در کوچه پس کوچه‌های نوجوانی/ چه تلخه زبونت!

آیا وقتی که دوست‌تان بدون اجازه به وسایل شما دست می‌زند برای ابراز خشم و عصبانیت خود اولین کلمه‌ی زشتی را که به زبان‌تان می‌آید بیان می‌کنید؟

آیا عادت دارید تا برای بیان صمیمیت و شوخ‌طبعی خود از کلمه‌های زشت استفاده کنید؟

یا هنگامی که مشغول کوبیدن میخ‌ها با یک چکش هستید با خوردن چکش به انگشتان دست‌تان اولین حرف زشتی که به ذهن‌تان می‌آید را به زبان می‌آورید؟

وقتی می‌خواهید خشم دیگران را به وجود آورید یا برای تحقیر و ترساندن آن‌ها از کلمه‌های زشت استفاده می‌کنید؟

از کلمه‌های زشت برای جلب توجه، خودنمایی و یا خودشیرینی استفاده می‌کنید؟

اما فحش یا ناسزا چیست؟

ناسزاگویی یا فحش به هر گونه سخن زشت و زننده‌ای می‌گویند که موجب ناراحتی و رَنجِش شخص مقابل می‌شود.

علت بیش‌تر فحش و بدزبانی را باید در دشمنی‌ها جست‌وجو کرد. دشمنی در میان افراد باعث می‌شود واکنش‌های متعددی از خود نشان بدهند که یکی از این واکنش‌ها به صورت کلامی، آن هم به گونه‌ای بسیار زشت است که باعث آزار شخص مقابل می‌شود.

حقایقی در مورد ناسزاگویی

 - ثابت شده مردان بیش‌تر از زنان فُحش می‌دهند.

- مردان فحش می‌دهند، چون فکر می‌کنند می‌توانند هویتی مردانه به دست بیاورند؛ اما زنان فحش می‌دهند تا هویتی مانند مردان داشته باشند.

- زنان پس از ناسزاگویی بیش‌تر از مردان احساس گناه و شرمندگی می‌کنند.
- انسان قادر است دشنام و واژه‌های زشت را چهاربرابر سریع‌تر از سایر لغات به خاطر بسپارد.
- افراد هر چه‌قدر در جمع دوستان خود احساس صمیمت و راحتی کنند، بیش‌تر فحش می‌دهند. آن‌ها با خودشان فکر می‌کنند که: «من در این جمع راحت و آزاد هستم و هر چه دلم بخواهد می‌توانم بگویم.»

 - سعی کنید از دشنام‌گویی و بددهنی در میان دوستان صمیمی خود پرهیز کنید. دلیل آن این است که هنگامی شما در جمع دوستان صمیمی خود دشنام می‌دهید، حساسیت دشنام‌هایی که بر زبان می‌آورید به تدریج در شما کاهش یافته و ممکن است در حضور سایر افراد این واژه‌ها ناخواسته از دهان‌تان به بیرون بپرد.

ولی آیا می‌دانستید که ناسزاگویی و دشنام جنبه‌ی مثبتی هم دارد؟

تحقیقات نشان داده‌اند که ناسزاگویی و فحش دادن در تخلیه‌ی فشارهای عصبی مؤثر است.

محققان دانشکده‌ی روان‌شناسی دانشگاه کیل در انگلستان از ۶۴ داوطلب خواستند یک دست خود را در ظرفی پر از یخ فرو کنند و تا جایی که تحمل دارند آن را همان جا نگه دارند. آن‌ها از داوطلبان خواستند در حالی که دستی در توده‌ی یخ فرو کرده‌اند یک کلمه‌ی ناسزا را که خودشان انتخاب کرده‌اند، دایم تکرار کنند.

این آزمایش یک بار دیگر تکرار شد؛ اما این بار داوطلبان باید از گفتن ناسزا خودداری می‌کردند.
در مواردی که افراد فحش داده بودند توانستند بیش‌تر دوام آورده و تا ۲ دقیقه (در مقابل یک دقیقه و ۱۵ ثانیه گروه دوم) طاقت بیاورند.

این درست است که ناسزاگویی در تخلیه‌ی فشارهای عصبی مؤثر است؛ اما فراموش نکنید که تنها راه نیست، شما می‌توانید از راه‌های بهتر و درست به جای فحش دادن و بدزبانی کردن (که راه غلط و نادرستی است) استفاده کنید.

مثلاً در زمان عصبانیت می‌توانید برای آرام‌ کردن خود به شمارش معکوس اعداد بپردازید، پیاده‌روی کنید، قدم بزنید و نفس‌های عمیق بکشید و یا تمام خشم خود را با نوشتن روی کاغذ یا خط خطی کردن آن خالی کنید.

در عین حال می‌توانید از تکنیک‌های زیر برای مبارزه با ناسزاگویی استفاده کنید:

1- در زمان شنیدن واژه‌های زشت و ناسزا خودتان را به قول معروف به کوچه‌ی علی‌چپ بزنید، نشان بدهید که انگار نشنیده‌اید که شخص مقابل چه می‌گوید؛ البته این نشنیدن باید به صورتی باشد که شخص مقابل از حرف زشتی که زده است احساس گناه کند و در نهایت تغییر رفتار دهد.

2- همچنین برای ترک عادت ناسزاگویی، از جایگزینی کلمه‌های مورد قبول به جای کلمه‌های زشت و ناپسند استفاده کنید.

مثلاً به جای استفاده از کلمه‌هایی مثل احمق، بی‌شعور یا لعنتی می‌توانید از نام میوه‌ها استفاده کنید. حتماً با خودتان می‌گویید مسخره است که به جای کلمه‌ی احمق از کلمه‌ی هلو انجیری استفاده کنم؛ اما باور کنید هیچ چیز مسخره‌تر از فحش دادن و ناسزا گفتن یک شخص باشعور و بانزاکت نیست.

3- زمانی که حرف زشتی را از زبان کسی می‌شنوید تنها با گفتن جمله‌ی «من انتظار بیش‌تری از تو داشتم» می‌توانید او را متوجه اشتباهی که کرده است بکنید. در این روش شما شخص مقابل را متوجه این موضوع کرده‌اید که با زدن این حرف زشت شخصیت خود را تا چه اندازه پایین آورده است.

4- گاهی مواقع فحش دادن به دلیل کمبود اعتماد به نفس است. شخص برای ابراز وجود و جلب توجه دیگران به سمت خود یا برای قدرت‌نمایی از کلمه‌های زشت و ناپسند استفاده می‌کند. در این زمان شما می‌توانید از طریق آگاه‌کردن شخص به رفتارهای مثبتی که انجام می‌دهد اعتماد به نفس او را افزایش دهید. در این حالت شخص به راحتی از ناسزاگویی دست برمی‌دارد.

5- ضبط کلمه‌های زشت و نادرست زمانی که شخص آن‌ها را بازگو می‌کند و شنیدن دوباره‌ی آن از سوی کسی که آن‌ها را بیان کرده موجب تغییر رفتار او می‌شود.

6- اگر تصمیم گرفته‌اید که این عادت زشت و ناپسند را ترک کنید از همین امروز سعی کنید از رفت‌وآمد با افراد بدزبان و ناسزاگو پرهیز کنید. فراموش نکنید معاشرت با چنین افرادی شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد و از تصمیمی که گرفته‌اید منصرف می‌کند. ادب شما نشانه‌ی تربیت شماست. تصور کنید هر زمان که حرف می‌زنید پدر، مادر و تمام معلمان دلسوز و مهربانی که تا به امروز برای تربیت شما زحمت کشیده‌اند در پشت سرتان ایستاده‌اند. پس ناسزا نگویید، درست صحبت کنید و کسی که ناسزا گفت از او بخواهید درست صحبت کند.

دوستان من! فراموش نکنید که ما به عنوان مردمان این سرزمین علاوه بر پاسداری از خاک سرزمین‌مان باید از زبان زیبای خود نیز محافظت کنیم. تنها راه آن مراقبت از کلمه‌هایی است که هر روز از آن‌ها استفاده می‌کنیم. قول بدهید خشمگین نشوید، ناسزا نگویید و از همه مهم‌تر کسی را با زبان‌تان نیازارید.

بیایید زبان‌مان را به کلمه‌های زشت و ناپسند آلوده نکنیم و قدر این زبان زیبا را با به کار بردن زیباترین کلمه‌ها ادا کنیم.

ان‌شاءالله