ساره ابراهیم‌کوچک

تیر امسال، با پایان ماه رمضان مواجه می‌شود. بنده‌های خوب خدا یک ماه تمرین بندگی را با خوبی تمام کرده‌اند و به روزهایی رسیده‌اند که بندگی با شکرگزاری میوه‌های خوش‌طعم همراه خواهد شد. بندگی تمام نشده است؛ دیروز بندگی را با پرهیز از دنیا تجربه کردیم و امروز با شکرگزاری از طعم‌های بی‌نظیر نعمت‌های خدا. این ماه آغاز فراغت‌های تابستانی بچه مدرسه‌ای‌ها و برخی از مشاغل (مثل معلمان) است. امیدواریم بتوانید بهترین استفاده‌ها را از این فراغت ببرید.

حتی به قیمت سوختن و غرق‌شدن 290 بی‌گناه

شنبه 12 تیر: سال‌گرد حملۀ ناو آمریکایی به هواپیمای مسافربری ایران

هواپیمای ایرباس در حال اوج گیری بود که ناو آمریکایی به آن حمله کرد و همۀ سرنشینانش را به شهادت رساند. ۶۶ نفر از ۲۹۰ سرنشین این هواپیما کودک بودند. آمریکا اعلام کرد که این هواپیما به اشتباه، هواپیمای جنگی تشخیص داده شده و تصمیم فرمانده آن برای شلیک، در آن شرایط دشوار بوده است؛ در حالی که تحقیقات بعدی نشان داد، تشخیص مسافری‌بودن این هواپیما که در مسیر مشخص برای هواپیماهای مسافری تعیین شده، دشوار نبود و دلایل کافی برای جنگی‌دانستن آن وجود نداشته است. برخی این حمله را برای فشار به ایران دربارۀ جنگ تحمیلی دانسته‌اند. فرمانده این ناو نه‌تنها در ادامه خدمت تنزل نگرفت، بلکه بعد از مدتی از او تقدیر شد. آنان حتی پاس ناله‌های صدها خانوادۀ داغ‌دیده را رعایت نکردند.

ابزاری اثربخش‌تر از شمشیر

دوشنبه 14 تیر: روز قلم

گرچه این روزها به‌دلیل شرایطی که شبکه‌های اجتماعی رقم زده‌اند، ماجرای نویسندگی و نویسندگان شکلی متفاوت پیدا کرده است، نمی‌توان تصور کرد روزی اهمیت نویسندگی از تاریخ بشر بیرون برود. یکی از نیازهای مهم جامعۀ ما، این است که بدانیم نوشته‌ها می‌توانند با تکنیکی شیطانی، مقصودی ضدبشری را منتقل کنند؛ بنابراین بیاموزیم که چگونه نوشته‌ها می‌توانند بمیرانند و زنده کنند.

«ابوریحان بیرونی» در کتاب «آثار الباقیه» آورده است که چهاردهمین روز تیر را ایرانیان باستان، روز تیر (عطارد) می‌نامیدند. از طرفی سیارۀ تیر یا همان عطارد، در فرهنگ ادب پارسی، کاتب و نویسندۀ ستارگان است. به همین مناسبت این روز را روز نویسندگان می‌دانستند و گرامی می‌داشتند.

پیشنهاد فرهنگی

یک بخشی از کتاب‌هایی را که خوانده‌اید کپی بگیرید، اطرافش را با قیچی برش دهید و آن را وسط کاغذ رنگی بزرگ‌تری قرار دهید. بالای آن بنویسید: «برگی از یک نوشته که دوست داشتم تو نیز بخوانی و از آن لذت ببری.» آن را به همسر، فرزند یا یک دوست هدیه دهید.

در این روز سعی کنید، یک صفحه یا چند خط مطلب بنویسید و این را آغازی برای نویسندگی بدانید.

روزی برای فراموش‌شده‌ها

18 تیر: روز ادبیات کودک و نوجوان

هجدهم تیر، هم‌زمان با سال‌گرد درگذشت «مهدی آذریزدی» است که به‌نام «روز ادبیات کودکان و نوجوانان» در تقویم رسمی کشور ثبت شده است. این روز از روزهای غریب در تقویم ماست. اهمیت‌دادن به کودک و نوجوان در جامعۀ ما غریب است. آذریزدی را برخی پرتیراژترین نویسندۀ‌ تاریخ ادبیات کودک و نوجوان ایران می‌دانند. او در مجموع، بیش از بیست عنوان کتاب برای بچه‌ها نوشته است. چند جلد «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» نوشته و «قصه‌های تازه از کتاب‌های کهن» را از «قند و عسل» شعر گفته و از «گربۀ ناقلا» و «گربۀ تنبل»، داستان. پیرمرد تنها در سال‌های پایانی عمر، از کنج اتاقش با دیوارهای کاهگلی و انبوه کتاب و سکوت و کوچه‌پس‌کوچه‌های محلۀ قدیمی خرمشاه یزد هرازگاهی به تهران و نزد فرزندخوانده‌اش به کرج می‌رفت و دوباره هوای شهر خود را می‌کرد.

پیشنهاد فرهنگی

وقتی مناسب بگذارید و از چند کتاب‌فروشی خوب به‌قدر حوصله، چند کتاب خوب پیدا کرده و انتخاب کنید؛ چون همیشه هر کتابی که چاپ می‌شود، خوب نیست!

حجاب فقط یک انتخاب نیست

21 تیر، روز عفاف و حجاب

شورای فرهنگ عمومی کشور، سال‌گرد قیام مردم مشهد علیه کشف حجاب را، روز عفاف و حجاب نام‌گذاری کرده است. بگذارید از این روزها بگوییم. کسانی با فراهم‌کردن پایگاه رسانه‌ای مستحکم در خارج مرزها، به فریب و مغالطه دربارۀ حجاب پرداخته‌اند. می‌گویند عده‌ای در غرب به محجبه‌ها احترام می‌گذارند؛ اما در ایران چرا برای احترام به عمل بی‌حجاب‌ها قدمی برداشته نمی‌شود. می گویند در فلان مورد برای شکستن غرور یک مجرم، سر او روسری کرده‌اند؛ پس روسری برای تحقیر دیگران است و نه تکریم او. این جهت‌گیری‌های زیرکانه، فریبی بیش نیست. برای نمونه، همین دو مورد را توضیح می‌دهیم. در مورد احترام به عمل محجبه‌ها و بی‌حجاب‌ها، سخنی که گفته‌اند، پیش‌فرض گرفته که در یک سطح حجاب داشتن و نداشتن با یک‌دیگر برابر است و برای همین، نتیجه گرفته که از هر دو عمل باید به یک اندازه طرف‌داری کرد. دربارۀ سخن دوم، باید بگوییم آنچه برای مجرم روسری‌به‌سر سخت است، شبیه‌شدن مرد به زن است. نه زن بی‌عزت است و نه روسری ناپسند؛ بلکه حتی یک مرد ناهنجار هم، می‌داند که شبیه‌شدن مرد به زن و زن به مرد (هردو) ناپسند است.

پیشنهاد فرهنگی

در این روز برای فرزند دختر یا دوستانی دیگر، یک روسری زیبا یا گیرۀ روسری برای هدیه تهیه کنید و به آن‌ها تقدیم نمایید.

دانش‌سرای جعفری غرق عزا شد

پنج‌شنبه 29 تیر: شهادت امام صادق(علیه‌السلام)

در دوران امام صادق(علیه‌السلام) فرصتی فراهم شد و حضرت توانستند جلسۀ درسی تشکیل دهند. تعداد زیادی از دانشمندان اسلامی، پای درس آن حضرت می‌آمدند. این روزها بیشتر روایات ما از این بزرگوار به دست آمده است. مادر حضرت بانویی به نام «امّ‌فروه» بودند. این بانو فعالیت‌های اجتماعی و آموزشی گسترده‌ای برای آموزش بانوان شهر داشتند. امام صادق(علیه‌السلام) به دست حاکم وقت، منصور دوانیقی به شهادت رسیدند.

پیشنهاد تفریح

تفریح‌های کوتاه شبانه

هوا گرم است و شب‌ها موقعیت مناسبت‌تری برای بیرون‌رفتن دارد. سعی کنید علاوه بر برنامه‌ریزی سفر، از موقعیت شب‌ها هم استفاده کنید. همان غذایی را که می‌خواهید منزل دور هم بخورید، به فضای سبز نزدیک خود ببرید و کنار یک‌دیگر و رهاشده از تلویزیون میل بفرمایید.

مقصد مسافرت پیشنهادی در این ماه

نمی‌دانیم شرایط شما برای سفر چیست؛ اما به هر حال دو مقصد معرفی می‌کنیم. به این امید که شرایط شما، امکان استفاده را برایتان ایجاد کند:

آبشار تیرکن (هفت آبشار)، بابل

آبشار تیرکن با ارتفاع نه متر در استان مازندران، در روستای تیرکن، در مراتع کالبکوشت و بخش بابل‌کنار شهرستان بابل قرار دارد. این منطقه، شامل هفت آبشار کوچک است که به آبشارهای تیرکن شهرت دارند. برای رسیدن به آبشار، باید ابتدا به روستای تیرکن بروید که مسیر آسفالته دارد و از آن‌جا تا مجموعۀ آبشارها، باید حدود دو ساعت پیاده‌روی در شیب ملایم داشته باشید. آبشار اصلی که به آبشار تیرکن شهرت دارد، حوضچۀ کوچکی ایجاد کرده است.

جادۀ هجیج ـ اورامانات

اگر جادۀ پاوه تا هجیج را تا انتها بروید، با مناظر بکر و بدیعی از رودخانۀ پرآب سیروان، آبشارها و چشمه‌های گوناگون روبه‌رو می‌شوید. عرض کم، ریزش هرازگاه کوه، شیب تند و طرح هندسی عجیب این جاده نیز، هیجانی به‌یادماندنی برای گردشگران رقم می‌زند. در برخی نقاط جاده، باغ‌های سرسبز و در نقاط مرتفع چندمتر برف، تنوع آب و هوایی بی‌مانند این جاده هستند.

پیشنهاد عبادی

بین اعمال ماه شوال که جست‌وجو می‌کنی، تنها قسمت پروپیمان آن، مربوط به روز عید فطر است که آن هم بی‌ربط به رمضان نیست. به غیر از آن، می‌بینید که اعمال چندانی به‌طور اختصاصی برای ماه شوال ذکر نشده است. انگار خدای بزرگ بعد از مهمانی پرجنب‌وجوش و پرشور رمضان، عبادت شوال را به بنده‌های پاک‌شده با رمضان سپرده است؛ برای همین ضمن ذکر یک مورد از اعمال اختصاصی شوال، به چند عبادت مشترک در همۀ سال می‌پردازیم. البته چند روز اول ماه شوال، روزۀ مستحبی وارد شده است که وقتی این نشریه به دستتان می‌رسد، آن زمان گذشته است.

25 شوال: روز زیارت ائمۀ بقیع(علیهم‌السلام)

شنبه نهم مرداد (25 شوال)، زیارت امامان بقیع(علیهم‌السلام) سفارش شده است. ما که از راه نزدیک امکان زیارت نداریم، می‌توانیم از راه دور سلامی بگوییم. زیارتی در مفاتیح وارد شده که با این عبارت آغاز می‌شود: «یا موالِیَّ یا أبناءَ رسولِ الله!»

قنوت‌های اختصاصی

یکی از ویژگی‌های خاص شیعه، نقل‌شدن دعاهای زیبایی از قنوت اهل بیت(علیهم‌السلام) است که توصیه شده، شیعیان نیز بیاموزند و انجام دهند. این قنوت‌ها، مضامین بسیار زیبایی را منتقل می‌کنند. پیشنهاد عبادی ما برای این شماره، یادگرفتن و خواندن یکی از قنوت‌های امام علی(علیه‌السلام) است که متن آن را به حضورتان تقدیم می‌کنیم:

«أللهُمَّ إلَیک شُخِصَتِ الأبْصارُ وَ نُقِلَتِ الْأَقْدَامُ وَ رُفِعَتِ الْأَیدِی وَ مُدَّتِ الْأَعْنَاقُ وَ أَنْتَ دُعِیتَ بِالْأَلْسُنِ وَ إِلَیک سِرُّهُمْ وَ نَجْوَاهُمْ فِی الْأَعْمَالِ رَبَّنَا افْتَحْ بَینَنا وَ بَینَ قَوْمِنا بِالْحَقِّ وَ أَنْتَ خَیرُ الْفاتِحِینَ اللَّهُمَّ إِنَّا نَشْکو إِلَیک غَیبَةَ نَبِینَا وَ قِلَّةَ عَدَدِنَا وَ کثْرَةَ عَدُوِّنَا وَ تَظَاهُرَ الْأَعْدَاءِ عَلَینَا وَ وُقُوعَ الْفِتَنِ بِنَا فَفَرِّجْ ذَلِک اللَّهُمَّ بِعَدْلٍ تُظْهِرُهُ وَ إِمَامِ حَقٍّ تَعْرِفُهُ إِلَهَ الْحَقِّ آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ؛ خداوندا! دیده‌ها به‌سوی تو دوخته شده و گام‌ها به‌سوی تو به حرکت درآمده و دست‌ها سوی تو بلند گشته و گردن‌ها سوی تو کشیده شده و تو با زبان‌ها خوانده ‌شده‌ای و راز آنان در اعمال به‌سوی توست. پروردگارا! در نزاع ما و امت، بحق حکم فرما که تو بهترین حکم‌کنندگانی. خداوندا! ما از فقدان پیامبرمان و غیبت اماممان و اندکی تعدادمان و افزونی دشمنان و غلبۀ آنان بر ما و دامن‌گیرشدن آشوب‌ها به ما، به تو شکایت می‌آوریم. خداوندا! پس تمام این‌ها را به دست عدالتی که آشکارش سازی و امام برحقی که او را بشناسیم، از ما بزدای. ای معبود حق! این دعا را مستجاب فرما. ای پروردگار عالمیان!»