آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,398 |
| تعداد مقالات | 34,489 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,205,692 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,827,915 |
بررسی و نقد انتقادات شیخ مفید بر دیدگاه انسان‌شناختی شیخ صدوق | ||
| نقد و نظر | ||
| مقاله 5، دوره 23، شماره 89، فروردین 1397، صفحه 97-119 اصل مقاله (655.15 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jpt.2018.65595 | ||
| نویسندگان | ||
| علی الله‌بداشتی1؛ اصغر رمضانی2 | ||
| 1دانشیار دانشگاه قم | ||
| 2دانشجوی دکتری کلام، دانشگاه قم | ||
| تاریخ دریافت: 07 خرداد 1397، تاریخ پذیرش: 07 خرداد 1397 | ||
| چکیده | ||
| در علم کلام انسان‌شناسی از جایگاه بالایی برخوردار است و مباحث مهمی مانند «تکلیف»، «کیفیّت معاد»، «ثواب و عقاب»، و «وعد و وعید» بر شناخت حقیقت انسان مبتنی هستند. در مورد حقیقت انسان در میان متکلمان مسلمان دیدگاه‌های مختلفی ارائه شده است. دیدگاه غالب در میان متکلمان معتزلی تلقی ماده‌انگارانه از انسان است. از نظرآنها انسان همین پیکر مشاهَد است. در مقابل این نظریه، متکلمانی از امامیه مانند هشام بن حکم، شیخ صدوق و شیخ مفید با استناد به برخی از آیات و روایت‌ها دوگانه‌انگار بوده و انسان را مرکب از روح و بدن می‌دانند. شیخ مفید به‌رغم اتفاق‌نظر با شیخ صدوق در ترکیب انسان از روح و بدن، به برخی دیدگاه‌هایی که شیخ صدوق برای روح قائل است، به‌شدت انتقاد دارد. در این مقاله کوشیده‌ایم استحکام ادله هرکدام از این دو دیدگاه انسان‌شناختی و میزان سازگاری هرکدام با موازین عقلی و نقلی را نشان دهیم. برای رسیدن به این هدف پس از گزارش دیدگاه صدوق، انتقادات مفید به دیدگاه او با توجه به ادله نقلی و عقلی بررسی و نقد شده و نشان داده‌ایم که در بیشتر موارد نظر شیخ صدوق از شواهد قوی‌تری برخوردار است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شیخ صدوق؛ شیخ مفید؛ انسان‌شناسی؛ نظریه ماده‌انگارانه؛ نظریه‌دوگانه‌انگارانه؛ نفس و بدن | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Examination and Critique of al-Shaykh al-Mufīd’s Objections of al-Shaykh al-Ṣadūq’s View of the Human Nature | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Allahbedashti1؛ اصغر رمضانی2 | ||
| 1Associate professor in the University of Qom | ||
| 2PhD student of Kalam, University of Qom | ||
| چکیده [English] | ||
| The nature of the human being is an important issue in kalam or Islamic theology, on which many other significant issues such as “obligation,” “the quality of resurrection,” “reward and punishment,” and “promise and threat,” hinge. Muslim theologians have offered a variety of views regarding the nature of the human being. The dominant view among Mu’tazili theologians is a materialist conception of the human being. They take the reality of the human being to consist in the visible body. On the contrary, some Imāmī theologians, such as Hishām b. Ḥakam, al-Shaykh al-Ṣadūq and al-Shaykh al-Mufīd, have appealed to some Quranic verses and hadiths to support dualism according to which the human being consisted of a body and an immaterial soul. Al-Shaykh al-Mufīd agrees with al-Shaykh al-Ṣadūq in taking the human being to consist of a body and a soul, but he objects to some of al-Shaykh al-Ṣadūq’s concepts of the soul. In this paper, we seek to show how cogent the arguments of both parties of the debate are and how compatible they are with rational and transmitted evidence. To do so, we review al-Ṣadūq’s view, and examine al-Mufīd’s objections to him given rational and transmitted evidence, showing that in most cases, al-Shaykh al-Ṣadūq’s views are supported with stronger evidence. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| al-Shaykh al-Ṣadūq, al-Shaykh al-Mufīd, the human nature, materialist theory, dualism, soul and body | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم 1. ابن اثیر جزری (1367)، النهایة فی غریب الحدیث والأثر، قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، چاپ چهارم. 2. اشعری، ابوالحسن (1400)، مقالات الاسلامیین، تصحیح: هلموت ریتر، آلمان: فرانز شتاینر، چاپ سوم. 3. جرجانی، میرشریف (1412)، تعریفات، تهران: ناصر خسرو، چاپ چهارم. 4. خلیل بن‌احمد (1405)، العین، قم: دار الهجره. 5. راغب اصفهانی (بی‌تا)، المفردات، بیروت: دار المعرفه. 6. سیدمرتضی (1411)، الذخیره فی علم الکلام، قم: مؤسسة النشر الاسلامی. 7. سیوطی، جلال الدین (بی‌تا)، الدر المنثور فی تفسیر الماثور، بیروت: دار الفکر. 8. شهرستانی، عبدالکریم (1364)، الملل والنحل، قم: الشریف الرضی، چاپ سوم. 9. صدوق، محمد بن‌علی بن‌بابویه (شیخ صدوق) (1395)، کمال الدین وتمام النعمه، تهران: دار الکتب الاسلامیه. 10. ـــــــــــــــ (1413)، من لایحضره الفقیه، قم: انتشارات اسلامی وابسته به حوزه علمیه قم. 11. ـــــــــــــــ (1414)، الاعتقادات، قم: المؤتمر العالمی للشیخ المفید، چاپ دوم. 12. ـــــــــــــــ (1378)، عیون اخبار الرضا(ع)، تحقیق: مهدی لاجوردی، تهران: نشر جهان، چاپ اول. 13. صفار، محمد بن‌حسن (1404)، بصائر الدرجات، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی. 14. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1417)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: مکتبه النشر الاسلامی، چاپ پنجم. 15. طوسی، ابوجعفر محمد بن‌حسن (1394)، تمهید الاصول، قم: رائد، چاپ اول. 16. فیاضی، غلامرضا (1390ش)، علم النفس فلسفی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ دوم. 17. کاپلستون، فردریک چارلز (1380ش)، تاریخ فلسفه (یونان و روم)، ترجمه: سیدجلال‌الدین مجتبوی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ چهارم. 18. کلینی، محمد بن‌یعقوب (1407)، الکافی، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران: دار الکتب الاسلامیه. 19. مازندرانی، محمدهادی بن‌محمدصالح (1429)، شرح فروع الکافی، قم: دار الحدیث للطباعه والنشر. 20. مجلسی، محمدباقر (1403)، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی. 21. مفید، محمد بن‌محمد بن‌نعمان (1413الف)، تصحیح الاعتقاد، قم: المؤتمر العالمی للشیخ المفید، چاپ اول. 22. ـــــــــــــــ (1413ب)، اوائل المقالات، قم: المؤتمر العالمی للشیخ المفید، چاپ اول. 23. ـــــــــــــــ (1413ج)، المسائل السرویه، قم: المؤتمر العالمی للشیخ المفید، چاپ اول.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,620 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,366 |
||