تعداد نشریات | 54 |
تعداد شمارهها | 2,388 |
تعداد مقالات | 34,329 |
تعداد مشاهده مقاله | 13,030,512 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,725,787 |
تغییرپذیری اخلاق در اندیشۀ راغب اصفهانی | ||
فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی | ||
مقاله 3، دوره 12، شماره 44، شهریور 1395، صفحه 71-99 اصل مقاله (364.83 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jare.2017.44971. | ||
نویسندگان | ||
هاشم قربانی1؛ فاطمه جوادی2؛ نقی عیوضی* 3 | ||
1عضو هیئتعلمی دانشگاه بین المللی امامخمینی قزوین. | ||
2دانشجوی دکترای فقه و حقوق اسلامی دانشگاه ارومیه. | ||
3دانش آموختۀ کارشناسیارشد دانشگاه زنجان | ||
تاریخ دریافت: 14 خرداد 1394، تاریخ بازنگری: 29 مرداد 1394، تاریخ پذیرش: 01 آبان 1394 | ||
چکیده | ||
موضوع تغییرپذیری اخلاق از موضوعات بنیادین دانش اخلاق است. امکان تغییر اخلاقِ انسان پیامدهای مهمی، مانند سخنگفتن از اخلاقیسازی فرد و جامعه، زندگی سعادتمحور و مباحث تربیتی دارد. ازاینرو، اخلاقپژوهان به این موضوع در کنار مباحث تربیتی و اخلاقی توجه کردهاند. در این جستار، بحث تغییرپذیری اخلاق از دیدگاه راغب اصفهانی بررسی شده است. راغب معتقد است، الگوی اخلاقمندی انسان هم بر طبیعت انسان مبتنی است و هم بر آموزش. رفتار اخلاقی در نتیجۀ آموزش، جزء سرشت ثانوی (عادت) انسان میشود. اخلاق مبتنیبر طبیعت یا بهواسطۀ فیض الهی حاصل میشود یا بهواسطۀ عوامل طبیعی دیگر. واژۀ فیض الهی جهتگیری خاصی را بهلحاظ پرهیز از انحصارنگری در اندیشۀ راغب نمایان میسازد. درصورتیکه اخلاق، حاصل از فیض الهی و عوامل طبیعی باشد، خُلقیات انسان تغییر نخواهند کرد؛ اما در حالت دوم، ازآنجاییکه خُلقیات انسان ریشه در عادت دارند و براساس تعلیموتربیت حاصل میشوند، تغییرپذیر و اصلاحشدنیاند. راغب ازایننظر، همسو با جهتگیری ارسطو، جالینوس، رواقیان و ابنمسکویه است. راغب عوامل دیگری را نیز در تحلیل نظر خود بیان میکند. فرایند پردازشهای راغب از این موضوع، بههمراه نقد دلیلهای او در این جستار آمده است. | ||
کلیدواژهها | ||
تغییرپذیری؛ اخلاق؛ راغب اصفهانی | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
1. ابنمنظور، لسان العرب؛ طبعة جدیدة محققة و مشکولة شکلاً کاملاً و مذیلة بفهارس مفصلة، ج4، دارالمعارف.## 2. ابوالحسنی نیارکی، فرشته و امیراحمد شجاعی، 1389، «مقایسهٔ دو مفهومسازی سنتی و جدید از اخلاق»، مجلهٔ پژوهشنامهٔ اخلاق، زمستان، ش10، ص46 تا 33. ## 3. ارسطو، 1385، اخلاق نیکوماخس، ترجمهٔ محمدحسن لطفی تبریزی، چ2، تهران: انتشارات طرح نو. ## 4. بدوی، عبدالرحمن، 1981، مختصر الأخلاق جالینوس فی الدراسات و النصوص، چ1، المؤسسۀ العربیۀ للدراسات و النشر. ## 5. ـــــــــــــــ، 1366، موسوعة الفلسفة، ج1، چ2، انتشارات حکمت. 6. حِلمی، مصطفی، 2004، الأخلاق بین الفلاسفة علماء الإسلام، چ1، لبنان، بیروت: دار الکتب العلمی. ## 7. دشتکی شیرازی، غیاثالدین منصور، 1386، اخلاق منصوری، بهتصحیح محمد پشتدار، چ1، تهران: انتشارات امیرکبیر. ## 8. دوانی، جلالالدین، 1883، لوامع الإشراق فی مکارم الاخلاق (اخلاق جلالی)، با حواشی مولانا محمد هادیعلی، چ7، طبع منشی نول کشور، لکنهو. ## 9. راغب اصفهانی، ابوالحسین القاسمبنمحمدبنمفضّل، 1408، تفصیل النشأتین و تحصیل السعادتین، تقدیم و تحقیق دکتر عبدالمجید النجار، چ1، دارالغرب اسلامی. ## 10. ــــــــــــــ، 1376الف، الذریعة الی مکارم الشریعة، تقدیم و تحقیق دکتر سیدعلی میرلوحی فلاورجانی، چ1، اصفهان: جامعۀ اصفهان. ## 11. ــــــــــــــ، 1376ب، معجم المفردات الفاظ القرآن، بهتحقیق ندیم مرعشی، چ2، انتشارات المکتبة المرتضوی. ## 12. رازی، ابنمسکویة، 1373، تهذیب الأخلاق و تطهیر الأعراق، چ6، انتشارات بیدار. ## 13. طوسی، خواجهنصیر، 1356 و 1387، اخلاق ناصری، بهتصحیح و تحقیق مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، چ1، انتشارات خوارزمی. ## 14. غزالی، ابوحامد محمد، 2003، میزان العمل، بهتصحیح و تحقیق دکترعلی بوملحم، بیروت: دار و مکتبة الهلال. ## 15. ـــــــــــــــــ، 2004، احیاء علوم الدین، ج3، چ1، بیروت: دار و مکتبة الهلال. ## 16. قزوینی، محمدحسنبنمعصوم، 1380/1423، کشف الغطاء عن وجوه مراسم الإهتداء، بهتحقیق محسن احمدی، چ1، قزوین: حوزة العلمیة. ## 17. کاپلستون، فردریک، 1380، تاریخ فلسفهٔ یونان و روم، ترجمهٔ سیدجلاالدین مجتبوی، تهران: انتشارات سروش. ## 18. کافی الکفاة، اسماعیلبنعباد، 1385/1326، المحیط فی اللغة، ج7 و 8، عالم الکتب. ## 19. کاوندی، سحر و محسن جاهد، 1389، «امکان تغییر خلق از دیدگاه غزالی و دوانی»، مجلۀ معرفت اخلاقی، ش2، ص59 تا 76. ## 20. لاهیجی، ملاعبدالرزاق فیاض، 1383، گوهر مراد، با مقدمهٔ زینالعابدین قربانی لاهیجی، چ1، ستاد برگزاری کنگرهٔ حکیم لاهیجی. ## 21. نراقی، 1386، جامع السعادات، چ7، قم: انتشارات اسماعیلیان. ## | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 454 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 263 |