چراغ

قلم

بشکنی ای قلم! ای دست! اگر

پیچی از خدمت محرومان سر

سال 1381 بود که به پیشنهاد انجمن قلم ایران و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، روز چهاردهم تیر را «روز قلم» نام‌گذاری کردند و امسال دوازدهمین سال تولد این روز در تقویم است.

قدمت نام‌گذاری چهاردهم تیر به روز قلم، برمی‌گردد به زمان هوشنگ، پادشاه باستانی ایران که در این روز جشن بزرگی می‌گرفت و در یکی از آیین‌های آن به بزرگ‌داشت قلم می‌پرداخت. هم‌چنین ابوریحان بیرونی چهاردهم تیر را روز ستاره‌ی تیر یا عطارد معرفی کرد و از آن‌جا که عطارد، کاتب همه‌ی ستارگان است، نام «روز نویسنده» را برازنده‌ی این روز دانست.

هر سال در این روز، جشنواره‌ای با عنوان «قلم زرین» برگزار می‌شود که در آن نویسندگان و شاعران زیادی شرکت دارند. در این مراسم، از برگزیدگان عرصه‌های مختلف نویسندگی تجلیل می‌شود. در یازدهمین دوره‌ی آن که سال پیش برگزار شد، کتاب «صبح بنارس» نوشته‌ی علیرضا غزوه و هم‌چنین «خورشیدهای توأمان» اثر حسنا محمدزاده، بهترین آثار در بخش شعر انتخاب شدند.

قلم در کلام بزرگان:

حضرت محمد(ص):

هر کس از من حدیثی یا مطلب علمی را بنویسد، تا وقتی آن نوشته باقی باشد برای او حسنه می‌نویسند.

امام علی(ع):

عقل نویسنده در قلم اوست.

امام صادق(ع):

خداوند با نعمت نوشتن و حساب کردن بر مردم از نیک و بد منت نهاد؛ و اگر این دو کار نبود، آنان گرفتار اشتباه می‌شدند.

امام خمینی(ره):

قلم‌ها اگر در دنیا برای خدا و برای خلق خدا به کار بیفتد، مسلسل‌ها کنار می‌روند.

علامه‌طبرسی(ره):

بیان دو گونه است: بیان زبان و بیان قلم.

بیان زبان با گذشت زمان کهنه می‌شود و از بین می‌رود؛ اما بیان قلم تا ابد باقی است.

بد نیست که به بهانه‌ی این روز، یادی کنیم از نویسندگان و شاعرانی که در بین ما نیستند؛ اما آثارشان مثل قابی جای خالی آن‌ها را در خانه‌ی دنیا پرکرده است. مرحوم قیصر امین‌پور شاعر، ادیب و روزنامه‌نگار. سیدحسن حسینی شاعر، نویسنده و پژوهش‌گر. جلال آل‌احمد داستان‌نویس و مترجم فارسی و بسیاری دیگر از کسانی که تا لحظات آخر عمرشان به ایران و ادبیات ایرانی خدمت کردند.

ای قلم! هستی بسی زیبا گهر

برگرفته علم از تو بال و پر

هیچ می‌دانی که والایی قلم!

چون خدا بر نام تو خورده قسم

بر سر دست بزرگان جای تو

آفرین بر رتبه‌ی والای تو

با تو قرآن خدا تحریر شد

با تو آیه آیه‌اش تفسیر شد

عاجز است «عارف» ز وصفت ای قلم!

آن‌چه آمد از دلش کرده رقم

عبدالخالق زاهدی(عارف)