یک وعده غذای داغ بین زمین و مریخ! (ص 22)

مترجم : آیدا ترکانلو

مشکل اصلی خوردن و آشامیدن در فضا، نبود نیروی جاذبه است. اگر هنگام غذا خوردن در فضاپیما، یک تکه از آن از دست‌تان بیفتد، به دلیل نبود نیروی جاذبه این تکه روی کف فضاپیما نمی‌افتد، بلکه در فضا معلق می‌ماند و در محیط اطراف حرکت می‌کند.

آب داخل فنجان هم، در هوا معلق می‌ماند. خرده‌های غذا و قطرات آب در فضاپیما پخش می‌شوند، که این اتفاق دردسر ایجاد می‌کند و حتی به فضاپیما صدمه می‌زند.

اولین مأموریت فضایی فقط چند دقیقه طول کشید؛ بنابراین خدمه‌های پرواز نیازی برای غذا خوردن نداشتند؛ اما همان‌طور که مأموریت فضایی طولانی‌تر شد، آن‌ها مجبور بودند برای رفع گرسنگی غذا بخورند؛ به همین دلیل تصمیم گرفتند به فکر چاره باشند و روش‌های مخصوصی را برای خوردن غذا و هم‌چنین بسته‌بندی وعده‌های غذایی به کار گیرند. دانشمندان برای یک مأموریت فضایی مدت‌ها تلاش کردند تا راه‌حل‌هایی را ارائه دهند که فضانوردان برای غذا خوردن مشکلی نداشته باشند تا بتوانند سالم و شاداب باشند.

اولین غذا در فضا

اولین غذایی که فضانوردان در فضا مصرف کردند، شل بود؛ درست مثل غذای بچه و شبیه تیوب خمیردندان بسته‌بندی شده بود. اولین غذایی که یک فضانورد آمریکایی خورد، سُس سیب بود و اولین غذایی که یک فضانورد روسی خورد، سوپ سبزیجات بود که داخل تیوب بسته‌بندی شده بود. این غذای فضایی خیلی به مزاج فضانوردان خوش نیامد و فضانوردان از خوردن آن لذت نبردند.

غذای مخصوص برای سفر فضایی

همان‌طور که مأموریت فضایی طولانی‌تر شد، فضانوردان از کیفیت غذایی‌شان ناراضی بودند و دانشمندان روش‌های جدیدی برای خوش‌مزه‌تر شدن غذا در فضا ارائه کردند. یکی از این روش‌ها، غذای پخته‌شده‌ی خشک و یخ‌زده بود؛ بدون این‌که نیاز به سرمای فریزر داشته باشد، به راحتی بسته‌بندی می‌شد و روی میز غذایی فضاپیما ذخیره می‌شد (در این روش، غذای یخ‌زده به سرعت آب می‌شد و عصاره‌ی آن درون محفظه‌ی بسته‌بندی‌شده جاری می‌شد). بعضی از چیزها مثل میوه به صورت خشک مصرف می‌شد؛ اما غذاهای دیگر نیاز داشتند تا با آب مخلوط شوند تا قابل خوردن شوند. فضانوردان برای آماده کردن غذای‌شان، آب را با سرنگ به داخل بسته‌ی غذا تزریق می‌کردند و بعد از چند دقیقه که غذا مرطوب می‌شد، آن را می‌خوردند.

وعده‌های غذایی داغ در فضا

هیأت اعزامی‌ آپولو در پایگاه فضایی ناسا، چندین نفر را به ماه فرستادند که این سفر چند روز طول کشید. بنابراین فضانوردان آب‌جوشی را به غذای‌شان تزریق کردند تا غذای‌شان داغ شود. آن‌ها می‌توانستند سوپ داغ، ماکارونی، ساندویچ گوشت و حتی دسر شکلاتی بخورند و از این غذاها لذت ببرند. پایگاه فضایی ناسا در سال 1970 سینی مخصوصی را برای گرم کردن غذا اختراع کرد و در این سال، فضاپیماها مجهز به یخچال شدند تا میوه و سبزیجات، تازه و سالم بماند. با گذشت زمان، فضانوردان می‌توانستند غذاهای مختلفی را بخورند؛ درست مثل غذاهایی که ما در خانه می‌خوریم؛ مثل پوره‌ی سیب‌زمینی، فرنی و آش.

ایستگاه فضایی بین‌المللی که خانه‌ی فضانوردان تمام کشورها به حساب می‌آید، بعضی از وقت‌ها برای فضانوردان از کشورهای‌شان غذا می‌آورد.

چگونه فضانوردان در فضا نوشیدنی می‌نوشند؟

نوشیدن در فضا، نیاز به تجهیزات خاصی دارد. زمانی که در زمین هستیم، وقتی از نوشیدن منصرف می‌شویم، بلافاصله می‌توانیم عمل نوشیدن را متوقف کنیم؛ اما چون این امکان در فضا وجود ندارد و همه‌چیز در فضا معلق است، باید تجهیزاتی فراهم شود تا عمل نوشیدن را متوقف کند.

نوشیدنی‌ها معمولاً در پاکت بسته‌بندی‌شده نگه‌داری می‌شوند. بعضی از فضانوردان نوشابه هم با خودشان به فضا می‌برند. برای خوردن نوشابه از نی خرطومی‌شکل استفاده می‌کنند تا نوشابه در فضا معلق نماند و مستقیماً وارد دهان‌شان شود. با این کار می‌توانند هر زمان که دیگر میلی به نوشیدن ندارند، عمل نوشیدن را متوقف کنند. نوشابه‌ی کوکاکولا را به صورت فشاری طراحی کردند؛ به طوری که خدمه‌های فضاپیما هر وقت بخواهند، می‌توانند نوشابه‌ی خنک بنوشند.