آمار
| تعداد نشریات | 48 |
| تعداد شماره‌ها | 2,293 |
| تعداد مقالات | 33,216 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,824,837 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,005,606 |
نقدی فقهی بر ماده 665 قانون مجازات اسلامی (دیه بیضه) | ||
| فقه | ||
| مقاله 5، دوره 24، شماره 89، فروردین 1396، صفحه 101-128 اصل مقاله (668.45 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2017.65183 | ||
| نویسنده | ||
| روح الله اکرمی* | ||
| گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشکده حقوق دانشگاه قم-قم-ایران | ||
| تاریخ دریافت: 15 فروردین 1396، تاریخ بازنگری: 04 بهمن 1396، تاریخ پذیرش: 27 مهر 1396 | ||
| چکیده | ||
| فقیهان امامیه بر ثبوت دیۀ کامل در ازبین رفتن هر دو بیضه اجماع دارند. باوجود این، چگونگی توزیع دیه میان دو بیضه محل‌ِاختلاف است. مشهور فقیهان، مستند به عمومات ناظر بر تنصیف دیه در اعضای زوج و برخی روایات خاص، به برابری دیۀ آنها قائل هستند؛ ولی دیگران به‌دلیل برخی اخبار که تکوین فرزند را از منافع بیضۀ چپ توصیف نموده‌اند، دیۀ بیشتری نسبت‌به بیضۀ راست درنظر گرفته‌اند. بررسی ادله از ضعف سندی و دلالی احادیثِ ناظر بر قول اخیر حکایت دارد؛ همچنین، انتساب فرزندآوری به کارکرد بیضۀ چپ ازنظر پزشکی ثابت نشده است. باوجود این، قانون مجازات اسلامی در مادۀ 665، درراستای تطابق با فتوای امام خمینی، از دیدگاه غیرمشهور تبعیت نموده است. در نوشتار پیش‌ِرو ضمن کاوش در مستندات فقهی مسئله، ضعف مبنایی قانون و اقتباس ناقص آن از فتوای امام کاویده شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دیۀ اعضای زوج؛ دیۀ بیضه؛ جنایت علیه تمامیت جسمانی؛ فقه امامیه؛ قانون مجازات اسلامی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Jurisprudential review of article 665, Islamic penal code 2014(diya of testicle) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ruhollah Akrami | ||
| Assistant professor, Faculty of Law, Qom University-Qom-iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Imamate jurisprudents have a consensus as to existence of complete diya of two testicles. Nevertheless, how to distribute their diya between them is as a matter of difference. According to the generalities and some special traditions as to bisecting the diya of the couple organs of the body, the famous jurisprudents believe in the equality of their diya; but for some traditions that have described the child's development as the benefit of the left testicle, the other jurisprudents have considered diya of the left testicle more than the right one. An examination of the evidence suggests that the document and implication of the hadiths connected to the latter viewpoint are weak; also, the relationship of childbearing with the function of the left testicle has not been medically proven. However, in direction to adaptability to Imam Khomeini's fatwa, article 665 of Islamic Penal Code 2014 has complied with a non-famous opinion. Meanwhile researching jurisprudential documents of the problem, weakness of basis of law and the incomplte quoting from Imam` fatwa have been studied by this paper. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| diya of the couple organs of the body, diya of testicle, felony against physical integrity, imamate jurisprudence, and Islamic penal code | ||
| مراجع | ||
|
1. ابن‌ادریس حلی، محمد (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج3، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم. 2. ابن‌براج طرابلسی، قاضی عبدالعزیز (1406ق)، المهذب، ج2، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ نخست. 3. ابن‌حمزه طوسی، أبوجعفر محمدبنعلی (1408ق)، الوسیلة إلی نیل الفضیلة، قم، منشورات مکتبه آیةالله المرعشی النجفی1، چاپ نخست. 4. ابن‌زهره حلبی، سید ابوالمکارم حمزه‌بن‌علی (1417ق)، غنیه النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، قم، مؤسسه امام صادق7، چاپ نخست. 5. ابن‌سعید حلی، یحیی (1394ق)، نزهه الناظر فی الجمع بین الأشباه و النظائر، قم، منشورات رضی، چاپ نخست. 6. ابن‌طی فقعانی، علی بن علی (1418ق)، الدر المنضود فی معرفه صیغ النیات و الإیقاعات و العقود، قم، مکتبة الإمام العصر (عج) العلمیة، چاپ نخست. 7. ابن‌غضائری، ابوالحسن احمد (بی‌تا)، رجال، قم، بی‌نا. 8. ابن‌فهد حلی، جمال‌الدین احمد (1407ق)، المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، ج5، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ نخست. 9. _____________ (1410ق)، المقتصر من شرح المختصر، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیة، چاپ نخست. 10. اردبیلی (مقدس)، مولی احمد (1403ق)، مجمع الفائده والبرهان فی شرح ارشادالاذهان، ج14، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ نخست. 11. اشتهاردی، علی‌پناه (1417ق)، مدارک العروة، ج2، تهران، دار الأسوة للطباعة و النشر، چاپ نخست. 12. بحرانی، یوسف‌بن‌احمد (1405ق)، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، ج3، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ نخست. 13. بهبهانی، محمدباقر (1428ق)، حاشیة مجمع الفائدة و البرهان، قم، مؤسسة العلامة المجدد الوحید البهبهانی، چاپ نخست. 14. بهجت، محمدتقی (1426ق)، جامع‌المسائل، ج5، قم، دفتر معظم‌له، چاپ دوم. 15. بیهقی، احمدبن‌حسین (1432ق)، السنن الکبیر، ج16، قاهره، بی‌نا، چاپ نخست. 16. پژوهشکده شورای نگهبان (1395)، قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در پرتو نظرات شورای نگهبان، تهیه و تنظیمِ فهیم مصطفی‌زاده، تهران، پژوهشکده شورای نگهبان، چاپ نخست. 17. تبریزی، میرزا جواد (1428ق)، تنقیح مبانی‌الأحکام: کتاب‌الدیات، قم، دار الصدیقة الشهیدة، چاپ نخست. 18. ترحینی عاملی، سیدمحمدحسین (1427ق)، الزبدة الفقهیة فی شرح الروضة البهیة، ج9، قم، دار الفقه للطباعة و النشر، چاپ چهارم. 19. حسینی روحانی، سیدمحمدصادق (1412ق)، فقه الصادق7، ج26، قم، دارالکتاب مدرسه امام صادق7، چاپ نخست. 20. حسینی شیرازی، سیدمحمد (1409ق)، الفقه: کتاب الدیات، ج91، بیروت، دارالعلوم، چاپ دوم. 21. حسینی عاملی، سیدجواد (بی‌تا)، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة، ج10، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ نخست. 22. خمینی (امام)، روح‌الله (1379)، تحریرالوسیلة، ج2، قم، دارالعلم، چاپ نخست. 23. خوانساری، سیداحمد (1405ق)، جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، ج6، قم، اسماعیلیان، چاپ دوم. 24. خوئی، سیدابوالقاسم موسوی (1422ق)، مبانی تکملة المنهاج، ج42، قم، مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی، چاپ نخست. 25. _____________ (1410ق)، المعتمد فی شرح المناسک، ج4، قم، منشورات مدرسة دارالعلم، چاپ نخست. 26. سبحانی، جعفر (1391)، تقریرات خارج فقه، جلسه 3/7/1391. 27. سبزواری، سیدعبدالاعلی (1413ق)، مهذب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام، ج29، قم، مؤسسة المنار، چاپ چهارم. 28. سلار دیلمی، حمزه‌بن‌عبدالعزیز (1404ق)، المراسم العلویة و الأحکام النبویة فی الفقه الإمامی، قم، منشورات الحرمین، چاپ نخست. 29. شبیری زنجانی، سیدموسی (1419ق)، کتاب نکاح، ج5، قم، مؤسسه پژوهشی رأی‌پرداز، چاپ نخست. 30. شریف کاشانی، ملا حبیب‌الله (1428ق)، منتقد المنافع فی شرح المختصر النافع کتاب الطهارة، ج2، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ نخست. 31. شهید اول (شمس‌الدین محمدبن‌مکی عاملی) (1410ق)، اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة، بیروت، دار التراث، چاپ نخست. 32. _____________ (1414ق)، غایة المراد فی شرح نکت الإرشاد، ج4، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ نخست. 33. شهید ثانی (زین‌الدین‌بن‌علی عاملی) (1410ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، با حاشیه سیدمحمد کلانتر، ج10، قم، کتاب‌فروشی داوری، چاپ نخست. 34. _____________ (1413ق)، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، ج15، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، چاپ نخست. 35. شوشتری، محمدتقی (1406ق)، النجعة فی شرح اللمعة، ج11، تهران، کتاب‌فروشی صدوق، چاپ نخست. 36. شوکانی، محمدبنعلی (1426ق)، نیل الأوطار من أسرار منتقی الأخبار، تحقیق و تعلیقِ أبومعاذ طارق‌بن‌عوض‌الله، ج8، قاهره و ریاض، دار إبن القیم للنشر و التوزیع و دار ابن عفان للنشر و التوزیع، چاپ نخست. 37. شیخ صدوق (ابن‌بابویه قمی، محمدبنعلی) (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، ج1 و 4، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم. 38. _____________ (1415ق)، المقنع، قم، مؤسسه امام هادی7، چاپ نخست. 39. _____________ (1418ق)، الهدایة فی الأصول و الفروع، قم، مؤسسه امام هادی7، چاپ نخست. 40. شیخ طوسی (محمدبن‌حسن) (1387ق)، المبسوط فی فقه الإمامیة، ج7، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریه، چاپ سوم. 41. _____________ (1400ق)، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ دوم. 42. _____________ (1427ق)، رجال، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم. 43. _____________ (1407ق الف)، تهذیب الأحکام، ج10، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم. 44. _____________ (1407ق ب)، الخلاف، ج5، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ نخست. 45. شیخ مفید (محمدبن‌محمد بغدادی) (1413ق)، المقنعه، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید1، چاپ نخست. 46. صاحب جواهر (محمدحسن نجفی) (1404ق)، جواهرالکلام فی شرح شرایع الإسلام، ج43، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم. 47. صافی گلپایگانی، لطف‌الله (1423ق)، فقه الحج، ج3، قم، مؤسسه حضرت معصومه3، چاپ دوم. 48. صانعی، یوسف (1389)، التعلیقة علی تحریر الوسیلة، ج2، تهران، مؤسسة العروج، چاپ دوم. 49. طباطبائی بروجردی، آقا حسین (1426ق)، تبیان الصلاة، ج4، قم، گنج عرفان، چاپ نخست. 50. طباطبائی، سیدعلی (1418ق)، ریاض المسائل، ج16، قم، مؤسسه آل البیت:، چاپ نخست. 51. علامه حلی (حسن‌بن‌یوسف) (1381ق)، رجال، نجف اشرف، منشورات المطبعة الحیدریة، چاپ دوم. 52. _____________ (1410ق)، إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان، ج2، قم، مؤسسه النشر الإسلامی، چاپ نخست. 53. _____________ (1411ق)، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، تهران، مؤسسه چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ نخست. 54. _____________ (1413ق)، مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة، ج9، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم. 55. _____________ (1420ق). تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة، ج5، قم، مؤسسه الإمام الصادق7، چاپ نخست. 56. علوی گرگانی، محمدعلی (1426ق)، التعلیقة علی تحریر الوسیلة، ج2، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی1، چاپ نخست. 57. فاضل اصفهانی، محمد (1416ق)، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، ج11، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ نخست. 58. فاضل لنکرانی، محمد (1418ق الف)، تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة: الحج، ج4، قم، مرکز فقه الأئمه الأطهار:، چاپ دوم. 59. _____________ (1418ق ب)، تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة: الدیات، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار:، چاپ نخست. 60. فاضل مقداد (مقداد‌بن‌عبدالله سیوری حلی) (1404ق)، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، ج4، قم، کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی1، چاپ نخست. 61. کاشف الغطاء نجفی، جعفر‌بن‌خضر (بی‌تا)، شرح طهارة قواعد الأحکام، نجف، مؤسسه کاشف الغطاء. 62. کلینی، أبوجعفر محمدبن‌یعقوب (1429ق)، الکافی، ج14، قم، دار الحدیث للطباعة و النشر، چاپ نخست. 63. کوفی عبسی، عبدالله‌بن‌محمد (1409ق)، الکتاب المصنف فی الأحادیث و الآثار، ج5، بیروت، دار التاج، چاپ نخست. 64. گرامی قمی، محمدعلی (1390)، التعلیقة علی تحریر الوسیلة، ج2، تهران، مؤسسة العروج، چاپ نخست. 65. مجلسی (علامه)، محمدباقر، (1406ق)، ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار، ج16، قم، کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی1، چاپ نخست. 66. محقق حلی (نجم‌الدین جعفربن‌الحسن) (1408ق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج4، قم، اسماعیلیان، چاپ دوم. 67. مدنی کاشانی، آقا رضا (1408ق)، کتاب الدیات، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ نخست. 68. مشکینی، میرزا علی (1418ق)، الفقه المأثور، قم، الهادی، چاپ دوم. 69. خمینی (امام)، سیدروح‌الله (1379)، تحریر الوسیلة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی1، چاپ نخست. 70. _____________ (1426ق)، توضیح‌المسائل، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی1، چاپ نخست. 71. نجاشی، ابوالحسن احمد (1407ق)، رجال، قم، دفتر انتشارات اسلامی. 72. نمازی اصفهانی (شیخ‌الشریعه)، فتح‌الله (1410ق)، إفاضة القدیر فی أحکام العصیر، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ نخست. 73. نوری (محدث)، میرزا حسین (1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج18، بیروت، مؤسسه آل‌البیت:، چاپ نخست. 74. _____________ (1417ق)، خاتمه المستدرک، ج4، قم، مؤسسه آل‌البیت:، چاپ نخست. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 856 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 572 |
||