آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,408 |
| تعداد مقالات | 34,617 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,341,283 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,871,546 |
حکم خوف خیانت دشمن در مهادنه با رویکرد فقه مقارن و امکان تسری آن | ||
| فقه | ||
| مقاله 6، دوره 25، شماره 94، تیر 1397، صفحه 127-146 اصل مقاله (591.69 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2018.66261 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدرسول آهنگران* 1؛ مهدی نوروزی2 | ||
| 1استاد و عضو هیئت‌علمی دانشکدۀ الهیات دانشگاه تهران ـ پردیس فارابی | ||
| 2استادیار و مدرس دانشگاه ادیان | ||
| تاریخ دریافت: 10 خرداد 1397، تاریخ بازنگری: 24 آذر 1397، تاریخ پذیرش: 23 مهر 1397 | ||
| چکیده | ||
| وفای به عهد و قراردادها یکی از اصول حیاتی در فقه اسلام است. مسئله این است که اگر در قراردادها خوف خیانت از جانب متعهد وجود داشته باشد، آیا متعهدله می‌تواند فسخ قرارداد کند یا خیر؟ در شرایط مهادنه، که صلحی ناپایدار بین حکومت اسلامی و کفار هست، مشهور عالمان امامیه و اهلِ‌سنت معتقدند: حاکم اسلامی در هنگام وقوع خوف خیانت از جانب کفار با اعلام قبلی می‌تواند با توجه به آیۀ 58 سورۀ انفال، قرارداد را فسخ کند. باوجود این، در نظر برگزیدۀ این پژوهش، با توجه به قیودات موجود در آیۀ شریفه، اجازۀ فسخ پیمان وجود ندارد؛ بلکه حکومت اسلامی در حالت خوف خیانت از جانب دشمن، پیمان را در مقابل آنها می‌اندازد و وانمود می‌کند که فسخ پیمان کرده است: با این کار هم آنها را انذار می‌دهد و هم مجبور می‌کند که یا تعهدی مبنی بر استدامۀ قرارداد بدهند یا نقض عملی پیمان خود را ظاهر کنند. در صورتِ دانستن این حکم و رویۀ مسلمانان از جانب دشمن، فایدۀ این کار جلوگیری از فسخ پیمان بدون علم و یقین به نقض طرف مقابل و دادن فرصتی به او برای تضمین معاهده خواهد بود. در پایان، امکان تسری نظر برگزیده به همۀ قراردادها و معاهدات حکومت اسلامی بررسی شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خوف خیانت؛ مهادنه؛ قراردادهای حکومت اسلامی؛ معاهدات | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The precept of fear from enemy`s treachery in cease - fire (mohadana) with the comparative jurisprudence approach and its possibility of expanding | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mohammad rasool ahangaran1؛ Mahdi Noruzi2 | ||
| 1Professor of Theology, Tehran university, Farabi Collage | ||
| 2Assistant Professor of Adyan university | ||
| چکیده [English] | ||
| Fulfillment of an commitment and contracts is one of the vital principles in the Islamic jurisprudence. The question is that if there is fear about the treachery of an obligor in the contracts, can an obligee conceal them? The famous Shiite and Sunni scholars state that in the conditions of cease-fire which means a temporary compromise between the Islamic government and the infidels, with regard to verse 58 of anfal chapter, the Islamic governor can conceal the convention based on a pre- announcement when the unbelievers` treachery was frighten. But according to the chosen theory of this research, based on the existing stipulations in the mentioned holy verse, there is no permission of terminating the treaty; so when an Islamic state is frighten by the treachery of the enemy, it will throw the treaty against them, and pretend to conceal the convention which frighten them and also compel them undertake a permanent commitment or make them appear the practical break of their treaty. If the enemy knows this precept and Muslims` practice, the use of this enterprise will prevent the opposite party to terminate treaty without any knowledge and certainty and give an opportunity to them to secure the convention. In the end, the possibility of expanding the chosen theory to the all contracts and treaties of an Islamic state has been reviewed. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| fear of treachery, cease - fire, conventions of Islamic state, treaties | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم. ** نهج البلاغه (1414ق)، چاپ نخست، قم: مؤسسۀ نهج‌البلاغه. 1. آلوسی، سید محمود (1415ق)، تفسیر روح المعانی، چاپ نخست، بیروت: دارالکتب العلمیة. 2. ابن‌اثیر (عزالدین ابوالحسن شیبانی) (بی‌تا)، الکامل فی التاریخ، بی‌جا: بی‌نا، نرم‌افزار شامله. 3. ابن‌عربی (بی‌تا)، أحکام القرآن، چاپ نخست، بیروت: دارالجیل. 4. ابن‌منظور، محمدبن‌مکرم (1414ق)، لسان العرب، چاپ سوم، بیروت: دارالفکر للطباعة والنشر والتوزیع ـ دار صادر. 5. ابوالسعود، محمدبن‌محمد (بی‌تا)، إرشاد العقل السلیم، چاپ نخست، بیروت: دارإحیاء التراث العربی. 6. بغوی، حسین‌بن‌مسعود (1420ق)، معالم التنزیل، چاپ نخست، بیروت: دارإحیاء التراث العربی. 7. جصاص، احمدبن‌علی (1405ق)، أحکام القرآن، چاپ نخست، بیروت: دارإحیاء التراث العربی. 8. جمعی از نویسندگان (1428ق)، جهاد در آینۀ روایات، چاپ نخست، قم: زمزم هدایت. 9. جمعی از نویسندگان (بی‌تا)، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، کویت: دارالسلاسل (نرم‌افزار). 10. حسینی خامنه ای، سیدعلی (1418ق)، المهادنه، چاپ نخست، قم: مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی بر مذهب اهلِ‌بیت. 11. حقی، اسماعیل(بی‌تا)، تفسیر روح البیان، چاپ نخست، بیروت: دارالعلم. 12. خمینی، سیدمصطفی (1418ق)، الخیارات، چاپ نخست، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی. 13. خوئی، سیدابوالقاسم (1410ق)، منهاج الصالحین، چاپ بیست‌وهشتم، قم: مدینةالعلم. 14. دسوقی، محمد (بی‌تا)، حاشیه الدسوقی، بیروت: دارالفکر. 15. راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد (1412ق)، مفردات ألفاظ القرآن، چاپ نخست، لبنان؛ سوریه: دارالعلم، دارالشامیة. 16. راوندی، قطب‌الدین (1405ق)، فقه القرآن، چاپ دوم، قم: انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی. 17. رحیمی، حبیب‌الله (بی‌تا)، «پیش‌بینی نقض قرارداد»، مجله پژوهش حقوق و سیاست، ش15 و 16، تهران. 18. روحانی، سید صادق (1412ق)، فقه الصادق، چاپ نخست، قم: دارالکتاب. 19. سرخسی (1421ق)، المبسوط، چاپ نخست، بیروت: دارالفکر للطباعة والنشر والتوزیع. 20. سعدی، اب‍وح‍ب‍ی‍ب (1408ق)، القاموس الفقهی لغةً و إصطلاحاً، چاپ دوم، دمشق: دارالفکر. 21. سمرقندی، نصربن‌محمد (بی‌تا)، بحر العلوم، چاپ نخست، بیروت: دارالفکر. 22. سیوطی، مصطفی (1961م)، مطالب أولی النهی، دمشق: مکتب الإسلامی. 23. شیخ طوسی (محمدبن‌حسن) (1387ق)، المبسوط فی فقه الإمامیة، چاپ سوم، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة. 24. صاحب جواهر (محمدحسن نجفی) (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، چاپ هفتم، بیروت: دارإحیاء التراث العربی. 25. صادقی تهرانی، محمد (1365)، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، چاپ دوم، قم: انتشارات فرهنگ اسلامی. 26. طاهری، حبیب‌الله (1418ق)، حقوق مدنی، چاپ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 27. طباطبائی، محمدحسین (1417ق)، المیزان، چاپ پنچم، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه. 28. طبرسی، فضل‌بن‌حسن (1372)، مجمع البیان، چاپ سوم، تهران: ناصرخسرو. 29. طریحی، فخرالدین (1416ق)، مجمع البحرین، چاپ سوم، تهران: مرتضوی. 30. علامه حلی (حسن‌بن‌یوسف) (1413ق)، قواعد الأحکام، چاپ نخست، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 31. ________________ (1414ق)، تذکرة الفقهاء (ط ـ الحدیثة)، چاپ نخست، قم: مؤسسۀ آل‌البیت. 32. فاضل مقداد (مقدادبن‌عبدالله سیوری حلی) (1425ق)، کنز العرفان فی فقه القرآن، چاپ نخست، قم: مرتضوی. 33. فخر رازی، محمدبن‌عمر (1420ق)، تفسیر کبیر (مفاتیح الغیب)، چاپ سوم، بیروت: دارإحیاء التراث العربی. 34. فیض کاشانی، ملامحسن (1415ق)، تفسیر الصافی، چاپ دوم، تهران: انتشارات الصدر. 35. قرشی، سیدعلی‌اکبر (1412ق)، قاموس قرآن، چاپ ششم، تهران: دارالکتب الإسلامیة. 36. قرطبی، محمدبن‌احمد (1423ق)، الجامع لأحکام القرآن، الریاض: عالم الکتب. 37. کاسانی، علاءالدین (1982م)، بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع، بیروت: دارالکتاب العربی. 38. کاشانی، ملا‌فتح‌الله (1423ق)، زبدة التفاسیر، چاپ نخست، قم: بنیاد معارف اسلامی. 39. کاشفی سبزواری، حسین‌بن‌علی (1369)، مواهب علّیه، چاپ نخست، تهران: اقبال. 40. کیاهراسی، علی‌بن‌محمد (1405ق)، احکام القرآن، بیروت: دارالکتب العلمیة. 41. مجلسی، محمدباقر (1404ق)، مرآة العقول، چاپ دوم، تهران: دارالکتب الإسلامیة. 42. محدث نوری، حسین (1408ق)، مستدرک الوسائل، چاپ نخست، بیروت: مؤسسة آل البیت. 43. محقق داماد، سیدمصطفی (1406ق)، قواعد فقه، چاپ دوازدهم، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی. 44. مغنیه، محمدجواد (1424ق)، تفسیر کاشف، چاپ نخست، تهران: دارالکتب الإسلامیة. 45. مکارم شیرازی، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، چاپ نخست، تهران: دارالکتب الإسلامیة. 46. منتظری، حسین‌علی (1409ق)، دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الإسلامیة، چاپ دوم، قم: نشر تفکر. 47. نووی، ابوزکریا محیی‌الدین (1405ق)، روضة الطالبین و عمدة المفتین، بیروت: مکتبة الإسلامی. 48. _______________ (بی‌تا)، المجموع شرح المهذب، بی‌جا: بی‌نا، نرم‌افزار شامله. 49. واسطی، سیدمحمد (1414ق)، تاج العروس، چاپ نخست، بیروت: دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 424 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 583 |
||