آمار

تعداد نشریات54
تعداد شماره‌ها2,476
تعداد مقالات35,315
تعداد مشاهده مقاله14,219,531
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,368,007
دالوند, نعمت الله, علیمرادی, امان الله, حیدری, محمد علی. (1396). جایگاه قاعده لاضرر در تحقق مسئولیت نسبت به آب‌خوان‌ها. اسلام و مطالعات اجتماعی, 3(2), 33-56. doi: 10.22081/jrj.2017.65474
نعمت الله دالوند; امان الله علیمرادی; محمد علی حیدری. "جایگاه قاعده لاضرر در تحقق مسئولیت نسبت به آب‌خوان‌ها". اسلام و مطالعات اجتماعی, 3, 2, 1396, 33-56. doi: 10.22081/jrj.2017.65474
دالوند, نعمت الله, علیمرادی, امان الله, حیدری, محمد علی. (1396). 'جایگاه قاعده لاضرر در تحقق مسئولیت نسبت به آب‌خوان‌ها', اسلام و مطالعات اجتماعی, 3(2), pp. 33-56. doi: 10.22081/jrj.2017.65474
دالوند, نعمت الله, علیمرادی, امان الله, حیدری, محمد علی. جایگاه قاعده لاضرر در تحقق مسئولیت نسبت به آب‌خوان‌ها. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1396; 3(2): 33-56. doi: 10.22081/jrj.2017.65474

جایگاه قاعده لاضرر در تحقق مسئولیت نسبت به آب‌خوان‌ها

جستارهای فقهی و اصولی
مقاله 3، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 7، شهریور 1396، صفحه 33-56    اصل مقاله (324.55 K)
نوع مقاله: پژوهشی (داوری عادی)
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jrj.2017.65474
نویسندگان
نعمت الله دالوند1؛ امان الله علیمرادی* 2؛ محمد علی حیدری3
1دانشجوی دکتری الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف آباد
2استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف آباد.
3استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف آباد.
تاریخ دریافت: 24 مرداد 1396،  تاریخ پذیرش: 09 دی 1396 
چکیده
آب‌خوان‌ها از آن­ جهت که منشأ تغذیه منابع آب­ اند، دارای اهمیّت ویژه‌ای هستند و مدیریت و بهره­ برداری صحیح از منابع آب، در پایداری آن­ها تأثیرگذار است. در این میان، عواملی همچون؛ برداشت بی‌رویة آب، آلوده­ کردن منابع آبِ زیرزمینی و... موجب پدید آمدن مشکلاتی؛ مانند: خشک شدن، آلودگی، نقصان و اُفت آب‌خوان‌ها گردیده است. این پژوهش با هدف تبیین «جایگاه قاعدة لاضرر در تحقق مسئولیت نسبت به آب‌خوان‌ها» و با روش کتابخانه‌ای و تحلیلی از طریق مطالعه منابع معتبر فقهی انجام شده است. از این­ رو، نگارندگان با تمسک به قاعدة «لاضرر» ضمن بیان احکام و مسئولیت‌های ناشی از ضررهای وارده به آب­ خوان‌ها، از بین دیدگاه‌های مطرح، دیدگاه «نفی حکم ضرری» را در قالب دیدگاهی جامع و دربرگیرندة حکم تکلیفی و حکم وضعی، به عنوان یافتة این پژوهش ارائه می‌دهند. بر این اساس، فعل و ترک فعل‌هایی که موجب خسارت به آب‌خوان‌ها می‌گردد حرام و مشمول حکم وضعی ضمان می‌باشد و این قاعده ضمن دارا بودن نقش سازندگی و اثباتی، خسارت‌های ناشی از عدم حکم را نیز در برمی‌گیرد.
کلیدواژه‌ها
قاعدة لا ضرر؛ آب‌خوان‌ها؛ حکم تکلیفی آب‌خوان‌ها؛ حکم وضعی آب‌خوان‌ها
عنوان مقاله [English]
The Standpoint of No Harm Rule in the Fulfillment of Responsibility towards Aquifers
نویسندگان [English]
NematoAlla dalvand1؛ Amanollah Alimoradi2؛ Mohamad Ali Heidari3
1Ph.D. Student of Islamic Sciences and theology Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
2. Assistant Professor Islamic Azad University, Kerman, Iran
3Assistant Professor Islamic Azad University, Najaf Abad, Iran.
چکیده [English]
As aquifers consist water resources origins, they have been taken into considerations. Aquifers’ management and proper exploitation of these resources would influence on their stability and long-life existence. However, there are some factors such as extravagant exploitation of these resources, underground water resources contamination, and so on and so forth that would lead to catastrophes of their desiccation, contamination, and impoverishment. Aiming at the statement of No Harm Rule in the fulfillment of accountability towards water resources and by utilizing a library research method and using authentic jurisprudential references, the current study has been carried out. Thus, by applying the No Harm Rule, the researchers have investigated and stated the precepts, rules, and responsibilities emanating from the damages incurred to the water resources.  The viewpoint of "negating the harmful precept" was concluded in the form of a comprehensive viewpoint including imperative and positive rules as the finding of this research based on which the actions and abandoning these actions from which water resources are damaged would be deemed unlawful and subject to positive rules of warranty. On the other side, this rule enjoys a constructive and affirmative role which includes the damages resulting from the non-precept.
کلیدواژه‌ها [English]
No Harm Rule, water resources, head streams, responsibility, jurisprudence
مراجع

1. آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین.(1406ق). حاشیه بر مکاسب. چ اول. تهران: انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.

2.ابن­ اثیر، مجدالدین ابوالسعادت. (1311ق). النهایه فی غریب الحدیث.چ اول . مصر: مطبعۀ العثمانیه.

3. ابن­ منظور، جمال­الدین محمد. (1405ق). لسان العرب. چ اول . قم: نشرأدب الحوزه.

4.انصاری، مرتضی بن محمد. (بی­تا). مکاسب محشی. چ اول. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.

5.ایروانی، باقر. (1417ق). القواعد الفقهیه. چ اول. قم: مؤسسه الفقه للطباعۀ و النشر.

6. بجنوردی، سیدحسن بن آقا بزرگ موسوی.(1419ق). القواعد الفقهیه.چ اول. قم: نشر الهادی.

7. بشیری، عباس. شهرجردی، سیدحسن. براتی­دارایی، علی­اکبر و دیگران. (1394ش). نظام حاکم بر حقوق کاربردی آب. چ دوم. تهران: انتشارات جاودانه.

8. بهرامی احمدی، حمید. (1389ش). قاعده لاضرر. چ اول. تهران: دانشگاه امام صادق(7).

9. جعفری، عباس.(1363ش). فرهنگ گیتاشناسی (اصطلاحات جغرافیایی). چ دوم. تهران: انتشارات گیتاشناسی.

10. حسینی­ سیستانی، سیدعلی. (1389ش). قاعده لاضرر و لاضرار. مترجم: اکبر نایب­زاده. چ اول. تهران: انتشارات خرسندی.

11. خلفی، جعفر و اسدیان، فریده. «پدیده­های ژئومورفولوژی بر منابع آبِ زیرزمینی دشت سهرین». فصلنامه جغرافیا، 1380، شماره 15، صفحات 6-1.

12. خمینی، سیّدروح­الله.(بی­تا).تهذیب الأصول. چ اول. قم: مطبعة مهر.

13. سامشوار سینگ. «بحران آلودگی سفره­های زیرزمینی». مجله سیاحت غرب، 1384. دوره فروردین، شمارۀ 21، صفحات 145-140.

14. سعادتی، فرشید. ذاکری، زهرا. «مطالعه تنش آبی در ایران از منظر زیر ساخت­های فرهنگی». مجله مهندسی فرهنگی، جاودانه 1391، دوره خرداد و تیر، شماره 65، صفحات 161-146.

15. طباطبایی، سیدعلی. (1414ق). ریاض المسائل. چ اول. قم: مؤسسه النشر الاسلامی.

16. طباطبایی، محمدحسین.(1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. چ پنجم. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

17.فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی.(1406ق). الوافی. چ اول. اصفهان: ناشر مکتبة الإمام أمیرالمؤمنین علی(7).

18. فیومی، احمد محمد بن علی. (1414ق). المصباح المنیر. چ سوم. قم: دارالهجرة.

19. کاتوزیان، ناصر. (1382ش).دوره مقدماتی حقوق مدنی اموال و مالکیت .چ هفتم. تهران: نشر میزان.

20. ___________ .(1386ش).الزام­های خارج از قرارداد. چ هشتم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

21. کلینی، ابوجعفر محمدبن یعقوب.(1407ق). الکافی. چ هفتم. تهران: دارالکتب الاسلامیه.

22. مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی.(1410ق). بحار الأنوار. چ اول. بیروت: مؤسسه الطبع و النشر.

23. محقق داماد، سیدمصطفی. (1382ش). قواعد فقه. چ دهم. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.

24. محقق کرکی، علی بن حسین. (1411ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد. چ اول. قم: مؤسسه آل البیت(ع).

25.مراغه­ ای، عبدالفتاح بن علی. (1417ق). العناوین. چ اول. قم: مؤسسه النشرالاسلامی.

26. مکارم شیرازى، ناصر .(1411ق). القواعد الفقهیه. قم: مدرسۀ امام امیرالمؤمنین(ع).

27. ____________ .(1383ش). الخطوط الأساسیة للاقتصاد الإسلامی، نرم­ افزار مجموعه آثار آیت­الله العظمی مکارم­شیرازی.

28. موسوی، سید ابراهیم. « قاعده لاضرر»، مجله حقوقی و قضایی دادگستری،1378،شماره 29و 28، صفحات 142-119.

29. نائینی، شیخ محمد حسن. (1373ق). منیۀ الطالب فی شرح المکاسب. بی­چا. قم: مکتبۀ المحمدی.

30. نجفی، محمدحسن. (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. چ هفتم. بیروت: دار احیاء التراث العربی.

31. نراقى، مولى احمد بن محمد مهدى. (1417ق). عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام. چ اول. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.

32. نمازی­شیرازی، شیخ­الشریعۀ اصفهانی، فتح­الله بن محمد. (1407ق). قاعدۀ لاضرر و لاضرار. چ اول. بیروت: دارالأضواء.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 631
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 817


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب