آمار
| تعداد نشریات | 50 |
| تعداد شماره‌ها | 2,360 |
| تعداد مقالات | 34,062 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,668,975 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,525,088 |
ضوابط نسخ تدریجی آیات از دیدگاه علامه معرفت | ||
| پژوهش های قرآنی | ||
| مقاله 1، دوره 23، شماره 88، مهر 1397، صفحه 4-27 اصل مقاله (483.22 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqr.2018.50534.1950 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه احمدی نژاد1؛ سید عبدالرسول حسینی زاده* 2؛ محمود ابوترابی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری دانشگاه علوم و معارف قرآن | ||
| 2استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن | ||
| تاریخ دریافت: 06 فروردین 1397، تاریخ بازنگری: 08 تیر 1397، تاریخ پذیرش: 09 تیر 1397 | ||
| چکیده | ||
| نسخ تدریجی، مشروط و تمهیدی، از نوآوری‌های آیت‌الله معرفت و به‌معنای رفع و تغییر تدریجی حکم سابق است که اگر تغییر تدریجی حکم با تغییر شرایط باشد و لحاظ برگشت و اعاده حکم با برگشت شرایط شود، «نسخ مشروط» و اگر تغییر تدریجی حکم با لحاظ مقدمات و تمهیداتی برای رفع آن باشد، «نسخ تمهیدی» نامیده می‌شود. از آنجا که این نظریه در اواخر عمر وی مطرح شد، فرصت تبیین چارچوب کامل آن حاصل نشد، ازاین‌رو مانند نسخ مصطلح و دیگر مسائل علمی، نیازمند تعریف ضوابطی است تا ضمن تشخیص صحیح آن، از خلط آن با سایر مسائل و انحراف در آن جلوگیری شود. در این نوشتار به روش توصیفی-تحلیلی، بر اساس آراء وی از نسخ تدریجی و بیان برخی مصادیق قرآنی که از آن داشته، برخی شرایط عام و شرایط اختصاصی برای نسخ تدریجی اصطیاد، شمول و دامنه آن بررسی شده و استمرار این نوع نسخ بر مبنای قاعده جری و تطبیق، به اثبات رسیده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن/ نسخ/ نسخ تدریجی/ ضوابط | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Criteria for the Gradual Abrogation of the Verses from the Point of view of ‘Allāma Ma‘rifat | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatemeh ahmadi nejad1؛ Sayyid Abd al-Rasul Husaynizadeh2؛ Mahmoud AbuTorabi2 | ||
| 1Ph.D. Student, University of Sciences and Knowledge of the Holy Qur’an | ||
| 2Assistant Professor, University of Sciences and Knowledge of the Holy Qur’an | ||
| چکیده [English] | ||
| The gradual, conditional, and strategic abrogation is one of the innovations of Ayatollah Ma’rifat and means gradual removal and change of a previous ordinance. Accordingly, if the gradual change of the ordinance is accompanied with change of the conditions and the inclusion of the renewal of the ordinance is along with the return of the conditions, then it is called “conditional abrogation” and if the gradual change of the ordinance is along with the inclusion of arrangements and strategies for removing it, it is called “strategic abrogation”. Since this theory was brought up late in his life, he did not get the chance to fully define its framework; thus, like the commonly-know abrogation and other scholarly issues, it needs definition of criteria so that while properly identifying it, prevent it from confusion with other issues and the deviation in it. With the descriptive-analytical method, on the basis of his opinion of gradual abrogation, and stating some Qur’anic evidences that he has had about it, this paper has studied some general and specific conditions for gradual abrogation of iṣṭiyād (hunting) and its inclusion and domain, and proved the constancy of this type of abrogation on the basis of the principle of applicability and comparison. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| the Qur’an, abrogation, gradual abrogation, criteria | ||
| مراجع | ||
|
1. قرآن کریم. 2. ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن‌بن علی؛ نواسخ القرآن، مدینه، الجامعة الاسلامیه، 1423ق. 3. ابن منظور، محمدبن مکرم؛ لسان العرب، بیروت، دار صادر، 1414ق. 4. احسانی، کیوان؛ طبیبی، علی‌رضا؛ مرتضوی، ابراهیم؛ «بررسی اعتبارسنجی نظریه استمرار نسخ آیات قرآن»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، شماره 36، 1396، 1-29. 5. احمدی‌نژاد، فاطمه، حسینی‌زاده، سید عبدالرسول؛ ابوترابی، محمود؛ «معناشناسی نسخ تدریجی، مشروط و تمهیدی از منظر آیت الله معرفت»، تحقیقات علوم و قرآن و حدیث، شماره 37، 1397، 107-139. 6. احمیدان، زیادمحمد؛ مقاصد الشریعة الاسلامة، بیروت، مؤسسه الرسالة، 1425ق. 7. آمدی، علی‌بن محمد؛ الإحکام فی اصول الأحکام، ریاض، دار الصمیعی، 1424ق. 8. اندلسی، ابن‌حزم؛ الناسخ و المنسوخ فی القرآن الکریم، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1406ق. 9. حامد الحولی، ماهر؛ التدرج فی تطبیق الاحکام الشرعیه و مظاهره فی قطاع غزه، بی‌جا، بی‌نا، 1431ق. 10. حامدی، عبدالکریم؛ مقاصد القرآن من تشریع الاحکام، بیروت، دار ابن‌حزم، 1429ق. 11. حبنکة المیدانی، عبدالرحمن حسن؛ الشریعة الاسلامیة بین التدرج فی التشریع و التدرج فی التطبیق، بی‌جا، بی‌نا، 1420ق. 12. حلی، جعفر‌بن حسن (محقق حلی)؛ معارج الاصول، لندن، مؤسسه امام علی7، 1423ق. 13. خطاط، مجتبی؛ قرآن و مقتضیات فقه، قم، تمهید، 1390ش. 14. خویی، سید ابوالقاسم؛ البیان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسه احیاء آثار آیت‌الله خویی، بی‌تا. 15. رازی، فخرالدین محمدبن عمر؛ مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1420ق. 16. رضایی اصفهانی، محمدعلی؛ «نسخ مشروط از منظر استاد معرفت»، معرفت قرآنی، یادنگار آیت‌الله معرفت، به کوشش علی نصیری، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1392ش. 17. زحیلی، محمد مصطفی؛ التدرج فی التشریع و التطبیق فی الشریعة الاسلامیة، کویت، اداره بحوث و دراسات، 1420ق. 18. زرقانی، محمد عبدالعظیم؛ مناهل العرفان فی علوم القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا. 19. زید، مصطفی؛ النسخ فی القرآن الکریم، بی‌جا، بی‌نا، 1408ق. 20. سبحانی تبریزی، جعفر؛ رسالة فی تأثیر الزمان و المکان علی استنباط الاحکام (چاپ همراه با کتاب البلوغ، حقیقته، علامته و احکامه)، قم، بی‌نا، بی‌تا. 21. سلطانی رنانی، مهدی، «نسخ در قرآن از دیدگاه آیت الله معرفت»، مجله تخصصی الهیات و حقوق، شماره 26، 1386، 192-179. 22. شاذلی، سید‌بن قطب؛ فی ظلال القرآن، بیروت-قاهره، دارالشروق، 1412ق. 23. شریف، محمد عبدالغفار؛ التدرج فی تطبیق الشریعة الاسلامیة، کویت، اداره بحوث و معلومات، 1417ق. 24. صرامی، سیف‌الله؛ جایگاه قرآن در استنباط احکام، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1378ش. 25. صفار، محمدبن حسن؛ بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد6، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، 1404ق. 26. طباطبایی، سید محمدحسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1417ق. 27. ــــــــــــــــــــــ ؛ قرآن در اسلام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1353ش. 28. طوسی، محمدبن حسن؛ العدة فی اصول الفقه، قم، محمدتقی علاقبندیان، 1417ق. 29. طویل، علی حسن؛ الدلالات اللفظیة و أثرها فی استنباط الأحکام من القرآن الکریم، بیروت، دار البصائر الاسلامیة، 1427ق. 30. عیاشی، محمدبن مسعود؛ کتاب التفسیر، تهران، چاپخانه علمیه، 1380ق. 31. غزالی، ابوحامد محمدبن محمد؛ المستصفی من علم الاصول، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا. 32. فاکر میبدی، محمد؛ «بررسی نسخ و اقسام آن در آیات قرآن»، مطالعات تفسیری، سال دوم، پاییز 1390، شماره 7، 64-33. 33. فاکر میبدی، محمد؛ «رابطه قرآن و دانش فقه»، مجله قرآن و علم، شماره اول، 1386، 198-177. 34. فراهیدی، خلیل‌بن احمد؛ کتاب العین، قم، هجرت، 1410ق. 35. قابل، احمد؛ مبانی شریعت، بی‌جا، بی‌نا، 1391ش. 36. قرضاوی، یوسف؛ قرآن منشور زندگی، ترجمه عبدالعزیز سلیمی، تهران، احسان، 1382ش. 37. کدیور، محسن؛ حقّ الناس (اسلام و حقوق بشر)، تهران، انتشارات کویر، 1386ش. 38. مجتهد شبستری، محمد؛ مجموعه آثار (1)؛ مقالات، نشر الکترونیک، 1395ش. 39. محمدطه، محمود؛ الرسالة الثانیة من الاسلام، سودان، ام درمان، 1389ق. 40. محمود، عبدالرحمن؛ معجم المصطلحات و الالفاظ الفقهیه، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا. 41. مصباح یزدی، محمدتقی؛ قرآن شناسی، قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، 1380ش. 42. مطهری، مرتضی؛ مجموعه آثار، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا. 43. معرفت، محمد هادی؛ «نسخ در قرآن در تازه‌ترین دیدگاه‌ها»، بینات، سال یازدهم، شماره 44، 1383، 99-107. 44. ـــــــــــــــــ ؛ «جامعیت قرآن کریم نسبت به علوم و معارف الهی و بشری»، نامه مفید، شماره 6، 1375، 4-22. 45. ـــــــــــــــــ ؛ «نقش زمان و مکان در روند اجتهاد»، مجموعه آثار کنگره بررسی مبانی فقهی حضرت امام خمینی (ره)، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1374، جلد 3، 332-319. 46. ـــــــــــــــــ ؛ «نوآوری و نظرات جدید در گفتگو با آیت‌الله معرفت»، بینات، سال یازدهم، شماره 44، 1383، 50-76. 47. ـــــــــــــــــ ؛ التمهید فی علوم القرآن، قم، مؤسسه فرهنگی تمهید، 1386ش. 48. ـــــــــــــــــ ؛ شبهات و ردود حول القرآن الکریم، قم، موسسة التمهید، 1423ق. 49. ـــــــــــــــــ ؛ علوم قرآنی، قم، مؤسسة التمهید، 1381ش. 50. مهیار، رضا؛ فرهنگ ابجدی عربی فارسی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا. 51. هاشمی شاهرودی، محمود و جمعی از پژوهشگران؛ فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت:، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت، 1426ق. 52. واسطی زبیدی، محمدمرتضی؛ تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، دارالفکر، 1414ق. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 659 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 427 |
||