1دانشجوی دکترای فقه و حقوق جزا، دانشکده فقه و حقوق، دانشگاه آیت الله حائری، میبد.
2دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آیت الله حائری(ره) میبد.
تاریخ دریافت: 10 اردیبهشت 1397،
تاریخ پذیرش: 10 اردیبهشت 1397
چکیده
در مادۀ 225 قانون مجازات اسلامی، مصوّب 1392، رجم به عنوان مجازات اصلی زنای محصنه، تعیین شده است. ازطرفی بهموجب مادۀ یادشده، هرگاه امکان اجرای این مجازات وجود نداشته باشد، مجازاتهای شلاق یا اعدام- بسته به مورد آن- جایگزین خواهد شد. با عنایت به انتقاد نهادهای بینالمللی و سوء استفادۀ رسانه های گروهی غربی، از اجرای احکام رجم در نظام جمهوری اسلامی ایران، نگارنده با روش کتابخانهای تحلیلی نشان میدهد از منظر فقهی جایگزینی مجازاتهای دیگر بهجای رجم، اقدامی موجّه و مطابق با موازین فقهی است، زیرا از یکسو، دو عنوان ثانوی «وهن دین» و «نفرت از دین» بر موضوع رجم عارض شده است و حکم اولیِ وجوبِ اجرای رجم را موقتاً به حکم ثانوی حرمت اجرای آن تغییر داده است و از سوی دیگر، انتخاب نوعِ مجازات های جایگزین رجم نیز بر اساس مبانی فقهیِ مربوط به رجم صورت گرفته است. نکته دیگر اینکه از نظر نویسنده، معرفی کردن رجم به عنوان مجازات اصلی و اولیۀ زنای محصنه در مادۀ یادشده قابل نقد است، زیرا حکم اولیه وجوب رجم در شرایط کنونی تغییر کرده است.
2Director of the jurisprudence department of Ayatollah Haeri University of Meybod
چکیده [English]
g
کلیدواژهها [English]
g
مراجع
قرآن کریم، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده.
ابن اثیر، مبارک بن محمد. (1367). النهایة فی غریب الحدیث و الأثر. تصحیح محمود محمد طناحى و طاهر احمد زاوى. چ چهارم. قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
ابن فارس، احمد بن فارس بن زکریا. (1404). معجم مقاییس اللغه. تصحیح عبدالسلام هارون. چاول. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ازهرى، محمد بن احمد. (1421). تهذیب اللغه. چاول. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
امام خمینى، سید روحالله. (1379). صحیفۀ امام. ج18. چسوم. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
بزرگمهری، مجید و عزیزی، علی، «چالش حقوق بشر در روابط اتحادیۀ اروپایی با جمهوری اسلامی ایران از نگاه اسناد اتحادیۀ اروپا»، پژوهشهای روابط بینالملل، 1392، ش7.
بهشتی، احمد و واحد جوان، وحید، «بررسی حکم رجم (سنگسار) و اجرای آن در زمان غیبت کبری»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 1390، ش26.
جزایری، مریم، «نگاهی به فیلم سینمایی سنگسار ثریا»، رشد آموزش قرآن و معارف اسلامی، 1389، ش78.
جناتی، محمد ابراهیم. «بررسی مبانی فقهی رجم (سنگسار) ثبوتاً و اثباتاً»، کاوشی نو در فقه، 1389، ش65.
حر عاملی، محمد بن حسن. (1409). تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعه. چاول. قم: مؤسسۀ آل البیت(ع).
حکیم، محمدتقی. (1418). الأصول العامة فی الفقه المقارن. چدوم. قم: مجمع جهانی اهلبیت( ع).
دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی. (1389). شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد. تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
ربیعنتاج، سید علیاکبر، زرگر کاظمی، زینب، اسدی، هاجر و حسیننژاد، سید مجتبی، «بررسی سندی و دلالی روایات اجرای حکم رجم (با تکیه بر روایات کتب اربعۀ شیعه»، پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، 1394، ش39.
سبزوارى، سید عبدالأعلى. (1414). مهذّب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام. چچهارم. قم: مؤسسۀ المنار.
Human Rights Watch. 2008. "Iran: Judiciary Must Prevent Imminent Executions by Stoning". https://www.hrw.org/news/2008/02/05/iran-judiciary-must-prevent-imminent-executions-stoning
Human Rights Watch. 2010. "Iran: Prevent Woman’s Execution for Adultery".
OHCHR (Office of the High Commissioner for Human Rights). 1998. "Situation of human rights in the Islamic Republic of Iran: Commission on Human Rights resolution 1998/80".
OHCHR (Office of the High Commissioner for Human Rights). 1999. "Situation of human rights in the Islamic Republic of Iran: Commission on Human Rights resolution 1999/13".
OHCHR (Office of the High Commissioner for Human Rights). 2000. "Situation of human rights in the Islamic Republic of Iran: Commission on Human Rights resolution 2000/28".