آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,398 |
| تعداد مقالات | 34,489 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,206,179 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,828,109 |
بررسی نفس‌شناسی قاضی‌سعید قمّی | ||
| نقد و نظر | ||
| مقاله 4، دوره 23، شماره 91، مهر 1397، صفحه 83-107 اصل مقاله (602.24 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jpt.2018.66267 | ||
| نویسنده | ||
| ذوالفقار ناصری | ||
| دکتری فلسفه دین، دانشگاه تهران پردیس فارابی | ||
| تاریخ دریافت: 25 آذر 1397، تاریخ پذیرش: 25 آذر 1397 | ||
| چکیده | ||
| قاضی‌سعید قمی از فیلسوفان و عارفان سدۀ یازدهم هجری و از بزرگان حکمت اسلامی است. وی در زمینه نفس‌شناسی بسان دیگر حکیمان مسلمان، نفس را جوهری مجرّد می‌داند، ولی اختلاف‌نظر عمده او با دیگران در این است که به باور ایشان، نفس هیچ‌گاه حتی پس از مرگ، ارتباط وجودی‌اش را با بدن به‌طور کامل از دست نمی‌دهد و همواره ـ حتی پس از مرگ ـ حصّه‌ای از جسمِ مادی عنصری به‌همراه نفس باقی می‌ماند و حشر در عالم آخرت نیز بر اساس همان حصّه جسمانی خواهد بود. از همین رو، وی کیفیت معاد را بر خلاف نظریه‌های فلسفی، جسمانیِ عنصری می‌داند. در این مقاله می‌کوشیم آرای وی درباره مسئله نفس و بدن و لوازم آن و نیز برخی تضادّ‌های جدّی در فلسفه‌ورزی ایشان را که به دلیل اخذ مبانی مختلف در اندیشه وی رخ داده بررسی کنیم. نتیجه بررسی‌ها در این مقاله آن است که وی دوره‌هایی از تفکر را تجربه کرده و در هر دوره متأثر از مبانی کلامی یا فلسفی و عرفانی بوده و در هر دوره به اندیشه‌هایی معتقد شده است که در تضاد آشکار با مبانی فکری قبلی وی بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قاضی‌سعید قمی؛ نفس‌شناسی؛ ماده عنصری؛ نفس و بدن | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Study of Qāḍī Sa’īd Qummī’s View of the Soul | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zolfaghar Naseri | ||
| Ph.D. Student Of The Philosophy Of Religion, Tehran University, Pardis Of Farabi | ||
| چکیده [English] | ||
| Qāṣī Sa’īd Qummī was a philosopher and mystic in the 11th century AH (17th century) and a prominent figure of the Islamic wisdom. Like many other Muslim philosophers, he maintains that the soul is an immaterial substance, but his main disagreement with other philosophers is that, in his view, the soul never fully loses its existential connection to the body even after death, and a portion of the elemental material body always remains with the soul even posthumously, and the resurrection in the afterlife occurs with that bodily portion. Thus, contrary to philosophical theories, he takes the resurrection to be bodily and elemental. In this paper, I seek to study his views about the soul-body problem, its implications, and some serious conflicts within his philosophical speculations that have occurred because of different principles he adopts. I conclude that he has undergone different periods of thinking, in each of which was influenced by theological (Kalāmī), philosophical, or mystical principles, and thus, in each period, he maintained views that were in conflict with his previous line of thinking. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Qāḍī Sa’īd Qummī, study of soul, elemental matter, soul and body | ||
| اصل مقاله | ||
|
القاضی سعید القمّی، علم النفس الفلسفی، المادة العنصریة، النفس والجسد. | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم 1. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404ق)، شرح الإشارات والتنبیهات، ج1، قم، مکتبه مرعشی نجفی. 2. آشتیانی، سیدجلال الدین (1378)، منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران، ج1، چاپ 2، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی. 3. بهشتی، احمد (1386)، «معاد از دیدگاه قاضی‌سعید قمی»، آینه معرفت، دوره 5، ش10. 4. راغب اصفهانی (1416ق)، مفردات فی غریب القرآن، ج 2، تحقیق صفوان عدنان داوودی، دمشق: الدار الشامیه، بیروت: دار القلم. 5. روضاتی، سید محمدعلی (1386)، دومین دوگفتار، قم: مؤسسه فرهنگی مطالعاتی 6. طاهری، صدرالدین و محسن مروی‌نام (1386)، «علل و انگیزه‌های دینی ملارجبعلی تبریزی و قاضی‌سعید در انکار اصالت وجود صدرایی»، نامه حکمت، س5، ش2. 7. غفاری، ابوالحسن (1391)، حدوث جسمانی نفس، چاپ 1، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. 8. ــــــــــــــــ (1389)، «تحلیل انتقادی اشکالات ملارجبعلی تبریزی و قاضی‌سعید قمی بر نظریه ملاصدرا در باب حدوث جسمانی نفس»، معرفت فلسفی، س7، ش3. 9. قمی، قاضی‌سعید (1415ق/1373ش)، شرح توحید الصدوق، صححه وعلق علیه دکتور نجفقلی حبیبی، تهران: مؤسسة الطباعة والنشر، وزارة الثقافة والإرشاد الإسلامی. 10. ــــــــــــــــ (1381 الف)، الأربعینیات لکشف انوار القدسیات، صححه و علق علیه دکتور نجفقلی حبیبی، تهران: مرکز نشر میراث مکتوب. 11. ــــــــــــــــ (1379)، شرح الأربعین، صححه و علق علیه دکتور نجفقلی حبیبی، چاپ اول، تهران: مرکز نشر میراث مکتوب. 12. ــــــــــــــــ (1381 ب)، شرح حدیث بساط یا حدیث غمامه (سحابه)، چاپ اول، تهران: مؤسسۀ نشر صادق. 13. ــــــــــــــــ (1362)، کلید بهشت، مصحح محمد مشکوه، تهران: الزهراء. 14. مؤمنی، مصطفی (1390)، «نقد و بررسی نظریات قاضی‌سعید در زمینه نفس‌شناسی»، معرفت فلسفی، س8، ش4. 15. دینانی، غلامحسین ابراهیمی (1375)، اسما و صفات حق، چاپ 1، تهران: اهل قلم. 16. ـــــــــــــــــــ (1376)، ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام، ج3، تهران: طرح نو. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,457 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 863 |
||