دشواری متفاوت، تخفیف متفاوت، رشد متفاوت

احکام غسل‌های ویژه‌ی بانوان - قسمت ششم: احکام حائض و وظایف او درباره‌ی نماز و روزه

ساره ابراهیمی

کارهایی که بر بانوی حائض حرام است

نماز خواندن (البته نماز میت را می‌تواند بخواند)، روزه گرفتن، طواف‌کردن و اعتکاف؛

آمیزش (جماع)؛

رساندن جایی از بدن به خط قرآن، اسم خدا و بنا بر احتیاط واجب، اسامی پیامبران و ائمه(ع) (بنا بر نظر برخی، نام حضرت زهرا(س) نیز، جزو این مجموعه است)؛

رفتن به مسجدالحرام و مسجدالنبی، هرچند از یک در وارد و از در دیگر خارج شود؛

توقف در دیگر مساجد (یعنی می‌تواند از دری وارد و از در دیگر خارج شود)؛

گذاشتن چیزی در مسجد؛

توقف در حرم امامان(ع)، بنا بر احتیاط واجب؛

خواندن سوره‌هایی از قرآن که سجده‌ی واجب دارد (علق، نجم، سجده و فصلت).

کارهایی که برای بانوی حائض مکروه است

خواندن قرآن (مکروه درباره‌ی مستحبات، به‌معنی ثواب کمتر است) البته غیر از سوره‌های سجده‌دار که حرام است؛

همراه داشتن قرآن؛

رساندن جایی از بدن به حاشیه و بین نوشته‌های قرآن؛

حنا بستن و مانند آن.

کارهایی که برای بانوی حائض مستحب است

مستحب است بانوی حائض وقت نماز خود را پاک کند، نوار بهداشتی را تعویض نماید، وضو بگیرد (اگر نمی‌تواند وضو بگیرد، تیمم کند)، در محل نماز رو به قبله بنشیند و مشغول ذکر و دعا شود.

نکته‌ها

اگر مردی در ایام حیض همسرش با او نزدیکی کند، علاوه بر این‌که عمل حرامی انجام داده و باید توبه کند، مقداری کفاره هم بر او واجب می‌شود که در رساله‌ها ذکر شده است. اگر حین ارتباط جنسی بفهمد او حیض است، باید ارتباط را قطع کند. سخن بانوان درباره‌ی حیض‌بودن یا نبودن‌شان برای شوهر ملاک خواهد بود.

نمازهای واجب که زن در حالت حیض نباید می‌خوانده، بعد از حیض هم قضا ندارد؛ اما روزه‌های واجب که در ایام حیض نباید گرفته شود، بعد از پاکی باید به ازای هر کدام از آن‌ها یک روز قضا به‌جای آورد.

زمان حائض‌شدن بانوان و وظیفه‌ی آنان درباره‌ی نماز

برای این‌که بدانیم وقتی حیض شروع شد، در برابر نمازی که الآن در وقت آن قرار داریم یا نمازی که پیش روی ماست چه وظیفه‌ای داریم، کافی‌ست به نکات ذیل توجه کنیم:

برای این‌که نمازی بر ما واجب شود، باید شرایطی وجود داشته باشد:

باید وقت آن رسیده باشد؛ بنابراین اگر قبل از رسیدن وقت نماز بانو دچار حیض شد، خواندن آن نماز بر او واجب نشده و لازم نیست بعد از پاکی، قضای آن را بخواند.

باید به‌میزانی از شروع وقت نماز فرصت داشته باشد که اگر نماز را اول وقت شروع به خواندن می‌کرد، تا آن لحظه که حیض شده، نماز را می‌توانست تمام کند؛ پس اگر فاصله‌ی اذان تا حیض آن‌قدر کم بود که این فرصت وجود نداشت، نماز آن نوبت بر او واجب نشده است.

نتیجه این است:

اگر وقت نماز رسید و فرصت خواندن داشت و نخواند و سپس حیض شد، باید بعد از پاک‌شدن قضای آن را بخواند.

اگر نماز را آغاز کرده و حین آن حیض شده، آن نماز باطل است و اگر قبل از حیض فرصت داشته نماز را بخواند و نخوانده، بعد از پاکی باید قضایش را بخواند؛ اما اگر فرصت نداشته که قبل از حیض نماز را بخواند، درواقع بر او واجب نشده و بعد از پاکی، لازم نیست قضای آن را بخواند.

اگر فرصت برای خواندن نماز داشت، آن را خواند و سپس حائض شد، نماز بر او واجب و صحیح بوده و قضا هم ندارد.

اگر وقت نماز برسد و بداند که اگر نماز را به تأخیر بیندازد حائض می‌شود، باید آن را زود بخواند.

شک‌های مربوط به حیض

• اگر بین نماز شک کند که حائض شده یا نه، نماز او صحیح است؛ ولی اگر بعد از نماز مطمئن شود که بین نماز حائض شده بود، نمازی که خوانده باطل است.
• اگر بانویی شک کند که خونی از او بیرون آمده یا نه، حائض نشده و وارسی هم لازم نیست.
• اگر خونی از بانو بیرون آمده و نمی‌داند که از مجرای طبیعی بوده یا از جای دیگر، حیض نیست.