آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,388 |
| تعداد مقالات | 34,317 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,016,369 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,718,310 |
نگاهی به چگونگی نزول سوره‌های قرآن کریم | ||
| پژوهش های قرآنی | ||
| مقاله 1، دوره 22، شماره 85، دی 1396، صفحه 4-29 اصل مقاله (577.39 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqr.2017.46911.1458 | ||
| نویسنده | ||
| محمد خامه گر* | ||
| استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 18 اسفند 1395، تاریخ بازنگری: 09 اردیبهشت 1396، تاریخ پذیرش: 30 مرداد 1396 | ||
| چکیده | ||
| در روایات، کیفیت نزول سوره‌های قرآن به سه روش نزول تدریجی و پیاپی سوره، نزول تدریجی و پراکنده آیات سوره و نزول دفعی سوره گزارش شده است. به‌رغم اینکه همه مفسران به نزول دفعی برخی از سوره‌های قرآن اشاره کرده‌اند، ولی بعضی از مفسران ضمن پذیرش این مطلب تأکید دارند که کیفیت نزول بسیاری از آیات در سوره‌ها به‌صورت پراکنده و متناسب با شرایط و مقتضیات خاصی بوده است و سپس به دستور پیامبر یا اجتهاد صحابه در کنار هم چیده شده‌اند. در این مقاله با ارائه دلایلی، این واقعیت اثبات شده است که قرآن کریم فقط به‌صورت سوره‌ای نازل شده است و دیدگاه رایج در کیفیت نزول برخی از سوره‌های قرآن به‌صورت آیات جداگانه نادرست می‌باشد. سپس شبهاتی که ممکن است برای رد نظریه نزول سوره‌ای قرآن از سوی مخالفان این نظریه ارائه شود، نقد و بررسی شده است. بر اساس تحقیقات انجام شده در این مقاله، دیدگاه نزول پیوستۀ سوره‌های قرآن دلایل قرآنی و روایی محکمی دارد، اما برای دیدگاه نزول آیه‌ای برخی از سوره‌های قرآن هیچ دلیل قرآنی و روایی قابل قبولی وجود ندارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نظم نزولی قرآن؛ پیوستگی نزول سوره ها؛ چینش آیات | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Glance at the Way the Sūras of the Holy Qur’ān were Revealed | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Muhammad Khamegar | ||
| Assistant Professor, Islamic Sciences and Culture Research Institute | ||
| چکیده [English] | ||
| In traditions, the quality of the revelation of the Holy Qur’an’s sūras has been reported in three ways of gradual and successive revelation, gradual and dispersed revelation of the verses of the sūra, and instantaneous revelation of the sūra. Despite the fact that all interpreters have pointed out the instantaneous revelation of some of the verses of the Qur’an, some interpreters while approving this notion have emphasized that many of the verses have been revealed in a dispersed way and according to specific circumstances and exigencies and then have been juxtaposed by the order of the Prophet or legal decision (ijtihād) of the companions. Providing some evidences, this article proves that the Holy Qur’an has been revealed sūra by sūra and the current viewpoint on the revelation of some of the sūras of the Qur’an in separate verses is incorrect. Furthermore, the doubts that the opponents of this theory have expressed on the theory of the sūra by sūra revelation are reviewed and critiqued. According to the research done in this article, the viewpoint of continuous revelation of the sūras enjoy strong proofs based on the Qur’an and hadith, but there are no acceptable proofs based on the Qur’an and hadith for the viewpoint of sūra by sūra revelation. | ||
| مراجع | ||
|
1. ابن حنبل، احمد‌بن محمد؛ مسند الإمام احمد‌بن حنبل، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1416ق. 2. ابنعاشور، محمدبن طاهر؛ التحریر و التنویر، بیروت، مؤسسة التاریخ العربی، 1420ق. 3. آلوسی، سید محمود؛ روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1415ق. 4. بهجت‌پور، عبدالکریم؛ شناختنامه تنزیلی سوره‌های قرآن کریم، قم، مؤسسه تمهید، 1394ش. 5. جوادی آملی، عبدالله؛ تسنیم؛ تفسیر قرآن کریم، قم، مرکز نشر اسراء، 1378ش. 6. حاکم نیشابوری، ابوعبدالله؛ المستدرک علی الصحیحین، بیروت، دار المعرفة، بی‌تا. 7. حسینی، سید علی‌اکبر؛ نظریه وحدت موضوعی سوره‌های قرآن؛ نگرش‌ها و چالش‌ها، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1393ش. 8. حیدری مزرعه‌آخوند، محمدعلی؛ «عوامل پیدایش آیات مستثنیات»، فصلنامه پژوهش‌های قرآنی، سال بیست‌ویکم، شماره 4، پیاپی81، زمستان 1395، 165-142. 9. دروزه، محمد عزه؛ التفسیر الحدیث: ترتیب السور حسب النزول، بیروت، دار الغرب الإسلامی، 1421ق. 10. رجبی، محسن؛ آیین قرائت و کتابت قرآن در سیره نبوی، قم، بوستان کتاب، 1389ش. 11. زرکشی، محمدبن عبدالله؛ البرهان فی علوم القرآن، بیروت، دار المعرفة، 1410ق. 12. سجستانی، ابوداوود سلیمان‌بن اشعث؛ سنن أبی‌داوود، قاهره، دار الحدیث، 1420ق. 13. سیوطی، جلال‌الدین؛ الاتقان فی علوم القرآن، بیروت، الکتاب العربی 1421ق. 14. ــــــــــــــــ ؛ الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، قم، کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی، 1404ق. 15. شهرستانی، محمدبن عبدالکریم؛ مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار، تهران، دفتر نشر میراث مکتوب، 1376ش. 16. طباطبایی، سید محمدحسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1374ش. 17. ــــــــــــــــــــــ ؛ قرآن در اسلام، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1353ش. 18. طبرانی، سلیمان‌بن احمد؛ المعجم الکبیر، قاهره، مکتبة ابن تیمیة، ۱۳۹۸ق. 19. طبرسی، فضل‌بن حسن؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، 1372ش. 20. طبری، محمدبن جریر؛ جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفة، 1412ق. 21. عیاشی، محمدبن مسعود؛ کتاب التفسیر (تفسیر العیاشی)، تهران، مکتبة العلمیة الاسلامیة، 1380ش. 22. فائز، قاسم؛ «بررسی نظریه آیات مستثنیات سور مکی و مدنی»، فصلنامه مطالعات تفسیری، سال دوم، شماره 8، زمستان 1390، 152-127. 23. فخر رازی، محمدبن عمر؛ التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1420ق. 24. قرشی، علی‌اکبر؛ تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، 1375ش. 25. قرطبی، محمدبن احمد؛ الجامع لأحکام القرآن، تهران، ناصر خسرو، 1364ش. 26. کلینی، محمدبن یعقوب؛ الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیة، 1407ق. 27. مجلسی، محمدباقر؛ بحار الأنوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1403ق. 28. مرکز فرهنگ و معارف قرآن؛ علوم القرآن عند المفسرین، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1375ش. 29. معرفت، محمدهادی؛ التمهید فی علوم القرآن، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1415ق. 30. ــــــــــــــــ ؛ علوم قرآنی، قم، مؤسسه فرهنگی التمهید، 1381ش. 31. مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1371ش. 32. نکونام، جعفر؛ درآمدی بر تاریخ‌گذاری قرآن، قم، هستی‌نما، 1380ش. 33. واحدی، علی‌بن احمد؛ اسباب نزول القرآن، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1411ق. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,514 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,399 |
||