مقدم, وحید. (1397). دلالت‌های نهاد خانواده در اسلام برای حل معمای ایسترلین (عدم همبستگی احساس رفاه با تولید سرانه بین کشورها). اسلام و مطالعات اجتماعی, 6(شماره 1(پیاپی 21)), 91-115. doi: 10.22081/jiss.2018.66169
وحید مقدم. "دلالت‌های نهاد خانواده در اسلام برای حل معمای ایسترلین (عدم همبستگی احساس رفاه با تولید سرانه بین کشورها)". اسلام و مطالعات اجتماعی, 6, شماره 1(پیاپی 21), 1397, 91-115. doi: 10.22081/jiss.2018.66169
مقدم, وحید. (1397). 'دلالت‌های نهاد خانواده در اسلام برای حل معمای ایسترلین (عدم همبستگی احساس رفاه با تولید سرانه بین کشورها)', اسلام و مطالعات اجتماعی, 6(شماره 1(پیاپی 21)), pp. 91-115. doi: 10.22081/jiss.2018.66169
مقدم, وحید. دلالت‌های نهاد خانواده در اسلام برای حل معمای ایسترلین (عدم همبستگی احساس رفاه با تولید سرانه بین کشورها). اسلام و مطالعات اجتماعی, 1397; 6(شماره 1(پیاپی 21)): 91-115. doi: 10.22081/jiss.2018.66169
تاریخ دریافت: 08 آذر 1397،
تاریخ پذیرش: 08 آذر 1397
چکیده
بر اساس معمای ایسترلین، رفاه و آسایش خاطر مردم یک کشور بستگی کامل به تولید سرانه آنها ندارد. یکی از نظریاتی که برای حل این معما مطرح‌شده، نقش کالاهای غیرمادی در ایجاد رفاه است که نهاد خانواده نقش به‌سزایی در تولید این کالاها دارد. خانواده نه‌تنها محل مصرف کالاها و خدمات و عرضه‌کننده عوامل تولید همچون نیروی کار و سرمایه، بلکه تولیدکننده طیف متنوعی از کالاهای غیرمادی - همچون حمایت عاطفی - است که موجب افزایش رفاه شده یا زمینه‌ساز آن هستند. اسلام از جامع‌ترین اندیشه‌هایی است که خانواده را تولیدکننده کالاهای غیرمادی می‌داند. خانواده در اسلام یک نهاد مقدس و دارای کارکردهای متنوعی است که مهم‌ترین آنها قرارگرفتن خانواده در خدمت کمال انسان است. خانواده با قرائت اسلامی نه‌تنها به تولید کالاهای مادی و غیرمادی بلکه به تولید کالاهای معنوی - کالاهایی که انسان برای رسیدن به کمال خود بدان نیازمند است - نیز می‌پردازد. مقاله حاضر نشان می‌دهد خانواده ایده‌آل اسلامی - مرکب از زوجین و فرزندان به‌مثابه سخت‌افزار و آموزه‌های اسلامی به‌مثابه نرم‌افزار - با بهره‌مندی از لذات و ارضای امیال گوناگون خود، اولاً به آسایش خاطر دست می‌یابند و ثانیاً زمینه لازم رسیدن خود به کمال را فراهم می‌کنند. بدین‌ترتیب، تخریب نهاد خانواده، زمینه کاهش رضایت خاطر و کمال انسان حتی با وجود افزایش درآمد را ایجاد می‌کند.
Implications of Family Institution in Islam for Solving Easterly's Mystery (Lack of Correlation between the Feeling of Prosperity and the Production Per Capita amongCountries)
نویسندگان [English]
Vahid Moghadam
Assistant Professor, Faculty of Ahl Al-Bayt, University of Isfahan
چکیده [English]
According to Easterly, the prosperity and comfort of a nation do not depend entirely on their per capita production. One of the views expressed in solving this mystery is the role of non-material goods in bringing the prosperity, which the family institution plays a key role in the production of these goods. The family is not only a place of the consumption of goods and services, and the supplier of factors of production, such as labor and capital, but also the producer of a variety of immaterial goods, such as emotional support that increases the prosperity or is the basis for it. Islam is one of the most comprehensive thoughts that views the family as the producer of nonmaterial goods. The family in Islam is a sacred institution with many functions, the most important of which is helping human to reach perfection. The present paper shows that the ideal Islamic family consisting of couples and children as the hardware and teachings of Islam as software, enjoying pleasures and satisfaction from reaching their various desires, firstly, obtains comfort and, secondly, provides the necessary field for reaching human perfection. Thus, the destruction of the family institution creates the grounds for reducing satisfaction and not achieving human perfection even with increasing income.
بستان، حسین (1394)، جامعه‌شناسی جنسیت با رویکردی اسلامی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
بهشتی، محمد (1395)، «جایگاه فطرت در اندیشه تربیتی امام خمینی4(ره)، قم: دوفصلنامه تربیت اسلامی، دوره11، ش22.
خادمی، حمیدرضا (1386)، «سعادت و شقاوت در حیات جاویدان از نگاه ابن‌سینا»، شیراز: فصلنامه اندیشه دینی، ش24.
خادمی، عین‌الله (1389)، «سعادت از نظر ابن‌سینا»، قم: مجله فلسفه دین، دوره 7، ش5.
دهقانی محمودآبادی، محمدحسین (1387)، «سعادت در مکاتب سعادت‌گرا (نقد و بررسی مکاتب اخلاقی سقراط، افلاطون و ارسطو)»، قم: مجله معرفت، ش128.
سالاری‌فر، محمدرضا (1393)، درآمدی بر نظام خانواده در اسلام، قم: نشر هاجر.
سعیدیان، مریم؛ ارزانی، حبیب‌رضا و سعیده یراقی (1391)، «آسیب‌شناسی خانواده در فرهنگ غرب از دیدگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای»، اصفهان: فصلنامه اخلاق، س3، ش11.
سیدمظهری، منیره (1390)، «نقد و بررسی معادشناسی سهروردی در پرتو حکمت متعالیه»، قم: مجله معرفت، ش166.
شیخ صدوق (1385)، من لایحضره الفقیه، ترجمه: محمدجواد غفاری، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
کلینی، محمد بن‌یعقوب (1365)، الکافی، طهران: دار الکتب الإسلامیه.
محبوبی آرانی، حمیدرضا (1391)، «فضیلت و سعادت در اندیشه اخلاقی سقراط»، اصفهان: مجله متافیزیک، ش14.
مصباح یزدی، محمدتقى (1371)، خودشناسى برای خودسازی، قم: مؤسسه در راه حق.
______ (1372)، «سلسله درس‌هایى از اخلاق و عرفان اسلامى(قسمت اوّل)»، قم: مجله معرفت، ش4.
______ (1376)، اخلاق در قرآن، ج1، تحقیق و نگارش: محمدحسین اسکندرى، قم: مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(ره).
______ (1390الف)، در جست‌وجوی عرفان اسلامی، تدوین و نگارش: محمدمهدی نادری قمی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(ره).
______ (1390ب)، انسان‌شناسی در قرآن، تنظیم و تدوین: محمود فتحعلی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(ره).
______ (1391)، واکاوی حقیقت امیال، گزیده سخنرانی در دفتر مقام معظم رهبری در تاریخ 15/9/91. دریافت شده در مورخ 12/12/1395 از آدرس: http://mesbahyazdi.ir /node/4108
مطهری، مرتضی (1370)، فطرت، تهران: انتشارات صدرا.
______ (1372)، امدادهای غیبی در زندگی بشر، تهران: انتشارات صدرا.
______ (1378)، آزادی معنوی، تهران: انتشارات صدرا.
______ (1381)، آشنایی با قرآن، ج2، تهران: انتشارات صدرا.
______ (1389الف)، صدگفتار (خلاصه آثار استاد مطهری)، تهران: مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق(ع).
______ (1389ج)، انسان در قرآن، تهران: انتشارات صدرا.
______ (1389د)، تعلیم و تربیت در اسلام، تهران: انتشارات صدرا.
______ (1392)، مجموعه آثار، ج7، تهران: انتشارات صدرا.
ملاحسنی، فاطمه؛ سعیدی‌مهر، محمد و رضا اکبریان (1392)، «کمال‌گرایی اخلاقی در بوته نقد»، شیراز: فصلنامه اندیشهدینی، ش48.
مهدوی، محمود و نیکزاد اختری (1391)، «خانواده، کنترل اجتماعی و پیشگیری از بزهکاری اطفال و نوجوانان»، تهران: فصلنامه مطالعاتپیشگیری از جرم، دوره 7، ش25.
محدث نوری، حسین بن‌محمدتقی (1366)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم: موسسه آل‌البیت(ع) لاحیاء التراث.
Bentham, Jeremy (2000), An Introduction to the Principles of Morals and Legislation, Batoche Books.
Brey, Philip (2012), “Well-Being in Philosophy, Psychology, and Economics”, In Brey, P., Briggle, A. & Spence, E. (Eds.), The Good Life in a Technological Age (pp. 15-34), Routledge.
Fletcher, Guy (2016), The Philosophy of Well-Being: An Introduction, Routledge.
Heatwood, Chris (2016), “Desire-Fulfilment theory”, in Guy Fletcher (ed.), The Routledge Handbook of Philosophy of Well-Being, Routledge.
Easterlin, Richard A. (2015), “Happiness and Economic Growth - The Evidence”, in Wolfgang Glatzer, Laura Camfield, Valerie Møller, Mariano Rojas (eds.), Global Handbook of Quality of Life, pp. 283-299.
Nozick, Robert (1974), Anarchy, state, and utopia, New York: Basic Books.
Wall, Steven (2012), “Perfectionism in Moral and Political Philosophy”, Stanford Encyclopedia of Philosophy.
