آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,388 |
| تعداد مقالات | 34,317 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,016,366 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,718,305 |
قرینۀ مناسبت حکم و موضوع و کارایی آن در استنباط احکام | ||
| فقه | ||
| مقاله 1، دوره 24، شماره 89، فروردین 1396، صفحه 7-26 اصل مقاله (506.15 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2017.65179 | ||
| نویسنده | ||
| رضا اسفندیاری (اسلامی)* | ||
| دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 12 خرداد 1396، تاریخ بازنگری: 04 بهمن 1396، تاریخ پذیرش: 05 آبان 1396 | ||
| چکیده | ||
| تعابیر اصولیان دربارۀ ماهیت قرینۀ مناسبت مختلف است. ایشان، درنهایت، آن را نوعی قرینۀ عرفی می‌شمارند. باوجود این، همواره فهم عرفیِ عام ملاک نیست؛ بلکه قرینیت قرینه در مواردی به فهم عرف متشرعه وابسته است. اصولیان از قرینۀ مناسبت در اثبات مفهوم برای وصف و در بحث از مشتق و نیز در رفع اجمال دلیل و تعیین کفایی بودن واجب سود جسته‌اند. چنان‌که برای اثبات تعدد مطلوب، اثبات جریان استصحاب، ترجیح أحد المتزاحمین علی الآخر، رفع نوعی اجمال از حدیثِ رفع و حدیث لاضرر و برخی قواعد فقهی مستنبط، گاه قرینۀ مناسبت را به‌کار گرفته‌اند. در همۀ این موارد، حجیت قرینه برپایۀ تنقیح ظهور عرفی است. نمونه‌های بسیاری می‌توان یافت که حل مسائل شرعی، درنهایت، منوط به نوعی استظهار عرفی از نصوص است. قرینیت قرینۀ مناسبت، به‌لحاظ شکستن اطلاق و رفع اجمال دلیل، در این نمونه‌ها نقشی اساسی دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مناسبات؛ مناسبت حکم و موضوع؛ قرینۀ عرفی؛ قرینه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Suitability context between a precept and its subject, and its effectiveness on inferring the precepts | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Reza Isfandiyari (Islami) | ||
| Associate professor,Islamic science and culture Academy | ||
| چکیده [English] | ||
| `Usuliyun (scholars of principles of jurisprudence)`s interpretations regarding the nature of the suitability context (qarineye monasebat) are different. They ultimately consider it as a customary context. However, a general common sense is not criterion.; but occasionally, the nature of a context depends on the common sense of the pious people (motesharre`a). `Usuliyiyun have applied suitability of context in order to prove an implication for any description(wasf), and for discussion of the derivation (moshtaq), as well as for eliminating ambiguity (ijmal) from the evidence and determining the collective duty (wajib kifayi). As for the proof of the multiplicity of desires, the proof of maintaining status que (istiṣḥab), the preference of one to another in the form of conflict (tazahum), eliminating a type ambiguity from the hadiths of rofe`a al-qalam and la zarar and some of inferred legal rules, the scholars have occasionally used that context. In all of these cases, authenticity of a context is based on refining the customary appearance. Many examples can be found that resolving religious problems ultimately depends on a kind of making customary appearance of legal texts. Because of breaking down absoluteness of an evidence and eliminating from it, being a context as a context of suitability has a basic role in the mentioned examples. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| suitability, suitability of precept and subject matter, customary context and context | ||
| مراجع | ||
|
1. بجنوردی، سیدحسن (1377)، القواعد الفقهیة، قم، الهادی، چاپ نخست. 2. حائری، سیدکاظم (1408ق)، مباحث الأصول (تقریرات درس شهید صدر)، قم، نشر مقرر، چاپ نخست. 3. حر عاملی، محمد‌بن‌حسن (1409ق)، وسائل الشیعة، قم، آل البیت:، چاپ نخست. 4. حکیم، محمدتقی‌بن‌محمدسعید (1979م)، الأصول العامة للفقه المقارن، قم، آل البیت:، چاپ دوم. 5. _____________ (1429ق)، القواعد العامة فی الفقه المقارن، تهران، نشر مجمع التقریب، چاپ نخست. 6. حلی، حسین (1432ق)، أصول الفقه، قم، نشر مکتبة الفقه و الأصول المختصة، چاپ نخست. 7. بروجردی نجفی، محمدتقی (1393)، نهایة الأفکار، تقریرات ضیاءالدین عراقی، قم، نشر جامعه مدرسین، چاپ ششم. 8. خمینی، سیدمصطفی (1418ق)، تحریرات فی الأصول، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی1، چاپ نخست. 9. خوئی، سیدابوالقاسم (بی‌تا)، أجود التقریرات (تقریرات درس میرزای نائینی)، قم، مطبعة الفرمان. 10. ساعدی، جعفر (بی‌تا)، «دورالعرف و السیرة فی إستنباط الأحکام»، مجلدات مجله فقه اهل بیت:، ج37، قم، مؤسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامی، چاپ نخست. 11. سبحانی، جعفر (1383)، رسائل اصولیة، قم، مؤسسه امام صادق7. 12. سیفی مازندرانی، علی‌اکبر (1428ق)، دلیل تحریر الوسیلة (ولایة الفقیه)، ج1، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی1، چاپ دوم. 13. خوانساری، سیداحمد (1364)، جامع‌المدارک، به‌تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، اسماعیلیان، چاپ دوم. 14. _____________ (1425ق)، مبانی الفقه الفعال فی القواعد الفقهیة الأساسیة، قم، نشر جامعه مدرسین، چاپ نخست. 15. صافی گلپایگانی، لطف‌الله (1415ق)، ضرورة وجود الحکومة أو الولایة للفقهاء، قم، دارالقرآن‌الکریم. 16. صدر، سیدمحمدباقر (1410ق)، بحوث فی شرح العروة الوثقی، نجف، مطبعة الآداب. 17. _____________ (1410ق)، منهاج الصالحین (المحشّی)، با تعلیقات شهید صدر، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، چاپ نخست. 18. طبسی، نجم‌الدین (بی‌تا)، النفی و التغریب فی مصادر التشریع الإسلامی، قم، مجمع الفکر الإسلامی، چاپ نخست. 19. عباس موسوی، علی (بی‌تا)، «الموضوعیة و المعرفیة فی ادلة الأحکام الشرعیة»، مجلدات مجله فقه اهل بیت:، ج49، قم، مؤسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامی، چاپ نخست. 20. عدنان قطیفی، سید منیر (1414ق)، الرافد فی علم الأصول (تقریرات درس سیدعلی سیستانی)، قم، مهر، چاپ نخست. 21. فیاض، محمد اسحاق (1410ق)، محاضرات فی أصول الفقه (تقریرات درس سیدابوالقاسم خوئی)، قم، انصاریان، چاپ چهارم. 22. قائینی، محمد (1427ق)، المبسوط فی فقه المسائل المعاصرة، ج1-4، قم، نشر مرکز فقه الأئمة الأطهار:، چاپ نخست. 23. قدسی، احمد (1428ق)، أنوار ألاصول (تقریرات درس ناصر مکارم شیرازی)، قم، نشر مدرسة الإمام علی‌بن‌ابی‌طالب7، چاپ دوم. 24. کاظمی خراسانی، محمدعلی (بی‌تا)، فوائد الأصول (تقریرات درس میرزای نائینی)، قم، نشر جامعه مدرسین قم. 25. مظفر، محمدرضا (بی‌تا)، أصول الفقه، قم، اسماعیلیان، چاپ پنجم. 26. مکارم شیرازی، ناصر (1422ق)، بحوث فقهیة هامة، قم، نشر مدرسه امام علی7، چاپ نخست. هاشمی شاهرودی، سیدمحمود (1387)، پژوهش‌های نو در فقه معاصر، قم، نشر دادگستری کل استان قم، چاپ نخست. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 755 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,505 |
||