آمار
| تعداد نشریات | 48 |
| تعداد شماره‌ها | 2,293 |
| تعداد مقالات | 33,216 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,837,513 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,020,558 |
امکان‌سنجی فقهی گذار از مجازات‌های بدنی | ||
| فقه | ||
| مقاله 2، دوره 24، شماره 90، تیر 1396، صفحه 39-70 اصل مقاله (729.71 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2017.65373 | ||
| نویسنده | ||
| رحیم نوبهار | ||
| دانشگاه شهید بهشتی | ||
| تاریخ دریافت: 16 خرداد 1396، تاریخ بازنگری: 12 اسفند 1396، تاریخ پذیرش: 29 دی 1396 | ||
| چکیده | ||
| این مقاله در جست‌وجوی بنیادهایی فقهی است که برپایۀ آنها می‌توان به امکان شرعیِ گذار از مجازات‌های بدنی به‌عنوان حد یا تعزیر نظر داد. مقاله بر بنیادهایی مانند امضایی بودن همۀ مجازات‌هایی که در متون دینی ذکر شده، تکیه می‌کند. بر این اساس، بر موضوعیت نداشتن شکل و شیوۀ اجرای مجازات و اهمیت داشتن مقاصد موردِنظر از اجرای کیفر نزد عقلای جهان و نیز عبادی نبودن مقررات ناظر به نوع مجازات‌ها تأکید می‌کند. در نتیجه، ضرورت فهم متون مربوط به تعیین کیفر در سایۀ تغییر و تحولات عقلایی، و گذار از همۀ مجازات‌های بدنی ـ خواه به‌عنوان حد و خواه تعزیر ـ را همچون نظریه‌ای فقهی (که البته باب بحث دربارۀ آن گشوده است) بی‌اشکال می‌داند. همچنین، این مقاله عناوین ثانوی و آثار جانبی نامطلوب اجرای مجازات‌های بدنی، مانند بیزاری عمومی در جامعۀ اسلامی و جامعۀ جهانی و گستردگی اختیارات حکومت اسلامی را برمی‌شمارد و بر این پایه، گذار از مجازات‌های بدنی با استناد به عناوین ثانوی را هم روا می‌شمرد. افزون بر این، نشان می‌دهد که گاهی برخی از عناوین ثانوی، مشروعیت اجرای مجازات‌های بدنی را با اشکال روبه‌رو می‌کند. البته، پیشنهاد جایگزین‌های مجازات‌های بدنی، در صورت جواز عدول از آنها، موضوع این نوشتار نیست و به فرصتی جداگانه نیاز دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فقه جزایی؛ مجازات بدنی؛ رجم؛ تازیانه؛ قطع عضو | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Jurisprudential feasibility study of transition from corporal punishment | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Rahim Nobahar | ||
| Associate professor, law faculty, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| This paper seeks to find jurisprudential foundations that based on them, legal feasibility of transition from corporal punishment as the hodud (determined penalties) or ta`zir (discretionary punishment) can be theorized. Relied on the evidenc such as being confirmative of all the punishments stated in religious texts, lacking importance of the form and method of executing a punishment, being importance of the intended aims in executing a punishment for the wise of the world, non -worshipfulness of the ordinances concerning the kinds of punishments and, consequently, the necessity of understanding the texts related to determining punishment in the light of rational change and development, this paper has justified transition from corporal penalties - whether as hodud or ta`zir- as a jurisprudential theory, though the door of debate is open. Similarly, in this research, transition from corporal penalties has been validated according to the second titles of the precepts, the secondary effects of executing the bodily punishments such as public condemnation in Muslim and global societies, and the broadness of Islamic government jurisdiction. Of course, sometimes some second titles of the precepts are making legality of executing bodily penalties confront to problem. Suggesting the alternatives of the bodily punishments - if they are permitted , is not subject matter of this article, and needs a separate opportunity. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| criminal jurisprudence, bodily penalty, Stoning, flogging and amputation | ||
| مراجع | ||
|
1. اصفهانی، محمدحسین (1374ق)، نهایة الدرایة فی شرح الکفایة، قم، سیدالشهداء، چاپ نخست. 2. امور تحقیق و پژوهش کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران (1390)، «تأملی بر مجازات‌های بدنی از منظر فقه، قانون و موازین بین‌المللی»، قابل‌دسترس در: http://www.ihrn.ir. 3. ایازی، سیدمحمدعلی (1386)، «کرامت انسان و آزادی در قرآن»، بینات، ش56. 4. بادامچی، حسین (1392)، قانون حمورابی، تهران، نگاه معاصر، چاپ نخست. 5. بغدادی، محمدبن‌حبیب (1361ق)، المحبر، بی‌جا، مطبعة الدائرة. 6. بولک، برنار (1382)، کیفرشناسی، ترجمۀ علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، تهران، مجد، چاپ سوم. 7. حلی، جعفربن‌حسن (محقق) (1408ق)، شرائع الإسلام، ج3، قم، اسماعیلیان، چاپ دوم. 8. خسروشاهی، قدرت‌الله، «فلسفۀ مجازات از دیدگاه اسلام (1)»، پژوهش‌های راهبردی، ش21 و 22. 9. _____________، «فلسفۀ مجازات از دیدگاه اسلام (2)»، پژوهش‌های راهبردی، ش23 و 24. 10. خمینی (امام)، سیدروح‌الله موسوی (1373)، مناهج الوصول إلی علم الأصول، ج1، قم، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی1، چاپ نخست. 11. _____________ (1385ق)، الرسائل، مع تذییلات لمجتبی الطهرانی، دوجلدی، ج1، قم، اسماعیلیان. 12. دوست‌خواه، جلیل (1385)، اوستا، ج2، تهران، مروارید، چاپ دهم. 13. زرکلی، خیرالدین (1410ق)، الأعلام، ج2، بیروت، دارالعلم للملایین، چاپ پنجم. 14. سبحانی تبریزی، جعفر (1424ق)، إرشاد العقول إلی مباحث الأصول، ج3، قم، مؤسسۀ امام صادق7، چاپ نخست. 15. سلیمانی، حسین (1384)، عدالت کیفری در آیین یهود، قم، مرکز بین‌المللی گفت‌و گوی تمدن‌ها و مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، چاپ نخست. 16. شاملو، باقر و نصیرباغیان، حسین (1390)، «اصول حاکم بر مجازات‌های بدنی»، تحقیقات حقوقی، ش56. 17. شهابی خراسانی، میرزامحمود (1390)، قواعد فقه، تهران، دانشگاه تهران، چاپ پنجم. 18. شهید اول (محمد مکی عاملی) (بی‌تا)، القواعد والفوائد، ج1و2، تحقیقِ عبدالهادی الحکیم، قم، مکتبة المفید (افست از چاپ 1400ق نجف اشرف). 19. صاحب جواهر (محمدحسن نجفی) (1981م)، جواهرالکلام، ج41، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. 20. طباطبائی، سیدعلی (1418ق)، ریاض المسائل، ج15، قم، آل البیت:، چاپ نخست. 21. طباطبائی، سیدمحمدحسین (1393ق/1974م)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج20، قم، اسماعیلیان. 22. عاملی، محمد (1403ق)، وسائل الشیعة، ج3، 16، 18 و 19، تهران، اسلامیه، چاپ پنجم. 23. عراقی، ضیاء‌الدین (1370ق)، بدایع الأفکار فی الأصول، ج1، تقریرِ میرزاهاشم آملی، نجف اشرف، المطبعة العلمیة، چاپ نخست. 24. علی، جواد (1978م)، المفصل فی تاریخ العرب قبل الإسلام، ج5، بغداد و بیروت، مکتبة النهضة و دارالعلم للملایین، چاپ دوم. 25. علی‌اکبریان، حسن‌علی (1395)، درآمدی بر فلسفه احکام: کارکردها و راه‌های شناخت، قم، پژوهشکده فقه و حقوق، چاپ نخست. 26. علیزاده، طباطبایی، سیدحسین (1395)، مبانی اخلاقی ـ فقهی ممنوعیت مطلق شکنجه (رسالۀ دکتری به راهنمایی رحیم نوبهار)، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشکده الهیات و فلسفه. 27. عیاشی، مسعود‌بن‌عیاش (بی‌تا)، کتاب التفسیر، ج1، تهران، المکتبة العلمیة الإسلامیة. 28. فیاضی، مسعود (1394)، «ماهیت احکام امضایی»، مطالعات اسلامی ـ فقه و اصول، ش102، ص109-129. 29. قلقشندی، احمدبن‌علی (بی‌تا)، صبح الأعشی فی صناعة الإنشاء، ج1، تحقیقِ محمدحسین شمس‌الدین، بیروت، دارالکتب العلمیة. 30. قماشی، سعید (1394)، «کرامت انسانی، راهبرد استنباط احکام شریعت»، فقه و مبانی حقوق اسلامی، دورۀ 48، ش1. 31. کلینی، محمدبن‌یعقوب (1387ق)، الفروع من الکافی، ج7، تحقیقِ علی‌اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ ششم. 32. لطفی، مکی ابراهیم (1978)، «من التراث العراقی السحیق: شریعة حمورابی دراسة مقارنة بین الشریعة البابلیة والشرایع السماویة والقوانین المعاصرة الوضعیة»، مجلة القضاء، السنة 33، الرقم1و2، ص137-186. 33. متقی هندی، علاءالدین علی (1401ق/1981م)، کنز العمال، تحقیقِ بکری حیانی و صفوة السقا، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ پنجم. 34. مجلسی، محمدباقر (1983م)، بحارالأنوار، ج54، بیروت، مؤسسة الوفاء، چاپ دوم. 35. محقق داماد، سیدمصطفی (1396)، بازخوانی فقهی امر به معروف و نهی از منکر و اجرای حدود، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی. 36. مکارم شیرازی، ناصر (1377)، أنوار الفقاهه (کتاب الحدود و التعزیرات)، قم، مدرسه امام علی‌بن‌ابیطالب7، چاپ نخست. 37. _____________ (1428ق)، أنوار الأصول، ج2، تقریرِ احمد قدسی، قم، مدرسه امام علی‌بن‌ابیطالب7. 38. منتظری، حسین‌علی (1387)، مجازات‌های اسلامی و حقوق بشر، قم، ارغوان دانش، چاپ نخست. 39. موسوی اردبیلی، سیدعبدالکریم (1392)، حقوق و دادرسی کیفری در آیینه فقه، ج1، قم، رادنگار، چاپ نخست. 40. _____________ (1427ق)، فقه الحدود والتعزیرات، ج1، قم، جامعة المفید، چاپ دوم. 41. نوبهار، رحیم (1381)، «به سوی مجازات‌های هرچه انسانی‌تر»، مجموعه مقالات همایش بین‌المللی حقوق بشر و گفتگوی تمدن‌ها، قم، دانشگاه مفید. 42. _____________ (1384)، «دین و کرامت انسانی»، مجموعه مقالات همایش بین‌المللی مبانی نظری حقوق بشر، قم، دانشگاه مفید. 43. _____________ (1389ب)، اصل قضایی بودن مجازات‌ها: تحلیل فقهی حق بر محاکمۀ عادلانه، تهران، شهر دانش، چاپ نخست. 44. _____________ (1389الف)، اهداف مجازات‌ها در جرایم جنسی: چشم‌اندازی اسلامی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ نخست. 45. _____________ (1393)، «از تعطیل حد تا الغاگرایی کیفری»، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دورۀ 18، ش4. 46. نیشابوری، مسلم‌بن‌الحجاج (1422ق)، صحیح مسلم، بیروت، المکتبة العصریة، چاپ نخست. هافنر،هری (1384)، قانون‌نامه‌ای از آسیای صغیر، ترجمۀ فرناز اکبری رومنی، با دیباچۀ علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، تهران، انتشارات حقوقی، چاپ نخست. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 658 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 961 |
||