آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,495 |
| تعداد مقالات | 35,528 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,496,713 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,527,369 |
الگوی ارتباطی «سلامْ‌آغاز» در ارتباط میان‌فرهنگی با غیرمسلمانان از منظر فقهی با تأکید بر فقه‌القرآن | ||
| فقه | ||
| مقاله 3، دوره 24، شماره 92، دی 1396، صفحه 51-82 اصل مقاله (780.25 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2017.65667 | ||
| نویسنده | ||
| مصطفی همدانی | ||
| دانش‌آموختۀ خارج فقه و فلسفۀ حوزۀ علمیۀ قم | ||
| تاریخ دریافت: 11 شهریور 1396، تاریخ بازنگری: 24 خرداد 1397، تاریخ پذیرش: 20 اسفند 1396 | ||
| چکیده | ||
| قرن حاضر که به عصر ارتباطات و تعامل بیشتر میان فرهنگ‌های جهانی معروف شده، با نظریه‌ای به‌نام «جنگ تمدن‌ها» روبه‌رو شده است. در مقابل، اسلام بر سلم و دوستی و هم‌گرایی و تعامل سازندۀ فرهنگ‌ها و در کنار آن، دعوت دیگر فرهنگ‌ها به معارف خود تأکید کرده است. با توجه به اینکه راهبرد اسلامی در آغاز ارتباطات، «ارتباط سلامْ‌آغاز» است، پرسش این است که حکم فقهی سلام کردن بر غیرمسلمان چیست؟ مشهور فقیهان شیعه سلام کردن بر غیرمسلمانان را مکروه دانسته و برخی نیز معتقدند حرام است؛ برخی نیز آن را درصورت تأثیر مثبت در جذب غیرمسلمانان مجاز دانسته‌اند. پژوهش فرارو به نقد ادلۀ این سه دسته پرداخته و با الهام از نصوص، به‌ویژه آیات قرآن، و طبق روش‌های استنباطی، ادلۀ ایشان را مخدوش دانسته است. این پژوهه در پایان به این نتیجه رسیده که براساس تحلیل درونی موثقۀ موردِاستناد معتقدان به حرمت، دلالت عموم آیۀ مبارکۀ 8 سورۀ ممتحنه و نیز بسیاری از عمومات و اطلاقات قرآنی و روایی دیگر، روایات ناظر به نهی، مخصوص کافران حربی است؛ پس دلیلی بر تعمیم آن به هر غیرمسلمانی وجود ندارد. از این‌رو، سلام کردن به همۀ انسان‌ها به‌جز کافران حربی امری ستوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ارتباطات کلامی؛ فقه آغاز ارتباط؛ فقه ارتباطات کلامی؛ فقه سلام؛ ارتباط سلامْ آغاز؛ سلام بر کافر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Communicative Pattern of "Initiate the greetings" in Intercultural Relationship with Non-Muslims based on Jurisprudence with Emphasis on Jurisprudence of the Quran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mostafa Hamadani | ||
| Graduated and researcher in Philosophy and Kharij Fiqh at Islamic Seminary of Qom | ||
| چکیده [English] | ||
| The present century which is known as the period of communication and interaction among world cultures, has faced with an evil theory called "the clash of civilizations". In contrast, Islam has emphasized on peace, friendship, convergence, constructive interaction of cultures along with inviting other cultures to its doctrines. Given that, the Islamic strategy at the beginning of communication is "the communication of initiating the greetings", the question is: what is the jurisprudential law of saying hello to non - Muslim? The well-known jurists have regarded saying hello to non - Muslims as Makruh (detestable), and some of them believe that it is Harram (forbidden); also some of them have considered it permissible in the event of its positive influence on making them convert to Islam. This study deals with the critique of the arguments in these three groups; and through Islamic texts' inspiration such as the Quran verses and based on inferential methods, has considered their evidence as null and void. This study has concluded that according to the internal analysis of reliable hadith attributed to the believers in Taboo and, and the reason for generality of the verse 8 / Momtahena, and many Quranic generalities and absoluteness, the narrations governing on prohibition is special for Kafir Harbi (the belligerent infidel); Therefore, there is no reason to generate it for non – Muslims. Thus, saying hello to all the human beings other than Kafir Harbi is a praiseworthy job. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| verbal communication, the jurisprudence for initiating the greeting, the jurisprudence for verbal communication, the jurisprudence for saying hello, the communication of initiating the greetings, saying hello to Kafir | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم. ** نهج البلاغه (للصبحی صالح) (1414ق)، قم، هجرت، چاپ نخست. 1. آلوسی، سیدمحمود (1415ق)، روح المعانی، بیروت، دار الکتب العلمیة. 2. ابن‌ادریس، محمد (1410ق)، السرائر، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم. 3. ابن‌حنبل، احمد (1421ق)، مسند إبن حنبل، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ نخست. 4. ابن‌کثیر دمشقی (اسماعیل‌بن‌عمرو) (1419ق)، تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ نخست. 5. ابن‌هشام، عبدالملک (بی‌تا)، السیرة النبویة، بیروت، دار المعرفة. 6. ابن‌منظور، محمدبن‌مکرم (1414ق)، لسان العرب، بیروت، دار الفکر ـ دار صادر، چاپ سوم. 7. ابوحیان اندلسی، محمد (1420ق)، البحر المحیط، بیروت، دار الفکر. 8. احمدی شاهرودی، عبدالله، مصاحبه با شیعه‌نیوز، تاریخ انتشار: 30 خرداد ۱۳۹۴ ـ ۱۶:۵۴؛ کد خبر: ۹۲۲۳۳. <http://www.shia-news.com> 9. اشتهاردی، علی‌پناه (1417ق)، مدارک العروة، تهران، دار الأسوة للطباعة و النشر. 10. اصفهانی نجفی، محمدتقی (1429ق)، هدایة المسترشدین، قم، دفتر انتشارات اسلامی. 11. بحرالعلوم، سیدمهدی (1405ق)، الفوائد الرجالیة، تهران، مکتبة الصادق. 12. بحرانی، یوسف (1405ق)، الحدائق الناضرة، قم، دفتر انتشارات اسلامی. 13. بخاری، محمد (1422ق)، صحیح البخاری، بیروت، دار طوق النجاة. 14. برقی، احمدبن‌محمد (1371ق)، المحاسن، قم، دار الکتب الإسلامیة. 15. برکو، ری. ام و آندرو دی. ولوین و دارلین آر. ولوین (1389)، مدیریت ارتباطات، ترجمۀ سیدمحمد اعرابی و داوود ایزدی، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی. 16. بهبهانی، محمدباقر (1417ق)، حاشیة مجمع الفائدة والبرهان، قم، مؤسسة البهبهانی. 17. ___________ (1419ق)، الرسائل الفقهیة، قم، مؤسسة البهبهانی. 18. ___________ (1424ق)، مصابیح الظلام، قم، مؤسسة البهبهانی. 19. بیهقی، احمدبن‌الحسین (1423ق)، شعب الإیمان، ریاض، مکتبة الرشد للنشر والتوزیع. 20. بیضاوی، عبدالله‌بن‌عمر (1418ق)، أنوار التنزیل وأسرار التأویل، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. 21. پهلوان، چنگیز (1388)، فرهنگ و تمدن، تهران، نشر نی. 22. تبریزی، جوادبن‌علی (1426ق)، منهاج الصالحین، قم، مجمع الإمام المهدی ـ عجل‌الله‌تعالی‌فرجه. 23. ترمذی، محمدبن‌عیسی (1998م)، سنن الترمذی، بیروت، دار الغرب الإسلامی. 24. تری یاندیس، هری.س (1388)، فرهنگ و رفتار اجتماعی، ترجمۀ نصرت فتی، تهران، رسانش/ جامعه‌شناسان، چاپ سوم. 25. جزائری، سیدنعمت‌الله (1408ق)، کشف الأسرار، قم، مؤسسة دار الکتاب. 26. جمعی از فقیهان (1419ق)، العروة الوثقی (المحشی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی. 27. جوادی آملی، عبدالله (1395)، مفاتیح الحیات، قم، اسراء، چاپ صدونودوهشتم. 28. حائری مازندرانی، محمدبن‌اسماعیل (1416ق)، منتهی المقال، قم، مؤسسۀ آل‌البیت:. 29. حر عاملی، محمد (1409ق)، وسائل الشیعة، قم، مؤسسۀ آل‌البیت:. 30. __________ (1403ق)، الفوائد الطوسیة، قم، چاپخانۀ علمیه. 31. حرانی، حسن‌بن‌علی (1404ق)، تحف العقول، قم، انتشارات اسلامی. 32. حمیری، عبدالله‌بن‌جعفر (1413ق)، قرب الإسناد، قم، مؤسسۀ آل‌البیت:. 33. خوئی، سیدابوالقاسم موسوی (1418ق)، موسوعة الإمام الخوئی، قم، مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی1، چاپ نخست. 34. __________________ (1373)، معجم رجال الحدیث، قم، مرکز نشر الثقافة الإسلامیة. 35. __________________ (1410ق)، منهاج الصالحین، قم، نشر مدینة العلم. 36. رشاد، علی‌اکبر (1375)، «پلورالیسم و فرهنگ»، نامۀ فرهنگ، ش24، ص14-24. 37. زرکشی، محمدبن‌عبدالله (1410ق)، البرهان، بیروت، دار المعرفة. 38. زمخشری، محمود (1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ سوم. 39. زنجانی، سیدموسی شبیری (1419ق)، کتاب النکاح، قم، مؤسسۀ پژوهشی رای‌پرداز. 40. سبحانی، جعفر (1383)، أصول الفقه المقارن فیما لا نصّ فیه، قم، مؤسسۀ امام صادق7. 41. __________ (1410ق)، کلیات فی علم الرجال، قم، مرکز مدیریت حوزۀ علمیۀ قم. 42. سبزواری، سیدعبدالأعلی (1413ق)، مهذّب الأحکام، قم، مؤسسۀ المنار. 43. سبزواری، محمدباقر (1247ق)، ذخیرة المعاد، قم، مؤسسۀ آل‌البیت:. 44. سیفی مازندرانی، علی‌اکبر (1436ق)، مقیاس الرواة، قم، انتشارات اسلامی. 45. سیوطی، جلال‌الدین (1404ق)، الدر المنثور، قم، کتابخانۀ آیت‌‌الله مرعشی نجفی1. 46. شوشتری، محمدتقی (1410ق)، قاموس الرجال، قم، انتشارات اسلامی. 47. شوکانی، محمدبن‌علی (1414ق)، فتح القدیر، بیروت و دمشق، دار إبن کثیر. 48. شهید اول (محمدبن‌مکی) (1419ق)، ذکری الشیعة فی أحکام الشریعة، قم، مؤسسۀ آل‌البیت:، چاپ نخست. 49. شهید ثانی (زین‌الدین‌بن‌علی) (1413ق)، مسالک الأفهام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة. 50. شیخ صدوق (محمدبن‌علی) (1362)، الخصال، قم، جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 51. _________________ (1414ق)، إعتقادات الإمامیة، قم، کنگرۀ شیخ مفید. 52. _________________ (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، قم، انتشارات اسلامی، چاپ دوم. 53. شیخ طوسی (محمدبن‌حسن) (بی‌تا)، التبیان، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. 54. _________________ (1414ق)، الأمالی، قم، دارالثقافة. 55. _________________ (1373)، رجال الطوسی، قم، انتشارات اسلامی. 56. _________________ (1387ق)، المبسوط، تهران، المکتبة المرتضویة. 57. _________________ (1400ق)، النهایة، بیروت، دار الکتاب العربی. 58. _________________ (1407ق الف)، الخلاف، قم، دفتر انتشارات اسلامی. 59. _________________ (1407ق ب)، تهذیب الأحکام، تهران، دار الکتب الإسلامیة. 60. _________________ (1417ق)، العدة، قم، چاپخانۀ ستاره. 61. _________________ (1420ق)، الفهرست، قم، مکتبة المحقق الطباطبائی. 62. شیخ مفید (محمدبن‌محمد) (1413ق)، الأمالی، قم، کنگرۀ شیخ مفید، چاپ نخست. 63. صاحب جواهر (محمدحسن نجفی) (1404ق)، جواهر الکلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم. 64. طباطبائی، سیدمحمدحسین (1417ق)، المیزان، قم، انتشارات اسلامی، چاپ پنجم. 65. طباطبائی یزدی، سیدمحمدکاظم (1409ق)، العروة الوثقی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم. 66. طبرانی، سلیمان‌بن‌احمد (بی‌تا)، المعجم الکبیر، قاهره، مکتبة إبن تیمیة، چاپ دوم. 67. طبرسی، فضل‌بن‌حسن (1372)، مجمع البیان، تهران، ناصرخسرو، چاپ سوم. 68. طبرسی، علی‌بن‌حسن (1344)، مشکاة الأنوار، نجف، المکتبة الحیدریة، چاپ دوم. 69. طبری، محمدبن‌جریر (1412ق)، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفة، چاپ نخست. 70. عاملی، محمدبن‌حسن‌بن‌زین‌الدین (1419ق)، إستقصاء الإعتبار فی شرح الإستبصار، قم، مؤسسۀ آل‌البیت:، چاپ نخست. 71. عسکری خانقاه، اصغر و محمد شریف کمالی (1384)، انسان‌شناسی عمومی، تهران، سمت. 72. علامه حلّی (حسن‌بن‌یوسف) (1414ق)، تذکرة الفقهاء (چاپ جدید)، قم، مؤسسۀ آل‌البیت:، چاپ نخست. 73. _________________ (1388ق)، تذکرة الفقهاء (چاپ سنگی)، قم، مؤسسۀ آل‌البیت:، چاپ نخست. 74. _________________ (1381ق)، خلاصة الأقوال، نجف اشرف، المطبعة الحیدریة، چاپ دوم. 75. _________________ (1425ق)، نهایة الوصول إلی علم الأصول، قم، مؤسسۀ امام صادق7، چاپ نخست. 76. علوی عاملی، میرسیداحمد (بی‌تا)، مناهج الأخیار فی شرح الإستبصار، قم، اسماعیلیان، چاپ نخست. 77. غزالی، أبوحامد محمد (1413ق)، المستصفی، به‌تحقیقِ محمد عبدالسلام عبدالشافی، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ نخست. 78. فاضل مقداد (مقدادبن‌عبداللّه) (1425ق)، کنز العرفان، قم، انتشارات مرتضوی، چاپ نخست. 79. فخر رازی (محمدبن‌عمر) (1420ق)، مفاتیح الغیب، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ سوم. 80. فخرالمحققین (محمدبن‌حسن‌بن‌یوسف) (1387ق)، إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، قم، اسماعیلیان، چاپ نخست. 81. فیض کاشانی، محمدمحسن (1415ق)، تفسیر الصافی، تهران، مکتبة الصدر، چاپ دوم. 82. قرشی، محمدبن‌محمد (بی‌تا)، معالم القربة فی طلب الحسبة، کمبریج، دار الفنون «کمبردج». 83. قمی، علی‌بن‌ابراهیم (1367)، تفسیر قمی، قم، دارالکتاب، چاپ چهارم. 84. کاشف‌الغطاء (جعفربن‌خضر) (1422ق)، کشف الغطاء، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ نخست. 85. کشّی، محمدبن‌عمر (1363)، رجال الکشی (مع تعلیقات میر داماد الأسترآبادی)، قم، مؤسسة آل البیت:، چاپ نخست. 86. کلباسی، محمدبن‌محمدابراهیم (1422ق)، الرسائل الرجالیة، قم، مؤسسۀ علمی ـ فرهنگی دارالحدیث؛ سازمان چاپ و نشر، چاپ نخست. 87. کلینی، محمدبن‌یعقوب (1407ق)، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم. 88. گیدنز، آنتونی (1377)، جامعه‌شناسی، تهران، نشر نی. 89. مازندرانی، محمد صالح (1382ق)، شرح الکافی، تهران، المکتبة الإسلامیة، چاپ نخست. 90. مامقانی، عبدالله (1431ق)، تنقیح المقال، قم، مؤسسة آل البیت: لإحیاء التراث، چاپ نخست. 91. مایرز، گیل. ای. و میشله. تی. مایرز (1383ش)، پویایی ارتباطات انسانی، ترجمۀ حوا صابر آملی، تهران، انتشارات دانشکدۀ صداوسیما، چاپ نخست. 92. مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم. 93. ____________ (1406ق)، ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار، قم، انتشارات کتابخانۀ آیت‌‌الله مرعشی نجفی1، چاپ نخست. 94. مجلسی، محمدتقی (1406ق)، روضة المتقین، قم، مؤسسۀ فرهنگی ـ اسلامی کوشانبور، چاپ دوم. 95. محسنیان راد، مهدی (1385)، ارتباط‌شناسی، تهران، سروش، چاپ هفتم. 96. محقق حلی، جعفربن‌حسن (1408ق)، شرائع الإسلام، قم، اسماعیلیان، چاپ دوم. 97. ________________ (1403ق)، معارج الأصول، قم، بی‌نا، چاپ نخست. 98. محقق کرکی (علی‌بن‌حسین) (1414ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم، مؤسسۀ آل‌البیت:، چاپ دوم. 99. مظفر، محمدرضا (1375)، أصول الفقه، قم، اسماعیلیان، چاپ پنجم. 100. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1374)، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ نخست. 101. میرزای قمی (ابوالقاسم‌بن‌محمدحسن) (1417ق)، غنائم الأیّام، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ نخست. 102. _______________________ (1430ق)، القوانین المحکمة، قم، إحیاء الکتب الإسلامیة، چاپ نخست. 103. میلر، جرالد ر. (1389)، ارتباط کلامی، ترجمۀ علی ذکاوتی قراگزلو، تهران، سروش، چاپ چهارم. 104. نجاشی، احمدبن‌علی (1365)، رجال النجاشی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ ششم. 105. نراقی، مولی احمد‌بن‌محمدمهدی (1415ق)، مستند الشیعة، قم، مؤسسۀ آل‌البیت:، چاپ نخست. 106. نوری، میرزاحسین (1408ق)، مستدرک الوسائل، بیروت، مؤسسة آل البیت:، چاپ نخست. 107. ___________ (1417ق)، خاتمة المستدرک، قم، مؤسسۀ آل‌البیت:، چاپ نخست. 108. وحید خراسانی، حسین (1428ق)، منهاج الصالحین، قم، مدرسۀ امام باقر7، چاپ پنجم. 109. همدانی، مصطفی (1396)، «نظریۀ هنجاری و الگوی ارتباطی "سلامْ‌آغاز" در ارتباطات کلامی درون‌فرهنگی اسلامی و مقایسۀ آن با سایر فرهنگ‌ها»، فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، ش32، ص103-128. 110. همدانی، آقارضا‌بن‌محمدهادی (1416ق)، مصباح الفقیه، قم، مؤسسة الجعفریة لإحیاء التراث و مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ نخست. 111. Huntington, Samuel P., "The Clash of Civilizations", Foreign Affairs, Vol. 72, No. 3 (Summer, 1993), p. 22-49. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 523 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 632 |
||