آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,446 |
| تعداد مقالات | 34,905 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,854,201 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,179,696 |
کارایی نظریه هالیدی در ترسیم انسجام متنی سوره‌های قرآن | ||
| پژوهش های قرآنی | ||
| مقاله 1، دوره 23، شماره 86، خرداد 1397، صفحه 4-29 اصل مقاله (694 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqr.2018.47412.1530 | ||
| نویسنده | ||
| محمد خامه گر* | ||
| استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 21 اردیبهشت 1396، تاریخ بازنگری: 21 تیر 1396، تاریخ پذیرش: 24 تیر 1396 | ||
| چکیده | ||
| یکی از رویکردهای مهم در مطالعات زبانشناختی متن، نظریه پیوستگی متنی نقش‌گرای هالیدی است. پیوستگی متنی نقش‌گرا شامل مجموعه‌ای از روابط متنی است که عنصری از یک جمله را به عناصر جملات پیشین از طریق روابط واژگانی، دستوری یا معنایی متصل می‌کند. گروهی از قرآن‌پژوهان مسلمان معاصر با پیروی از آموزه‌های این مکتب، به بررسی ارتباط آیات در سوره‌های قرآن پرداخته و اعلام کرده‌اند که با توجه به عوامل انسجام که در این نظریه ذکر شده، به‌خوبی می‌توان انسجام متنی هر سوره قرآن را اثبات کرد. در این نوشتار پس از معرفی نظریه پیوستگی متنی نقش‌گرای هالیدی و بیان عوامل انسجام متنی از دیدگاه این نظریه، شش نقد بر این نظریه ذکر شده است. با آنکه انتقادات ذکر شده بر نظریه انسجام نقش‌گرا بدان معنا نیست که ابزارهای انسجام به‌هیچ وجه به کار تحلیل متن و گفتمان نمی‌آید، ولی با توجه به ویژگی‌های نظریه انسجام متنی نقش‌گرا و نقدهای ذکر شده بر آن، این نتیجه به‌دست می‌آید که این نظریه برای تحلیل همه ابعاد انسجام متنی کافی نیست و بهره‌مندی از مجموع عوامل پیوستگی نقش‌گرا فقط ارتباط خطی جملات یک متن را با هم تبیین می‌نماید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پیوستگی متنی نقش‌گرا؛ انسجام متنی سوره‌ها؛ نظریه هالیدی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Efficiency of Halliday’s Theory in Delineating the Textual Consistency of the Sūras of the Qur’ān | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Muhammad Khamehgar | ||
| Assistant Professor, Islamic Sciences and Culture Research Institute | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the significant approaches in linguistic studies of the text is Halliday’s functionalist theory of textual consistency. The functionalist textual cohesion consists of a collection of textual relations that connects an element of a sentence to the elements of previous sentences through lexical, grammatical, or semantic relations. Following the teachings of this school, a group of the Muslim contemporary Qur’an researchers have examined the relation of the verses in the Sūras of the Qur’an and announced that with respect to the factors of cohesion mentioned in this theory, the textual consistency of each of the Sūras of the Qur’an can be well-proven. In this writing, after introducing Halliday’s functionalist theory of textual cohesion and stating the factors of textual cohesion from the point of view of this theory, six critiques on this theory have been mentioned. Although the critiques mentioned on the theory of functionalist cohesion do not mean that the cohesion are by no means used in analysis of text and speech, given the features of the functionalist theory of textual cohesion and the critiques mentioned on it, it is concluded that this theory is not sufficient for analysis of all dimensions of textual cohesion and enjoyment of the entire factors of textual cohesion only elucidates the linear relation of the sentences of one text with each other. | ||
| مراجع | ||
|
منابع و مآخذ 1. آقاگل‌زاده، فردوس؛ تحلیل گفتمان انتقادی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1390ش. 2. ایشانی، طاهره؛ نعمتی قزوینی، معصومه؛ «بررسی انسجام و پیوستگی در سوره صف با نظریه زبان‌شناسی نقش‌گرا»، مجله علمی پژوهشی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره 27، تابستان 1392، 65ـ95. 3. ــــــــــــــــــــــــــــــــ ؛ «مقایسه کاربست عوامل انسجام در سوره اعلی و ترجمه آن از صفارزاده»، پژوهش‌های قرآنی، شماره 74، بهار 1394، 120ـ145. 4. پالمر، فرانک؛ نگاهی تازه به معنی شناسی، ترجمه کوروش صفوی، تهران، نشر مرکز، 1374ش. 5. خامه‌گر، محمد؛ ساختار هندسی سوره‌های قرآن، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1382ش. 6. ــــــــــــ ؛ قواعد کشف استدلالی غرض سوره‌های قرآن، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1396ش. 7. دو سوسور، فردینان؛ دوره زبان شناسی عمومی، ترجمه کورش صفوی، تهران، هرمس، ۱۳۸۹ش. 8. ذوقی، امیر؛ «نگره‌ای جدید درباره انسجام متنی سوره‌های قرآن کریم»، مطالعات قرآن و حدیث، شماره 12، بهار و تابستان 1392، 151ـ175. 9. ساسانی، فرهاد؛ معناکاوی، به سوی نشانه شناسی اجتماعی، تهران، نشر علم، 1389ش. 10. شیری‌زاده، علی‌اکبر؛ «عوامل انسجام در زبان فارسی»، رشد آموزش زبان و ادب فارسی، شماره 68، تابستان 1382، 9-15. 11. صادقی، علی؛ نقی زاده، حسن؛ طباطبایی، سید محمد کاظم؛ «تفسیر ساختاری سوره کوثر بر پایه نظریه زبان‌شناسی نقش‌گرای نظام‌مند هالیدی حسن»، مطالعات تفسیری، شماره 22، تابستان 1394، 45-66. 12. صحرایی، رضا مراد؛ نصرتی موموندی، فاطمه؛ «بررسی روابط متنی قرآن، مطالعه موردی سوره احقاف»، سراج منیر، شماره 14، بهار 1393، 67-88. 13. طباطبایی، سید محمدحسین؛ تفسیر المیزان، ترجمه موسوی همدانی، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1374ش. 14. العوی، سلوی محمد، ترجمه ابوالفضل حری؛ «مطالعه زبانشناختی روابط متنی در قرآن»، پژوهش‌های قرآنی، شماره 64، زمستان 1389، 220ـ242. 15. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ؛ «مطالعه ساختار زبان شناسی در قرآن»، کتاب ماه دین، شماره 189، تیر 1392، 85-98. 16. لطفی، سید مهدی؛ «پیوستگی متنی سوره‌های قرآن»، مطالعات قرآن و حدیث، شماره 8، بهار و تابستان 1390، 129-150. 17. میر، مستنصر؛ ادبیات قرآن، ترجمه محمدحسن محمدی مظفر، قم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، بی‌تا. 18. هاشمی، احمد؛ جواهر البلاغه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا. 19. ولیئی، یونس؛ میرزایی الحسینی، سید محمود؛ فرهادی، محمد؛ «عوامل انسجام متنی در سوره نوح»، پژوهش‌های زبانشناختی قرآن، شماره 9، بهار و تابستان 1395، 69-86. 20. Halliday M. A. K. & Ruqaiya Hasan; Cohesion in English, London/ New York, 1976.
21. Halliday, M. A. K; An introduction to functional grammar, London, Edward Arnold, 1985.
22. Salkie, Raphael; Text and Discourse Analysis, London & New York, Routledge, 1995. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,372 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,562 |
||