت بزرگی است.

پیکر پاک او در حرم امام جواد(ع) در شهر کاظمین قرار دارد.