آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,388 |
| تعداد مقالات | 34,316 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,995,530 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,706,849 |
پژوهشی در حکم فقهی فیلتر(شبکه‌های تلویزیونی، صفحات وب و شبکه‌های اجتماعی مجازی) | ||
| فقه | ||
| مقاله 2، دوره 22، شماره 86، دی 1394، صفحه 33-62 اصل مقاله (643.37 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2015.64536 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدمهدی محب الرحمان1؛ سیف الله صرامی2؛ محمد علی محب الرحمان3 | ||
| 1دانش‌آموخته سطح چهار حوزه علمیه قم | ||
| 2رئیس پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
| 3استادیاردانشگاه شهید مدنی آذربایجان-تبریز | ||
| تاریخ دریافت: 15 فروردین 1396، تاریخ بازنگری: 25 مهر 1396، تاریخ پذیرش: 15 مرداد 1396 | ||
| چکیده | ||
| مقالۀ پیشِ‌رو، پاسخ این مسئله است: «آیا دلیل فقهی بر جواز یا وجوب فیلتر و مسدود کردن شبکه‌های تلویزیونی، صفحات وب و شبکه‌های اجتماعی مجازی وجود دارد؟ این دلیل یا ادله کدام‌اند؟» براساس این پژوهش و با تکیه بر آرای فقیهان بزرگ می‌توان چنین نتیجه گرفت: اصل اولی، حرمت منع دسترسی دیگران به صفحات اینترنت، شبکه‌های تلویزیونی و شبکه‌های اجتماعی مجازی است و از دلیل حرمت حفظ کتب ضلال نمی‌توان برای وجوب فیلتر بهره برد. اگر شبکه‌های تلویزیونی، صفحات وب و شبکه‌های اجتماعی مجازی مصداق منکَر باشند، می‌توان از دلیل نهی از منکر بر وجوب فیلتر استفاده کرد. ضمن اینکه اگر این عمل مستلزم ضرر جانی و مالی و یا حتی تصرف در اموال باشد (که معمولاً این‌گونه است) اذن حاکم شرع لازم است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سایت؛ فیلترینگ؛ ماهواره؛ کتب ضلال؛ نهی از منکر؛ ظلم؛ ایذاء | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A research on jurisprudential judgment of filter (T.V channels , Web pages and Social websites of virtual spaces) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mohamad mahdi moheborahman1؛ sayfollah sarrami2؛ mohamad ali moheborahman3 | ||
| 1Qom Hawza, qom, iran | ||
| 3فقه و مبانی حقوق، دانشگاه آذربایجان، تبریز، ایران | ||
| چکیده [English] | ||
| This paper is a jurisprudential answer to this question: " Is there any jurisprudential evidence for admissibility or obligatory of filtering and blocking T.V. channels, web pages and virtual social websites? what is this evidence?" In accordance with this research and based upon grand jurists` opinions, it can be resulted that the first principle is prohibition of preventing others to access for internet pages, T.V. channels and virtual social websites, and the reason of prohibition of possessing the heretical books can`t make their filtering mandatory. Of course, if T.V. channels, web pages and virtual social websites are the proof of the evil, evidence of preventing from the evil can include it. Meanwhile if this act causes a bodily harm and loss of proprietary or even is possession of his property (which is usually as such ), judge`s permission is required. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| website, blocking, satellite, heretic books, preventing the people from doing an evil, oppression and harassment | ||
| مراجع | ||
|
1. قرآن کریم. 2. ابن‌اثیر جزری، مبارک‌بن‌محمد (بی‌تا)، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر (5جلدی)، قم، مؤسسۀ مطبوعاتی اسماعیلیان، چاپ نخست. 3. ابن‌منظور، ابوالفضل جمال‌الدین محمدبن‌مکرم (1414ق)، لسان العرب (15جلدی)، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع- دار صادر، چاپ سوم. 4. احسایی، ابن‌ابی‌جمهور، محمدبن‌علی (1405ق)، عوالی(غوالی) اللئالی العزیزیة، قم، دار سید الشهداء للنشر، چاپ نخست. 5. اراکی، محمدعلی (1413ق)، رسالة فی الإرث (1جلدی)، قم، مؤسسه در راه حق، چاپ نخست. 6. اردبیلی، احمدبن‌محمد (بی‌تا)، زبدة البیان فی أحکام القرآن (1جلدی)، تهران، المکتبة الجعفریة لإحیاء الآثار الجعفریة، چاپ نخست. 7. _____________ (1403ق)، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه، قم، چاپ نخست. 8. اصفهانی، محمدحسین کمپانی (1418ق)، حاشیة کتاب المکاسب، قم، أنوار الهدی، چاپ نخست. 9. انصاری، مرتضی‌بن‌محمدامین (شیخ انصاری) (1415ق)، کتاب المکاسب المحرمة و البیع و الخیارات، قم، کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری، چاپ نخست. 10. ایروانی، علی‌بن‌عبد‌الحسین نجفی (1406ق)، حاشیة المکاسب، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ نخست. 11. بحرانی، یوسف‌بن‌احمدبن‌ابراهیم (1405ق)، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه، چاپ نخست. 12. بصری بحرانی (محمدامین زین‌الدین) (1413ق)، کلمة التقوی، قم، سیدجواد وداعی، چاپ سوم. 13. تبریزی، جواد (1416ق)، إرشاد الطالب إلی التعلیق علی المکاسب، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ سوم. 14. تجلیل تبریزی، ابوطالب (1421ق)، التعلیقة الاستدلالیة علی تحریر الوسیلة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی1، چاپ نخست. 15. ترکمان، محمد (1362)، مجموعه‌ای از رسائل، اعلامیه‌ها و مکتوبات شیخ فضل‌الله نوری، بی‌جا، مؤسسه خدمات فرهنگی. 16. جزایری، عبدالله‌ب‍ن‌ن‍ورال‍دی‍ن (بی‌تا)، تحفة السنیة فی شرح نخبة المحسنیة، بی‌جا، بی‌نا. 17. جمعی از پژوهشگران (زیر نظر سیدمحمود هاشمی شاهرودی) (1423ق)، موسوعة الفقه الإسلامی طبقاً لمذهب أهل البیت: (11جلدی)، قم، مؤسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت:، چاپ نخست. 18. جمعی از مؤلفان (بی‌تا)، مجلة فقه أهل البیت: (52جلدی)، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت:، چاپ نخست. 19. حرّ عاملی، محمدبنحسن (1409ق)، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسه آل البیت:، چاپ نخست. 20. حسینی تهرانی، سیدمحمدحسین (1418ق)، ولایة الفقیه فی حکومة الإسلام (4جلدی)، بیروت، دار الحجة البیضاء، چاپ نخست. 21. حلّی، ابن‌ادریس، محمدبن‌منصوربن‌احمد (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی (3جلدی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه، چاپ دوم. 22. حلّی، محمدبن‌حسن‌بن‌یوسف (فخرالمحققین) (1387ق)، إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد (4جلدی)، قم، مؤسسه اسماعیلیان. 23. ____________________________ (1411ق)، الرسالة الفخریة فی معرفة النیة (1جلدی)، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیة، چاپ نخست. 24. حمیری، نشوان‌بن‌سعید (1420ق)، شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم (12جلدی)، بیروت، دار الفکر المعاصر، چاپ نخست. 25. خمینی (امام)، سیدروح‌اللّه موسوی (1421ق)، کتاب البیع (5جلدی)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی1، چاپ نخست. 26. ____________________ (بی‌تا)، تحریر الوسیلة، قم، مؤسسه مطبوعات دارالعلم، چاپ نخست. 27. ____________________ (1415ق)، المکاسب المحرمة، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی1، چاپ نخست. 28. خمینی (شهید)، سیدمصطفی موسوی (بی‌تا)، مستند تحریر الوسیلة (2جلدی)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی1، چاپ نخست. 29. خوانساری، سیداحمد‌بن‌یوسف (1405ق)، جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم. 30. خوئی، سیدابوالقاسم موسوی (1410ق)، منهاج الصالحین، قم، مدینة العلم، چاپ بیست و 31. _________________ (1418ق)، موسوعة الإمام الخوئی (50جلدی)، قم، مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی;، چاپ نخست. 32. _________________ (1426ق)، مصباح الفقاهة فی المعاملات (المکاسب المحرمة)، بی‌جا، بی‌نا، چاپ نخست. 33. روحانی، سیدصادق حسینی (1429ق)، منهاج الفقاهة (6جلدی)، قم، انوار الهدی، چاپ 34. _________________ (بی‌تا)، منهاج الصالحین، بی‌جا، بی‌نا. 35. _________________ (1412ق)، فقه الصادق7، قم، دار الکتاب مدرسه امام صادق7، چاپ نخست. 36. سبحانی، جعفر (1371)، فصلنامه رهنمون (استفتاء معظم‌له)، تهران، مدرسه عالی شهیدمطهری، ش 2 و 3. 37. _________ (1424ق)، المواهب فی تحریر أحکام المکاسب، قم، مؤسسه امام صادق7،چاپ نخست. 38. س‍لّار دی‍ل‍می، ح‍م‍زة‌ب‍ن‌ع‍ب‍دال‍ع‍زی‍ز (1414ق)، المراسم العلویة فی الأحکام النبویة، قم، المعاونیة الثقافیة للمجمع العالمی لأهل البیت:. 39. شریف مرتضی، علی‌بن‌حسین موسوی (1387ق)، جمل العلم و العمل، نجف اشرف، مطبعة الآداب، چاپ نخست. 40. ____________________ (1405ق)، رسائل الشریف المرتضی، قم، دار القرآن الکریم، چاپ نخست. 41. شهید اول (محمدبن‌مکی عاملی) (1417ق)، الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة (3جلدی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه، چاپ دوم. 42. __________________ (1414ق)، غایة المراد فی شرح نکت الإرشاد (4جلدی)، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ نخست. 43. __________________ (1400ق)، القواعد و الفوائد (2جلدی)، قم، کتابفروشی مفید، چاپ نخست (مطابق نسخۀ نجف اشرف). 44. __________________ (1411ق)، اللمعة الدمشقیة، قم، دار الفکر، چاپ نخست. 45. شهید ثانی (زین‌الدین‌بن‌علی عاملی) (1410ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (المحشّی کلانتر)، قم، کتابفروشی داوری، چاپ نخست. 46. _______________________ (1413ق)، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، چاپ نخست. 47. شهیدی تبریزی، میرزا فتاح (1375ق)، هدایة الطالب إلی أسرار المکاسب (3جلدی)، تبریز، چاپخانه اطلاعات، چاپ نخست. 48. شیخ صدوق (محمّد‌بن‌علی‌بن‌بابویه) (1413ق)، من لا یحضره الفقیه (4جلدی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه، چاپ دوم. 49. شیخ طوسی (ابوجعفر، محمدبنحسن) (1375ق)، الإقتصاد الهادی إلی طریق الرشاد، تهران، انتشارات کتابخانه جامع چهل‌ستون، چاپ نخست. 50. ______________________ (1407ق الف)، تهذیب الأحکام (10جلدی)، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم. 51. ______________________ (1407ق ب)، الخلاف (6جلدی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه، چاپ نخست. 52. ______________________ (1387ق)، المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، چاپ سوم. 53. ______________________ (1400ق)، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ دوم. 54. شیخ مفید (محمّدبن‌محمدبن‌نعمان عکبری) (1410ق)، المقنعة، قم، مؤسسة النشر 55. شیرازی، سیدمحمد حسینی (بی‌تا)، إیصال الطالب إلی المکاسب (16جلدی)، تهران، منشورات اعلمی. 56. صاحب‌بن‌عباد (کافی الکفاة، اسماعیل‌بن‌عباد) (1414ق)، المحیط فی اللغة (10جلدی)، بیروت، عالم الکتاب، چاپ نخست. 57. صاحب جواهر (محمدحسن نجفی) (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم. 58. صارمی، ابوطالب (رئیس مرکز تحقیقات سلولی)، سایت «تابناک» (http://www.tabnak.ir). 59. صافی گلپایگانی، لطف‌الله (1416ق)، هدایة العباد، قم، دار القرآن الکریم، چاپ نخست. 60. صدر (شهید)، سیدمحمد (1420ق)، ما وراء الفقه (10جلدی)، بیروت، دار الأضواء للطباعة و النشر و التوزیع، چاپ نخست. 61. طباطبائی حکیم، سیدمحمدسعید (1415ق)، منهاج الصالحین، بیروت، دار الصفوة، چاپ 62. طباطبائی، سیدعلی (1418ق)، ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل، قم، مؤسسه آل البیت:، چاپ نخست. 63. طباطبائی قمّی، سیدتقی (1413ق)، عمدة المطالب فی التعلیق علی المکاسب (4جلدی)، قم، کتابفروشی محلاتی، چاپ نخست. 64. طباطبائی یزدی، سیدمحمدکاظم (1421ق)، حاشیة المکاسب، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم. 65. طریحی، فخر الدین (1416ق)، مجمع البحرین (6جلدی)، تهران، کتابفروشی مرتضوی، چاپ سوم. 66. عبدالمنعم، محمود عبد‌الرحمان (بی‌تا)، معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیة، قاهره، دار الفضیله. 67. عراقی، آقاضیاء‌الدین، علی کزازی (1421ق)، حاشیة المکاسب، قم، انتشارات غفور، چاپ 68. علامه حلّی (حسن‌بن‌یوسف‌بن‌مطهر اسدی) (1410ق)، إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان (2جلدی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه، چاپ نخست. 69. __________________________ (1411ق)، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین (1جلدی)، تهران، مؤسسه چاپ و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ نخست. 70. _________________________ (1420ق)، تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة (6جلدی)، قم، مؤسسه امام صادق7، چاپ نخست. 71. _________________________ (1414ق)، تذکرة الفقهاء، قم، موسسة آل البیت: لإحیاء التراث. 72. _________________________ (1413ق الف)، قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام (3جلدی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه، چاپ نخست. 73. _________________________ (1413ق ب)، مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة (9جلدی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه، چاپ دوم. 74. _________________________ (1412ق)، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب (15جلدی)، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیة، چاپ نخست. 75. فاضل لنکرانی، محمد موحدی (1427ق)، تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة ـ المکاسب المحرمة (1جلدی)، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار:، چاپ نخست. 76. فراهیدی، خلیل‌بن‌احمد (1410ق)، العین (8جلدی)، قم، نشر هجرت، چاپ دوم. 77. فیض کاشانی، محمد محسن‌بن‌شاه‌مرتضی (بی‌تا)، مفاتیح الشرائع (3جلدی)، قم، انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی1، چاپ نخست. 78. قزوینی، سیدعلی موسوی (1424ق)، ینابیع الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام (2جلدی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه، چاپ نخست. 79. کاشف الغطاء، جعفر‌بن‌خضر مالکی (1422ق)، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. 80. کاشف الغطاء، حسن‌بن‌جعفربن‌خضر (1422ق)، أنوار الفقاهة (کتاب المکاسب)، نجف اشرف، مؤسسه کاشف الغطاء، چاپ نخست. 81. کلانتر، سیدمحمد (1410ق)، کتاب المکاسب (المحشّی) (17جلدی)، قم، مؤسسه مطبوعاتی دار الکتاب، چاپ سوم. 82. گلپایگانی، سیدمحمدرضا موسوی (1413ق الف)، کتاب القضاء، تقریرِ سیدعلی حسینی میلانی (2جلدی)، قم، دار القرآن الکریم، چاپ نخست. 83. ____________________ (1413ق ب)، هدایة العباد، قم، دار القرآن الکریم، چاپ نخست. 84. مجلسی، محمدباقر (1404ق)، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار:، بیروت، مؤسسة الوفاء. 85. محقق حلّی (نجم‌الدین، جعفر‌بن‌حسن) (1418ق)، المختصر النافع فی فقه الإمامیة (2جلدی)، قم، مؤسسة المطبوعات الدینیة، چاپ ششم (مطابق دار التقریب بین المذاهب الإسلامیة، مصر). 86. ______________________ (1412ق)، نکت النهایة ـ النهایة و نکتها (3جلدی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه، چاپ نخست. 87. _______________________ (1408ق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام (4جلدی)، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم. 88. محقق کرکی (علی‌بن‌حسین عاملی) (1409ق)، رسائل المحقق الکرکی (3جلدی)، قم، انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی1 (ج1و2) و دفتر نشر اسلامی (ج3)، چاپ نخست. 89. _____________________ (1414ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد (13جلدی)، قم، مؤسسه آل البیت:، چاپ دوم. 90. مشکینی، میرزاعلی (1394)، ترجمۀ قرآن کریم، تهران، مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران. 91. مصطفوی، حسن (1402ق)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم (14جلدی)، تهران، مرکز الکتاب للترجمة و النشر، چاپ نخست. 92. مظفر، محمدرضا (بی‌تا)، اصول الفقه، قم، اسماعیلیان. 93. معین، محمد (بی‌تا)، فرهنگ معین، تهران، امیرکبیر. 94. مکارم شیرازی، ناصر (1371)، فصلنامه رهنمون (استفتاء معظم‌له)، مدرسه عالی شهیدمطهری، تهران، ش 2 و 3. 95. ____________ (1411ق)، القواعد الفقهیة، قم، مدرسه امام امیرالمؤمنین7، چاپ سوم. 96. ____________ (1426ق)، أنوار الفقاهة ـ کتاب التجارة (1جلدی)، قم، انتشارات مدرسة الإمام علی‌بن‌أبی‌طالب7، چاپ نخست. 97. منتظری، حسینعلی (1415ق)، دراسات فی المکاسب المحرمة، قم، نشر تفکر، چاپ نخست. 98. نراقی، مولی احمد‌بن‌محمدمهدی (1415ق)، مستند الشیعة فی أحکام الشریعة، قم، مؤسسه آل البیت:، چاپ نخست. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 817 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 801 |
||