آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,387 |
| تعداد مقالات | 34,316 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,989,821 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,703,513 |
اسلوب‌های قرآن در بیان هنجارهای اخلاقی | ||
| پژوهش های قرآنی | ||
| مقاله 1، دوره 22، شماره 83، شهریور 1396، صفحه 4-29 اصل مقاله (624.04 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqr.2017.46150.1333 | ||
| نویسنده | ||
| سید علی اکبر حسینی* | ||
| عضو هیئت علمی پژوهشگا علوم و فرهنگ اسلامی مرکز فرهنگ و معارف قرآن مدیر گروه تفسیر و تدوین متون آموزشی | ||
| تاریخ دریافت: 01 دی 1395، تاریخ بازنگری: 02 اسفند 1395، تاریخ پذیرش: 03 اسفند 1395 | ||
| چکیده | ||
| یکی از مهم‌ترین اهداف نزول قرآن، تربیت اخلاقی است و پیش‌نیاز تربیت اخلاقی، شناخت هنجارهای اخلاقی است. در قرآن هنجارهای اخلاقی با اسلوب‌های متنوعی بیان شده است. تنوع بیان هنجارها از راهبردهای مهم تربیت اخلاقی است. در نُه آیه از قرآن به این راهبرد تربیتی و فلسفه آن اشاره شده است. خاستگاه تنوع اسلوب بیان قرآن، برخی مبانی الهیاتی مانند «علم، رحمت، قدرت، حکمت، لطف»، و برخی مبانی انسان‌شناختی مانند «تعقل، آزادی تکوینی، تفاوت‌های فردی، آگاهی فطری، کرامت، تربیت‌‍‌پذیری، میل به زیبایی، تنوع‌طلبی، ضعف، محدودیت، شتاب و غرور»، و برخی مبانی زبان‌شناختی مانند اعجاز بیانی هستند. برخی از اسلوب‌های قرآنی عبارت‌اند از «تنوع مفاهیم عام اخلاقی، اتکا بر وجدان اخلاقی، تأکید بر رضایت و خشم خدا، تأکید بر عنصر ایمان، تشویق مؤمنان به پیروی از اخلاق الهی و تهییج عواطف انسانی و دینی، بازگویی پیامد رفتارهای اخلاقی، تکریم انسان و تلطیف در بیان الزمات اخلاقی». | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هنجارهای اخلاقی؛ ارزش اخلاقی؛ الزام اخلاقی؛ تربیت اخلاقی؛ اسلوب‌های قرآن | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Qur’anic methods in Expressing Ethical Norms | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the most important goals of Revelation of the Qur’an is ethical training and the prerequisite for ethical training is the cognition of ethical norms. In the Qur’an, the ethical norms have been expressed in various methods. Variety of expressing norms is among the important strategies of ethical training. This training strategy and its philosophy have been referred to in nine verses of the Qur’an. The origin of the variety of methods in the Qaur’an’s expression are some theological principles such as, “knowledge, mercy, power, wisdom, and favor”; some of the humanistic principles such as, “reasoning, factual freedom, individual differences, innate awareness, dignity, trainability, inclination toward beauty, diversity seeking, weakness, restriction, haste, and pride”, and some of the linguistic principles such as, “expressive miracle”. Some of these Qur’anic methods include, “variety of general ethical concepts; emphasis on Allah’s wrath and consent; emphasis on the factor of faith; encouragement of the faithful to follow divine morality and stimulation of human and religious emotions; reiterating the outcome of moral behavior; honoring human being and refining the expression of ethical necessities”. | ||
| مراجع | ||
|
1. قرآن کریم. 2. نهج البلاغه. 3. آلوسی، محمودبن عبدالله؛ روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت، بی‌نا، 1415ق. 4. ابن فارس، احمد؛ مقاییس اللغه، بیروت، مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۴۰۴ق. 5. ابن منظور، محمد؛ لسان العرب، بیروت، دار صادر، 1414ق. 6. ابن‌عاشور، محمدبن طاهر؛ التحریر و التنویر، بیروت، مؤسسة التاریخ العربی، 1420ق. 7. حاجی ده‌آبادی، محمدعلی؛ درآمدی بر نظام اخلاقی، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، 1377ش. 8. حر عاملی، محمدبن حسن؛ وسائل الشیعة، قم، مؤسسة آل البیت:، 1409ق. 9. حسینی، سید علی‌اکبر؛ «جستاری در باب روابط ارزش‌های اخلاقی»، پژوهش‌های قرآنی، سال بیست و یکم، شماره 1، پیاپی 78، 1395، 36-63. 10. خواص، امیر و دیگران؛ فلسفه اخلاق، قم، دفتر نشر معارف، 1385ش. 11. الخوری الشرتونی البنانی، سعید؛ اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، تهران، دار الاسوة للطباعة و النشر، 1416ق. 12. راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد؛ مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دارالعلم، 1412ق. 13. روسو، ژان ژاک؛ امیل یا آموزش و پرورش، ترجمه غلامحسین زیرک‌زاده، تهران، انتشارات شرکت سهامی چهر، 1360ش. 14. سارتر، ژان پل؛ اصول فلسفه اگزیستانسیالیسم (با تفسیر رنه لافراژ)، ترجمه پزشکپور، بی‌جا، انتشارات شهریار، بی‌تا. 15. شکوهی، غلامحسین؛ مبانی و اصول تعلیم و تربیت، مشهد، آستان قدس رضوی، 1368ش. 16. صفوی، محمدرضا؛ صلای حکمت (تفسیر سوره لقمان)، قم، نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها، 1395ش. 17. طباطبایی، سید محمدحسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1417ق. 18. طبرسی، فضل‌بن حسن؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، 1372ش. 19. طریحی، فخرالدین؛ مجمع البحرین، تهران، کتابفروشی مرتضوی، 1375ش. 20. فاضل مقداد، مقدادبن عبدالله؛ کنز العرفان فی فقه القرآن،تهران، مرتضوی، 1373ش. 21. فخر رازی، محمدبن عمر؛ التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1420ق. 22. فرانکنا، ویلیام کی؛ فلسفه اخلاق، ترجمه هادی صادقی، قم، کتاب طه، 1383ش. 23. فراهیدی، خلیل‌بن احمد؛ العین، بی‌جا، مؤسسة دار الهجره، 1410ق. 24. کاتوزیان، ناصر؛ مبانی حقوق عمومی، تهران، نشر دادگستری تهران، 1377ش. 25. کرنسن، موریس؛ ژان پل سارتر، ترجمه منوچهر بزرگمهر، تهران، انتشارات خوارزمی، ۱۳۵۴ش. 26. کلینی، محمدبن یعقوب؛ الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1407ق. 27. کرامبی. آبر، نیکلاس و همکاران؛ فرهنگ جامعه‌شناسی، ترجمه حسن پویان، تهران، چاپ پخش، 1370ش. 28. مجلسی، محمد باقر؛ بحار الأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1403ق. 29. مدرسی، محمدتقی؛ من هدی القرآن، تهران، دار محبی الحسین، 1419ق. 30. مصباح یزدی، محمدتقی؛ اخلاق در قرآن، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1376ش. 31. ـــــــــــــــــــ ؛ آموزش فلسفه، قم، سازمان تبلیغات، 1368ش. 32. مطهری، مرتضی؛ تعلیم و تربیت اسلامی، تهران، انتشارات صدرا، 1373ش. 33. ــــــــــــ ؛ مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا، 1375ش. 34. مظفر، محمدرضا؛ اصول الفقه، قم، اسماعیلیان، 1383ش. 35. معرفت، محمدهادی؛ علوم قرآنی، قم، ذوی القربی، 1380ش. 36. مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1374ش. 37. نراقی، ملا احمد؛ معراج السعاده، هجرت، قم، ۱۳۷۱ش. 38. نیک‌گهر، عبدالحسین؛ مبانی جامعه‌شناسی، تهران، رایزن، 1369ش. 39. وارنوک، مری؛ فلسفه اخلاق در قرن بیستم، ترجمه و تحشیه ابولقاسم فنایی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۰ش. 40. هوشیار، محمدباقر؛ اصول آموزش و پرورش، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1327ش. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 5,323 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 902 |
||