روزهای جهانی/هوانوردی

بیژن شهرامی

اسکیموها نسل به نسل برای هم نقل کرده‌اند که اجدادشان هزاران سال قبل با پرندگانی آهنین به این سرزمین یخ‌بسته منتقل شده‌اند.

این‌که تبعیدکنندگان که بوده‌اند و هدف‌شان چه بوده، در پرده‌ای از ابهام فرورفته است. همان‌طور که مشخص نیست منظور نیاکان‌شان از پرندگان آهنین وسیله‌ای شبیه هواپیماهای امروزی بوده است یا خیر.

این مقدمه‌ی کوتاه بهانه‌ای است برای مدنظر قرار دادن یکی دیگر از روزهای بین‌المللی:

روز جهانی هوانوردی.

- انسان از گذشته‌های خیلی دور اهل مسافرت بوده است. جاده‌ی تجاری و معروف ابریشم (ارتباط‌دهنده‌ی جنوب شرق آسیا با اروپا و شمال آفریقا) گواه آن است.

- اولین مسافرت‌ها با پای پیاده انجام می‌شد؛ اما رفته‌رفته استفاده از چهارپایان، ارابه، درشکه و اتومبیل‌های اولیه رایج شد.

- کم‌سرعت‌بودن وسایل حمل و نقل، بشر را به سمت اختراع هواپیما کشاند؛ ضمن این‌که قرآن کریم، گذشتن از جوّ زمین را برای انسان ممکن دانسته است.

- شاید بتوان قالیچه‌ی پرنده‌ی حضرت سلیمان A را که گاهی تصور می‌شود افسانه‌ای بیش نیست، الهام‌بخش مخترعان هواپیما دانست! شاید هم مشاهده‌ی بال پرندگان و نحوه‌ی پرواز آنان!

- عباس بن فرناس اندلسی( 886-810هجری) و لئوناردو داوینچی( 1519-۱۴۵۲ میلادی) از اولین کسانی هستند که ایده‌ی ساختن هواپیما را با بستن بال مصنوعی به خود، یا طراحی دستگاهی مرکب از بال و سکان پی گرفته‌اند.

- در قرن هفدهم، توجه بشر به پروازهای سبک‌تر از هوا معطوف شد؛ بنابراین اولین پرواز با بالون‌هایی که از هوای گرم و هیدروژن پر می‌شدند انجام گرفت؛ به این ترتیب، بشر برای رسیدن به یک پرواز واقعی راه زیادی در پیش داشت.

- اتولیلین آلمانی در سال 1891، اولین هواپیمای بی‌موتور را ساخت و با آن در آسمان پرواز کرد.

- ارویل و ویلبر رایت(مشهور به برادران رایت) در سال 1903میلادی اولین هواپیماهای موتوردار را ساختند که هواپیماهی امروزی شکل تکامل‌یافته‌ی آن‌هاست.

- کنت فردیناند زیپلین در سال ۱۹۳۷ کشتی هوایی خود را عرضه کرد که در ساخت آن از چوب، فلز و غیره استفاده شده بود.

این کشتی هوایی که گنجایش پذیرایی بیش از پنجاه مسافر را داشت، یک سال بعد به فعالیت‌های نظامی و جاسوسی اختصاص داده شد.

- سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی(ایکائو) در ششم ماه می 1947 تأسیس شد و شهر مونترال کانادا را مرکز خود قرار داد.

- ایران در سال 1337 شمسی به سازمان فوق پیوست.

- شانزده آذر (7دسامبر) سال‌روز امضای عهدنامه‌ی بین‌المللی هواپیمایی کشوری در سال 1944 میلادی است و در سطح جهان روز هوانوردی شناخته می‌شود.

- در ایران 54 فرودگاه غیرنظامی و بیش از 231 فروند هواپیما وجود دارد که سالانه ظرفیت جابه‌جایی 85 میلیون مسافر را دارند.