آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,446 |
| تعداد مقالات | 34,905 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,859,979 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,184,836 |
امکان‌سنجی جریان اقاله در ایقاعات | ||
| فقه | ||
| مقاله 2، دوره 24، شماره 91، مهر 1396، صفحه 33-56 اصل مقاله (538.05 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2017.65437 | ||
| نویسندگان | ||
| شکیبا امیرخانی* 1؛ احمد باقری2 | ||
| 1هیأت علمی دانشگاه مذاهب اسلامی | ||
| 2هیأت علمی دانشگاه تهران | ||
| تاریخ دریافت: 14 آبان 1396، تاریخ بازنگری: 28 اسفند 1396، تاریخ پذیرش: 17 بهمن 1396 | ||
| چکیده | ||
| در باور بیشتر فقیهان، اقاله، همانند خیارات، از اسباب فسخ و گسست عقد به‌شمار می‌آید؛ با این تفاوت که اعمال فسخ توسط خیارات تنها با ارادۀ یک طرف انجام می‌پذیرد، اما شرط تحقق اقاله تراضی طرفین عقد بر انحلال آن است. توجه به مکتوبات فقهی و ادلۀ مجوز اقاله، گویای آن است که فقیهان به‌طور کلی عقود را از این طریق قابل‌فسخ می‌دانند و تنها برخی عقود خاص، مانند نکاح را از اقاله ممنوع دانسته‌اند. ورود بحث فسخ به گسترۀ ایقاعات، مباحث مختلفی میان فقیهان مطرح کرده است. یکی از آنها، بحث از «امکان فسخ ایقاع» است. برخی فقیهان اساساً آن را برنتافته‌اند؛ برخی دیگر نیز گرچه ایقاعات را همانند عقود قابل‌فسخ توسط خیار معرفی کرده‌اند، صراحتاً اقالۀ ایقاع را ممنوع و نشدنی دانسته یا دربارۀ آن سکوت کرده‌اند. به‌نظر می‌رسد این سکوت نیز به‌جهت برگزیدن نظریۀ «ناممکن بودن اقالۀ ایقاع» و بداهت این نظر در ذهن ایشان است. در این پژوهش تلاش شده است پس از سنجش نظریۀ «امکان فسخ ایقاع» و تقویت ادلۀ مثبِت آن، قابلیت ایقاع برای فسخ از طریق اقاله بررسی شود. برپایۀ یافته‌های این پژوهش، اقالۀ ایقاع با مانع عقلی یا شرعی روبه‌رو نیست و می‌توان از این راه نیز برای احیای وضعیتِ پیش از انشای ایقاع بهره گرفت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اقاله؛ ایقاع؛ فسخ؛ خیار؛ عقد | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Feasibility of Annulment Process in Unilateral Pronouncements | ||
| نویسندگان [English] | ||
| shakiba amirkhani1؛ ahmad bagheri2 | ||
| 1Assistant professor and faculty member in University of Islamic Denominations | ||
| 2Professor and faculty member in Tehran University | ||
| چکیده [English] | ||
| According to most Islamic jurists, annulment like options is considered to be one of the causes of revocation and discontinuity of the contract. The difference is that revocation enforcement through options is done just by discretion of one party, but the condition for fulfillment of annulment is the agreement of the parties to the contract on dissolution. Considering jurisprudential books and the reasons for annulment permission, the Islamic jurists generally consider the contracts revocable through this way and they prohibit only some of the certain contracts, such as marriage from annulment. The entry of "revocation" into the scope of unilateral pronouncements has raised various issues among Islamic jurists. One of them is" the revocability of unilateral pronouncement". Basically, some of the Islamic jurists still haven't accepted it. Even though, some others have introduced unilateral pronouncements as revocable contracts through option, they have explicitly considered the annulment of unilateral pronouncement prohibited and irresistible or they have been silent on this issue. It seems that this silence is also due to the adoption of the theory" the impossibility of annulment of unilateral pronouncement" and clarity of this idea in their mind. In this study, first, it has been tried to evaluate the theory" the revocability of unilateral pronouncement" and strengthening its positive arguments and then to investigate revocability of unilateral pronouncement through annulment. Based on the findings of this research, the annulment of unilateral pronouncement does not confront with intellectual or legal barrier and it is also possible to use this way to revive the situation before the creation of unilateral pronouncement. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| annulment, unilateral pronouncement, revocation, option, contract | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم 1. آل‌عصفور بحرانی، حسین‌بن‌محمد (بی‌تا)، الأنوار اللوامع فی شرح مفاتیح الشرائع، قم، مجمع البحوث العلمیة، چاپ نخست. 2. ابن‌حمزه، محمد‌بن‌علی (1408ق)، الوسیلة إلی نیل الفضیلة، قم، انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی1، چاپ نخست. 3. ابن‌منظور، ابوالفضل جمال‌الدین محمدبن‌مکرم (1414ق)، لسان العرب، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، چاپ سوم. 4. اصفهانی، محمدحسین (1418ق)، حاشیة کتاب المکاسب، قم، انوار الهدی، چاپ نخست. 5. انصاری، مرتضی‌بن‌محمدامین (1415ق)، کتاب المکاسب، قم، کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری، چاپ نخست. 6. بحرانی، یوسف‌بن‌احمد (1405ق)، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ نخست. 7. بصری بحرانی، زین‌الدین محمدامین (1413ق)، کلمة التقوی، قم، سیدجواد وداعی، چاپ سوم. 8. تبریزی، میرزافتاح (1375ق)، هدایة الطالب إلی أسرار المکاسب، تبریز، چاپخانۀ اطلاعات، چاپ نخست. 9. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1375)، دائرةالمعارف حقوق مدنی و تجارت، تهران، بنیاد راستاد. 10. حائری حسینی، سیدکاظم (1423ق)، فقه العقود، قم، مجمع اندیشۀ اسلامی، چاپ دوم. 11. حر عاملی، محمدبنحسن (1409ق)، وسایل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسۀ آل‌البیت:، چاپ نخست. 12. حسنی، هاشم معروف (بی‌تا)، نظریة العقد فی الفقه الجعفری، بیروت، منشورات مکتبة هاشم، چاپ نخست. 13. حسینی شیرازی، سیدمحمد (بی‌تا)، إیصال الطالب إلی المکاسب، تهران، منشورات اعلمی، چاپ نخست. 14. حسینی مراغی، سیدمیرعبدالفتاح‌بن‌علی (1417ق)، العناوین الفقهیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، چاپ نخست. 15. حسینی واسطی زبیدی حنفی، محب‌الدین سیدمحمدمرتضی (1414ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، چاپ نخست. 16. خمینی (امام)، سیدروح‌الله (1404ق)، زبدة الأحکام، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ نخست. 17. _____________ (1421ق)، کتاب البیع، تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی1، چاپ نخست. 18. خوئی، سید ابوالقاسم موسوی (1410ق)، منهاج الصالحین، قم، مدینة العلم، چاپ بیست‌وهشتم. 19. روحانی قمی، سیدصادق حسینی (بی‌تا)، منهاج الصالحین، بی‌جا، بی‌نا. 20. _____________ (1412ق)، فقه الصادق، قم، دار الکتاب (مدرسۀ امام صادق7)، چاپ نخست. 21. زحیلی، وهبة (1418ق)، الفقه الإسلامی و أدلته، دمشق، دارالفکر. 22. سبحانی تبریزی، جعفر (1423ق)، دراسات موجزة فی الخیارات و الشروط، قم، المرکز العالمی للدراسات الإسلامیة، چاپ نخست. 23. _____________ (1414ق)، المختار فی أحکام الخیار، قم، مؤسسۀ امام صادق7، چاپ نخست. 24. سبزواری، سیدعبدالأعلی (1413ق)، مهذّب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام، قم، مؤسسة المنار، چاپ چهارم. 25. شهید اول (محمدبن‌مکی عاملی) (1417ق)، الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، چاپ دوم. 26. شهید ثانی (زین‌الدین‌بن‌علی عاملی) (1410ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم، کتاب‌فروشی داوری، چاپ نخست. 27. _____________ (1413ق)، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، چاپ نخست. 28. شیخ طوسی (ابوجعفر محمدبنحسن) (1387ق)، المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، چاپ سوم. 29. صاحب جواهر (محمدحسن نجفی) (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دار الإحیاء التراث العربی، چاپ هفتم. 30. صیمری، مفلح بن حسن (1420ق)، غایة المرام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دارالهادی، چاپ نخست. 31. طباطبائی یزدی، سیدمحمدکاظم (1421ق)، حاشیة المکاسب، قم، اسماعیلیان، چاپ دوم. 32. ___________________ (1415ق)، سؤال و جواب، تهران، مرکز نشر العلوم الإسلامی، چاپ نخست. 33. عاملی، سیدجوادبن‌محمد حسینی (1419ق)، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، چاپ نخست. 34. عراقی، آقا ضیاء الدین (1414ق)، شرح تبصرة المتعلّمین، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، چاپ نخست. 35. علامه حلی (حسن‌بن‌یوسف‌بن‌مطهر) (1414ق)، تذکرة الفقهاء، قم، مؤسسۀ آل‌البیت:، چاپ نخست. 36. _____________________ (1412ق)، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیة، چاپ نخست. 37. فیض کاشانی، محمدمحسن (بی‌تا)، مفاتیح الشرائع، قم، انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی1، چاپ نخست. 38. ________________ (1406ق)، الوافی، اصفهان، کتابخانۀ امام امیرالمؤمنین علی7، چاپ نخست. 39. کاشف‌الغطاء نجفی، عباس‌بن‌حسن‌بن‌جعفر (بی‌تا)، الفوائد الجعفریة، بی جا، مؤسسۀ کاشف‌الغطاء. 40. مامقانی، ملاعبداللّه‌بن‌محمدحسن (1350ق)، نهایة المقال فی تکملة غایة الآمال، قم، مجمع الذخائر الإسلامیة، چاپ نخست. 41. مغنیه، محمدجواد (1421ق)، فقه الإمام الصادق7، قم، انصاریان، چاپ دوم. 42. موسوی خوئی، سیدمحمدتقی (1414ق)، الشروط أو الإلتزامات التبعیة فی العقود، بیروت، دار المؤرخ العربی، چاپ نخست. 43. موسوی بجنوردی، سیدحسن (1419ق)، القواعد الفقهیة، قم، نشر الهادی، چاپ نخست. 44. نجفی ایروانی، علی‌بن‌عبدالحسین (1406ق)، حاشیة المکاسب، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ نخست. 45. همدانی، آقارضابن‌محمدهادی (1420ق)، حاشیة کتاب المکاسب، قم، مؤلف، چاپ نخست. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 582 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,044 |
||