آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,388 |
| تعداد مقالات | 34,317 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,016,282 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,718,194 |
نگرشی نو در مفاد قاعده نفی سبیل و نسبت‌سنجی آن با اصل عدالت در روابط بین‌المللی | ||
| فقه | ||
| مقاله 6، دوره 23، شماره 87، فروردین 1395، صفحه 123-150 اصل مقاله (714.21 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2016.64681 | ||
| نویسندگان | ||
| محسن احمدوند1؛ محمدتقی قبولی2؛ محمدتقی فخلعی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری رشته فقه ومبانی حقوق دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 2دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 3استاد ومدیر گروه فقه ومبانی حقوق دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| تاریخ دریافت: 22 آذر 1395، تاریخ بازنگری: 14 آبان 1396، تاریخ پذیرش: 25 مهر 1396 | ||
| چکیده | ||
| یکی از مسائلی که از آغاز موردِتوجه اسلام بوده، تنظیم اصول و قواعد ارتباطات انسانی است. روابط میان ملل مسلمان و غیرمسلمان بخشی از این حوزۀ گسترده است. این روابط براساس دلایل عقلی و نقلی برمدار اصولی چون «قسط» و «نفی سلطۀ کافر بر مسلمان» استوار است. دراین‌میان، برخی فقیهان تلقی اثباتی از اصل «نفی سبیل» درکنار بُعد سلبی آن را با عنایت به برخی از مستندات نقلی آن همچون روایت «الإسلام یعلوا ولایعلی علیه» موردِتوجه قرار داده‌اند. ایشان بر این باور شده‌اند که تنظیم روابط بین‌المللی مسلمانان با اقوام و ملل غیرمسلمان باید به‌گونه‌ای رقم زده شود که همواره به برتری حقوقی مسلمان بر کافر بینجامد. به‌نظر می‌رسد چنین خوانشی از قاعدۀ نفی سبیل با اصل قسط (یکی از پایه‌ای‌ترین اصول روابط بین‌الملل اسلامی) در تضاد است. این مقاله بررسی ابعاد این موضوع را برعهده گرفته و با اتخاذ رویکردی انتقادی دربرابر خوانش فقهی مذکور، تفسیری نو از قاعدۀ نفی سبیل ارائه کرده که همسو با عدالت بین‌المللی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نفی سبیل؛ عدالت؛ سلطه‌پذیری؛ روابط بین‌الملل | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A New Look on the Purport of the "No Way Principle"; and Examining Its Connection to the Principle of Justice in the International Relations | ||
| نویسندگان [English] | ||
| MOHSEN AHMADVAND1؛ Mohammad Taqi Ghabooli2؛ Mohammad Taqi Fakhlaei3 | ||
| چکیده [English] | ||
| Conducting the principles of human relations is one of the subjects which has been highly noted from the first days of the advent of Islām. Obviously, Muslims—Non-Muslim's relations is part of this broad area. These relations supported by rational and narrative reasoning are based upon principles like "Justice" and "No-Domination for Unbelievers Over Believers (No Way Principle)." Some scholars, with regard to certain narrative arguments e.g. Islām's Supremacy have noted the positive side of this principle alongside the negative side. These scholars hold that codifying Islāmic international relations should be established in a manner that supremacy of Muslims preserves. It seems that this interpretation of the Principle of "No way" challenges the Principle of Justice as the most basic foundation of the Islāmic international relations. This essay, by criticizing the current juridical interpretation, and aligned with the concept of International Justice, presents a new interpretation of the "No Way Principle". | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| No Way Principle, Justice, Submissiveness, International Relations | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم. ** نهج‌البلاغه. 1. ابنعربی، محمد‌بن‌عبدالله (1408ق)، احکام القرآن (ابن عربی)، چهارجلدی، بیروت، دار الجیل، چاپ نخست. 2. ابن‌فهد حلّی (جمال‌الدین، احمدبنمحمد اسدی) (1407ق)، المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، پنج‌جلدی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ نخست. 3. ابن‌منظور (ابوالفضل، جمال‌الدین، محمدبن‌مکرم) (1414ق)، لسان العرب، پانزده‌جلدی، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع ـ دار صادر، چاپ سوم. 4. احسایی، ابن‌ابی‌جمهور (محمدبن‌علی) (1405ق)، عوالی اللئالی العزیزیة، چهارجلدی، قم، دار سید الشهداء7 للنشر، چاپ نخست. 5. اردبیلی، احمدبنمحمد (بی‌تا)، زبدة البیان فی أحکام القرآن، یک‌جلدی، تهران، المکتبة الجعفریة لإحیاء الآثار الجعفریة، چاپ نخست. 6. _____________ (1403ق)، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، چهارده‌جلدی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ نخست. 7. افتخاری، اصغر (1389)، «صلح وامنیت بین الملل؛ رویکرد اسلامی»، چاپ‌شده در مجموعه مقالات اسلام و روابط بین الملل، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق7. 8. بجنوردی، سیدحسن‌بن‌آقابزرگ موسوی (1419ق)، القواعد الفقهیة (للبجنوردی، السید حسن)، هفت‌جلدی، قم، نشر الهادی، چاپ نخست. 9. تبریزی، شیخ جواد (1374)، إرشاد الطالب، قم، اسماعیلیان، چاپ سوم. 10. ثقفی، ابراهیم بن محمد بن سعید بن هلال (1395ق)، الغارات (ط ـ الحدیثة)، تهران، انجمن آثار ملی، چاپ نخست. 11. جعفری تبریزی، محمدتقی (1419ق)، رسائل فقهی (علامه جعفری)، یک‌جلدی، تهران، مؤسسة منشورات کرامت، چاپ نخست. 12. جمعی از پژوهشگران (زیرِنظر سیدمحمود هاشمی شاهرودی) (1426ق)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت:، قم، مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، چاپ نخست. 13. حر عاملی، محمدبنحسن (1409ق)، وسائل الشیعة، سی‌جلدی، قم، مؤسسه آل البیت:، چاپ نخست. 14. خمینی، سیدروح‌اللّه موسوی (1421ق)، کتاب البیع (للإمام الخمینی)، پنج‌جلدی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی1، چاپ نخست. 15. ________________ (1389)، صحیفه امام، بیست‌ودوجلدی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی1، چاپ پنجم. 16. خوئی، سیدابوالقاسم موسوی (1418ق)، موسوعة الإمام الخوئی، سی‌وسه‌جلدی، قم، مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی1، چاپ نخست 17. راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد (1412ق)، مفردات ألفاظ القرآن، یک‌جلدی، لبنان ـ سوریه، دار العلم ـ الدار الشامیة، چاپ نخست. 18. رشیدرضا، محمد (1414ق)، تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، دوازده‌جلدی، بیروت، دار المعرفة، چاپ نخست. 19. زنجانی، سیدموسی شبیری (1419ق)، کتاب نکاح (زنجانی)، بیست‌وپنج‌جلدی، قم، مؤسسه پژوهشی رای‌پرداز، چاپ نخست. 20. شریف مرتضی، علی‌بن‌حسین موسوی (1405ق)، رسائل الشریف المرتضی، چهارجلدی، قم، دار القرآن الکریم، چاپ نخست. 21. شمس‌الدین، محمدمهدی (1375)، نظام حکومت و مدیریت در اسلام، ترجمۀ سیدمرتضی آیت‌الله‌زاده شیرازی، تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ نخست. 22. شهید ثانی (زین‌الدین‌بن‌علی) (1410ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (المحشّی ـ کلانتر)، ده‌جلدی، قم، کتاب‌فروشی داوری، چاپ نخست. 23. شیخ صدوق (محمدبن‌علی‌بن‌بابویه) (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، چهارجلدی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ دوم. 24. شیخ طوسی (ابوجعفر محمدبنحسن) (بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، ده‌جلدی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ نخست. 25. ______________________ (1407ق)، تهذیب الأحکام، ده‌جلدی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم. 26. ______________________ (1387ق)، المبسوط فی فقه الإمامیة، هشت‌جلدی، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، چاپ سوم. 27. ______________________ (1414ق)، الأمالی (للشیخ الطوسی)، یک‌جلدی، قم، دار الثقافة، چاپ نخست. 28. صاحب جواهر (محمدحسن نجفی) (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، چهل‌وسه‌جلدی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم. 29. طباطبائی، سیدمحمدکاظم (1378)، حاشیة المکاسب، چاپ سنگی، قم، دار العلم. 30. طباطبائی حائری، سید‌علی‌بن‌محمد (بی‌تا)، ریاض المسائل (ط ـ القدیمة)، دوجلدی، قم، مؤسسة آل البیت:، چاپ نخست. 31. طباطبائی (مجاهد)، محمدبن‌علی (بی‌تا)، المناهل، قم، مؤسسة آل البیت: لإحیاء التراث. 32. طباطبائی، محمدحسین (1390ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیست‌جلدی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم. 33. طبرسی، فضل‌بن‌حسن (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ده‌جلدی، تهران، ناصرخسرو، چاپ سوم. 34. عاملی، سیدجواد‌بن‌محمد حسینی (بی‌تا)، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة (ط ـ القدیمة)، یازده‌جلدی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ نخست. 35. علامه حلّی (حسن‌بن‌یوسف‌بن‌مطهر اسدی) (1412ق)، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، پانزده‌جلدی، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیة، چاپ نخست. 36. فاضل مقداد (مقداد‌بن‌عبداللّه حلی سیوری) (1425ق)، کنز العرفان فی فقه القرآن، دوجلدی، قم، مرتضوی، چاپ نخست. 37. فخلعی، محمدتقی (1394)، رهیافت فقهی در حقوق بین‌الملل، مشهد، مؤسسه انتشاراتی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی، چاپ نخست. 38. فیض کاشانی (محمدمحسن‌بن‌شاه‌مرتضی) (1425ق)، الشافی فی العقائد و الأخلاق و الأحکام، دوجلدی، تهران، دار نشر اللوح المحفوظ، چاپ نخست. 39. قرشی، سیدعلی‌اکبر (1412ق)، قاموس قرآن، هفت‌جلدی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ ششم. 40. کاشف‌الغطاء نجفی (جعفربن‌خضر مالکی) (1420ق)، شرح الشیخ جعفر علی قواعد العلاّمة ابن المطهر، یک‌جلدی، نجف اشرف، مؤسسه کاشف الغطاء ـ الذخائر. 41. کلینی، ابوجعفر محمدبن‌یعقوب (1407ق)، الکافی (ط ـ الإسلامیة)، هشت‌جلدی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم. 42. لنکرانی، محمد فاضل موحدی (1416ق)، القواعد الفقهیة (للفاضل)، یک‌جلدی، قم، چاپخانه مهر، چاپ نخست. 43. لوین، لیا (1377)، پرسش و پاسخ دربارۀ حقوق بشر، ترجمۀ محمدجعفر پوینده، تهران، قطره. 44. مامقانی، محمدحسن‌بن‌الملاعبداللّٰه (1316ق)، غایة الآمال فی شرح کتاب المکاسب، سه‌جلدی، قم، مجمع الذخائر الإسلامیة، چاپ نخست. 45. مجلسی اول (محمدتقی اصفهانی) (1406ق)، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، سیزده‌جلدی، قم، مؤسسه فرهنگی ـ اسلامی کوشانبور، چاپ دوم. 46. محدث نوری، میرزاحسین (1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، هجده‌جلدی، بیروت، مؤسسه آل البیت:، چاپ نخست. 47. محقق حلّی (نجم‌الدین جعفربن‌حسن) (1408ق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، چهارجلدی، قم، اسماعیلیان، چاپ دوم. 48. مراغی، سیدمیرعبدالفتاح‌بن‌علی حسینی (1417ق)، العناوین الفقهیة، دوجلدی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ نخست. 49. مصطفوی، حسن (1402ق)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، چهارده‌جلدی، تهران، مرکز الکتاب للترجمة و النشر، چاپ نخست. 50. مطهری، مرتضی (بی‌تا)، فقه و حقوق (مجموعه آثار)، ج19 و 20 و 21، تهران، صدرا، چاپ نخست. 51. مغنیه، محمدجواد (1424ق)، التفسیر الکاشف، هفت‌جلدی، قم، دار الکتاب الإسلامی، چاپ نخست. 52. موحد، محمدعلی (1382)، در هوای حق و عدالت، تهران، کارنامه. 53. نائینی، میرزامحمدحسین غروی (1413ق)، المکاسب و البیع (للمیرزا النائینی)، دوجلدی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ نخست. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 926 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,180 |
||