از خمیازه چه می‌دانید؟

مترجم: آیدا ترکانلو

حتماً تا حالا برای‌تان پیش آمده که خمیازه بکشید. شاید هم با کسانی که خمیازه می‌کشند رو‌به‌رو شده‌اید! تا حالا از خودتان پرسیده‌اید چرا ما خمیازه می‌کشیم؟ اگر به دنبال این جواب هستید، با خواندن این مطالب علمی می‌توانید چیزهای زیادی را در مورد خمیازه یاد بگیرید. در حقیقت خمیازه حرکت جریان هوا بین محیط داخلی و خارجی گوش و عکس‌العملی غیرارادی است. معمولاً خمیازه به دلیل خستگی، استرس، کار زیاد و کسالت  اتفاق می‌افتد.

تحقیقات نشان می‌دهد که بدن با خمیازه‌کشیدن می‌تواند دمای مغز را کنترل کند؛ به ‌عبارت دیگر وقتی مغز داغ می‌شود، دوست دارد از این گرمای ناخوش‌آیند خلاص شود؛ بنابراین با خمیازه‌کشیدن می‌تواند خنکی مورد نیازش را فراهم کند. نکته‌ی جالب این است که خمیازه‌ی یک نفر، می‌تواند جرقه‌ای باشد برای شروع خمیازه‌ی دیگران. اگر تا به حال به محیط اطراف‌تان توجه کرده باشید، می‌بینید وقتی کسی در جمعی خمیازه بکشد و افراد دیگر به او توجه کنند، مخصوصاً این‌که به چشمانش نگاه کنند، احتمالاً بعد از او خمیازه می‌کشند.

دلایل خمیازه‌کشیدن چیست؟

چندین عامل برای این رفتار وجود دارد. وقتی اکسیژن در خون پایین بیاید، بدن به اکسیژن بیش‌تری نیاز دارد. در این زمان فرد با خمیازه‌کشیدن می‌تواند اکسیژن مورد نیازش را فراهم کند. در حقیقت کاهش اکسیژن در هنگام تنفس به ایجاد خمیازه منجر می‌شود. البته اگر به افراد، بیش‌تر از مقدار لازم اکسیژن بدهیم، سبب نمی‌شود خمیازه‌کشیدن هم کاهش یابد.

از دلایل دیگر خمیازه‌کشیدن این است که هر زمان ماهیچه‌های صورت به‌طور ناگهانی نیاز به کشیده‌شدن داشته باشند، با خمیازه‌کشیدن این نیاز می‌تواند برطرف شود. با کشیدگی ماهیچه‌های صورت، به‌طور ناگهانی، خستگی ماهیچه‌های دیگر بدن درمی‌آید. بدین طریق، گرفتگی عضلات کم‌تر رخ می‌دهد. ماهیچه‌های زبان و گلو، جزء پرکاربردترین ماهیچه‌های بدن هستند که معمولاً در هنگام صحبت، تنفس و بلعیدن از آن‌ها استفاده می‌کنیم.

این را می‌دانستید، چتربازان در آخرین لحظه‌ای که می‌خواهند از هواپیما بیرون بپرند، به‌طور ناخودآگاه خمیازه می‌کشند؟ بد نیست بدانید اگر در مورد خمیازه چیزی بخوانیم یا در موردش  فکر کنیم یا حتی به تصویرش نگاه کنیم، ممکن است خمیازه بکشیم.

خمیازه در حیوانات

خمیازه در حیوانات، علامت هشداردهنده یا زنگ خطر تلقی می‌شود؛ بنابراین حیوانات وقتی می‌خواهند یک‌دیگر را از خطری آگاه کنند خمیازه می‌کشند. این احساس خطر، اضطراب را به دنبال دارد و این اضطراب آن‌ها را به جنگیدن وادار می‌کند.

خمیازه‌ی میمون‌ها

میمون‌ها هنگام خمیازه‌کشیدن، دندان‌های‌شان را نشان می‌دهند؛ دندان‌هایی که به بزرگی دندان‌های سگ است. آن‌ها با این کار دشمنان‌شان را تهدید می‌کنند.

خمیازه‌ی ماهی‌ها

 راستی! به نظر شما ماهی‌ها هم می‌توانند خمیازه بکشند؟ بله، آن‌ها زمانی که با کمبود اکسیژن رو‌به‌رو می‌شوند یا مجبورند گرمای زیادی را  تحمل کنند، این کار را انجام می‌دهند.

گربه‌ماهی‌های جنگ‌جوی تایلندی، با دیدن تصویر خودشان در آینه و با دیدن خمیازه‌ی گربه‌ماهی‌های دیگر، شروع به خمیازه‌کشیدن می‌کنند.

خمیازه‌ی سگ‌ها

خمیازه نه تنها در بین انسان‌ها، بلکه در بین سگ‌ها و شامپانزه‌ها نیز مسری و واگیردار است. حدود 72 درصد  سگ‌ها، اگر غریبه‌ای در میان‌شان خمیازه بکشد، در واکنش به او خمیازه می‌کشند؛ اما همین غریبه اگر در جلوی سگ‌ها به جای خمیازه تنها دهانش را باز کند،  آن‌ها دیگر خمیازه نمی‌کشند. اگر انسان در میان توله‌سگ‌های هفت‌ماهه و بزرگ‌تر خمیازه بکشد، آن‌ها هم خمیازه می‌کشند؛ ولی توله‌سگ‌های زیر هفت ماه که کوچک‌تر هستند، در برابر خمیازه‌ی مسری ایمن هستند. تقریباً نصف سگ‌ها وقتی خواب‌شان می‌آید، در واکنش به خمیازه‌ی انسان، خمیازه می‌کشند؛ به عبارت دیگر، سگ‌ها از خمیازه‌کشیدن دیگران تقلید نمی‌کنند، بلکه به لحاظ جسمانی خمیازه‌ی دیگران را منعکس می‌کنند. محققان تلاش می‌کنند تا بفهمند چگونه دو موجود غیرهم‌نوع، خمیازه‌ی یک‌دیگر را منعکس می‌کنند.

خمیازه‌ی مارها

مارها بعد از غذاخوردن، خمیازه می‌کشند. فک آن‌ها طوری است که هنگام خمیازه‌کشیدن نای‌شان دیده می‌شود.