پهپاد، پرنده‌‌ای شبیه ابابیل

معصومه‌سادات میرغنی

* پرنده‌ای قدرتمند

به هواپیماهای بدون سرنشین «پهپاد» گفته می‌شود. پهپاد مخفف اصطلاح «پرنده‌ی هدایت‌پذیر از راه دور» است. یک پهپاد از بدنه، موتور و محموله تشکیل شده است. بدنه‌ی یک پهپاد طوری طراحی شده که می‌تواند سامانه‌های ارتباطی، جنگ‌افزارها، محموله‌ها و لوازم مربوط به مأموریتش را در خود جای دهد. هم‌چنین با شرایط جویِ منطقه‌ی مورد نظر سازگاری دارد. محموله‌های پهپاد، همان تجهیزاتی است که همراهش برای انجام مأموریت می‌فرستند. به عنوان نمونه، محموله‌ی پهپادهای شناسایی، دوربین فیلم‌برداری و عکس‌برداری است و محموله‌ی پهپادهای تهاجمی، مهمات.

از کی تا حالا؟

ساخت اولین پهپاد، به زمان جنگ تحمیلی برمی‌گردد. آن سال‌ها برنامه‌ای ده ساله برای تولید پهپاد در داخل کشور در نظر گرفته شد. در سال ۱۳۶۴ صنایع هوایی قدس تأسیس شد که پهپاد «مهاجر ۱» را ساخت. این پهپاد در جنگ تحمیلی به کمک ایران شتافت. «ابابیل» اولین پهپاد یک‌بار مصرف بود که قابلیت حمل چهل کیلو مواد منفجره را داشت. در اوایل دهه‌ی ۱۳۸۰، پهپادهای «مهاجر4 » و «ابابیل 3» طراحی شد. این پهپادها از موفق‌ترین پهپادهای شناسایی نیروهای مسلح ایران بود. صنایع هوایی قدس، مرکز تحقیقات صنایع هوایی شاهد و صنایع هواپیماسازی ایران با همکاری هم، یک پهپاد با دم و یک شکل و طراحی آیرودینامیکی مدرن تولید کردند. نام این پهپاد «هسا 100» بود. «شاهد 123» نمونه‌ی توسعه یافته «هسا» در سال ۱۳۸۴ تولید شد. ابابیل نوع بی و تی و اس، تلاش 1، مهاجر 2و3 (درنا) و4، باز، چابک پر، تیزپر، شاهین، سیمرغ، سفره ماهی، کرار، صاعقه، طوفان، حماسه، یسیر، سریر، صادق، شاهد 129 و فطرس انواع پهپادهای ایرانی هستند.

● مشتی نمونه‌ی خروار!

«فطرس» بزرگ‌ترین پهپاد ایرانی است. این پهپاد، قابلیت برد بیش از دوهزار کیلومتر و سی ساعت پرواز مداوم را دارد. فطرس با ویژگی‌هایش از پهپاد پرداتور (ام کیو 1) آمریکا یک سر و گردن بالاتر است. از ویژگی‌های فطرس می‌توان به این موارد اشاره کرد: مواظبت از مرزهای دریایی و خشکی، دیده‌بانی از خطوط لوله‌های نفتی و مخابراتی، دیده‌بانی مناطق زلزله‌زده و ارسال فیلم و عکس. این پهپاد می‌تواند به انواع موشک‌های هوا به زمین، کروز و راکت مجهز شود.

● پهپادها چه می‌کنند؟

در تمام جهان، پهپادها قدرت انجام کارهایی بزرگ را دارند. در حوادثی از جمله سیل، زلزله، آتش‌سوزی‌های بزرگ می‌توان از پهپادها استفاده کرد. آن‌ها با جست‌وجو در مناطق حادثه‌زده و فرستادن تصاویر زنده‌ی ویدیویی در کار نجات دادن انسان‌ها نقش مهمی دارند. هم‌چنین پهپادها می‌توانند دارو، واکسن و بسته‌های امدادی را در مسافت‌های طولانی حمل کنند و به جایی که باید برسانند. پهپاد بسیار کوچکی وجود دارد که آن را به مکان‌های صعب‌العبور و دارای جو نامناسب می‌فرستند. دوربین داخل این پهپاد، از محیط اطراف فیلم و عکس می‌گیرد. این عکس و فیلم‌ها در پژوهش‌های علوم طبیعی برای شناسایی منطقه‌ی جغرافیایی استفاده می‌شود. در فیلم‌های حیات وحش نیز این پهپادها کاربرد خوبی دارند.

* ما می‌توانیم!

او از نمایشگاه دستاوردهای هوافضای سپاه پاسداران بازدید کرد. همه منتظر عکس‌العمل و کلامش بودند. رهبر فرمود: «مهم‌ترین درس این نمایشگاه، اثبات استعداد و توانایی ملت ایران برای ورود به میدان‌های دشوار و میدان‌هایی است که دشمن قصد ممنوع‌الورود کردن آن‌ها را دارد. این نمایشگاه به همه‌ی ما مسئولان پیام اقتدار و توانایی درونی را می‌دهد و اعلام می‌کند که ما می‌توانیم. ما در زمینه‌های اقتصادی نیز می‌توانیم با تکیه بر توانایی‌ها و استعدادهای درونی خود بسیاری از گره‌ها را باز کنیم و در قبل هم این موضوع تجربه شده است. نیروی هوافضا باید تولیدات خود را به مرحله تولید انبوه برساند... استکبار تلاش دارد تا ملت ایران را به زانو در آورد و وادار به عقب‌نشینی کند؛ اما قطعاً به این هدف نخواهد رسید.»