H2O

علی باباجانی

آب‌دان

بد نیست کمی درباره‌ی آب بدانیم. شاید خواندنش سی ثانیه هم طول نکشد؛ ولی فکر کردنش کمی زمان می‌برد!

تحقیقات آماری در بسیاری از کشورها نشان می‌دهد که میانگین مصرف روزانه‌ی آب برای هر نفر، حدود سیصد لیتر است. به این می‌گویند مصرف آشکار آب؛ یعنی روشن است که هر نفر چه‌قدر آب مصرف می‌کند؛ اما مصرف پنهان آب هم داریم؛ یعنی جاهای دیگر برای هر انسانی آب مصرف می‌شود که ما نمی‌بینیم. مصرف پنهان و آشکار آب برای هر نفر حدود شش‌هزار لیتر است. این هم جزئیاتش:

آبیاری کشت‌زارها و تهیه و تولید موادغذایی: 2600 لیتر؛

تأمین انرژی: 2400 لیتر؛

صنایع و معادن: 700 لیتر؛

امور بازرگانی و خدمات: 34 لیتر.

آب‌انبار

کم‌آبی مشکلی است که گریبان همه‌ی دنیا را گرفته؛ به‌ویژه کشورهایی که گرم و خشک هستند. ایران ما هم دارد به سمت کم‌آبی می‌رود. حداقل کاری که می‌توانیم بکنیم، صرفه‌جویی است؛ پس بیایید با استفاده‌ی درست به خودمان و نسل‌های بعدی خدمت کنیم. این هم یکی‌- دو راه‌حل:

شیرها هم سرما می‌خورند. مثل ما آب‌ریزش دارند؛ پس باید جلو چکه‌کردن شیرها را گرفت؛ چون هر شیری که چکه بکند ممکن است روزانه بیست گالن آب هدر بدهد. باید هر چند وقت یک‌بار آن‌ها را دقیق وارسی و واشرشان را عوض کنیم.

از آب‌های خاکستر هم استفاده کنیم. بعضی‌ها آکواریوم دارند. وقتی می‌خواهند آب آکواریوم را عوض کنند، آب قبلی را دور می‌ریزند. خب این آب را می‌توان توی باغچه ریخت. یا با آب تشت می‌توان حیاط و کوچه را شست. مگه نه!

ضرب‌آب‌مثل

وقتی باد بر سطح آب می‌وزد، حرکت و جنبشی به وجود می‌آید؛ اما وقتی باد نباشد، سطح آب بی‌حرکت و ساکن است. وقتی بخواهند به کسی آرامش خاطر بدهند یا در مورد مسئله‌ای خیالش را راحت کنند، این ‌ضرب‌المثل را به کار می‌برند؛ یعنی همه چیز‌ آرام است و اتفاقی نمی‌افتد. می‌گویند: آب از آب تکان نمی‌خورد.

شعر آب

سهراب سپهری زیباترین شعر را درباره‌ی آب گفته. وقتی می‌خوانی احساس می‌کنی کنار آبی و سروصدا و زلالی‌اش را می‌شنوی و می‌بینی. به چند بار خواندنش می‌ارزد.

آب را گل نکنیم

در فرودست انگار، کفتری می‌خورد آب!

یا که در بیشه‌ی دور، سیره‌ای پر می‌شوید .

یا در آبادی، کوزه‌ای پرمی‌گردد .

آب را گل نکنیم

شاید این آب روان، می‌رود پای سپیداری، تا فروشوید اندوهِ دلی!

دست درویشی شاید، نان خشکیده فروبرده در آب!

زن زیبایی آمد لب رود،

آب را گل نکنیم: روی زیبا دوبرابر شده است .

 چه گوارا این آب !

چه زلال این رود !

آب پاکی

کتاب خدا پر است از آیه‌هایی که درباره‌ی آب است. این هم یک نمونه‌اش:

«آن‌کس که زمین را بستر شما قرار داد و آسمان را هم‌چون سقفی بالای سر شما و از آسمان آبی فروفرستاد و با آن میوه‏ها را پرورش داد، تا روزیِ شما باشد؛ بنابراین برای خدا شریک‌هایی قرار ندهید، در حالی که می‏دانید (هیچ‌ یک از این شرکا و بتان نه شما را آفریده‏اند و نه شما را روزی می‏دهند).»

(بقره، آیه‌ی 22)