جای خالی تعارف در رانندگی ایرانی

جای خالی تعارف در رانندگی ایرانی

مژگان عباسلو

مردادماه مصادف است با سال‌گرد بازگشت ما به ایران. ما یک سال پرنشیب‌وفراز و تاریخی را گذراندیم؛ پر از تجربه‌های تازه و خاطرات بد و خوب. یکی از مسائلی که در این یک سال در ایران خیلی آزارمان داد، مسئله‌ی عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی از سوی هر دو گروه عابران و رانندگان بود. چند وقت پیش، با ماشین به خیابان شهید بهشتی کرج که همیشه شلوغ است رفته بودم. راحیل، کلاس نقاشی داشت و من برای برگرداندنش رفته بودم. به سبب شلوغی خیابان، جای پارک پیدا نکردم و ناچار، ماشین را بسیار دورتر از آموزشگاه او، در یکی از معدود جای خالی‌های بین دو ماشین دیگر پارک و مسیری را پیاده طی کردم. نیم‌ساعت بعد که با راحیل برگشتیم، یک تیبای سفید کنار ماشین ما دوبله پارک کرده و راننده رفته بود‌. به همین راحتی؛ کاری که من به دلیل رعایت قانون نکرده و مسیری را پیاده رفته و برگشته بودم. هرچه منتظر شدیم، خبری از راننده نشد. برای در امان ماندن از گرما، در ماشین نشستیم. یک‌باره فکری به ذهنم رسید. با ۱۱۰ تماس گرفتم و ماوقع را شرح دادم. افسر خانمی که پشت خط بود، شماره‌ی پلاک تیبا را گرفت. پنج دقیقه‌ی بعد، صاحب تیبا از راه رسید و البته با سلام و صلوات منِ عصبانی مواجه شد. در راه خانه، مجدد به ۱۱۰ زنگ زدم که بگویم مشکل رفع شده است. خانم پاسخ‌گو گفت: «بهش زنگ زدیم و گفتیم بیاد ماشینش رو برداره.» از تعجب و خوشحالی نمی‌دانستم چه بگویم. تشکر کردم که گفت وظیفه بوده است. در آن لحظه، از پاسخ‌گویی خوب نیروهای ۱۱۰ و وظیفه‌شناسی نیروی پلیس احساس غرور کردم‌.

در آمریکا پارک دوبله جریمه‌ی بسیار سنگینی دارد. سنگین که می‌گویم، یعنی رقمی حدود 200 دلار و بیشتر. جریمه‌ی عدم تمدید ساعت پارکومتر، در آن‌جا ۲۵ دلار است. مضاف بر این، شرکت‌های بیمه‌ی اتومبیل به لطف سیستم یک‌پارچه و به‌هم‌پیوسته‌ی الکترونیک، سریع از نوع تخلف شما و مبلغ جریمه آگاه می‌شوند و حق تمدید بیمه‌ی مثلاً ماهی ۵۰ دلار ماشین‌تان، ۱۵۰ دلار در ماه می‌شود. جالب این‌که هرچه نوع تخلف رانندگی سنگین‌تر باشد، مثل سرعت غیرمجاز یا رانندگی در حالت مستی، میزان جریمه سنگین‌تر و حق بیمه بیشتر خواهد شد. متأسفانه باید قبول کرد که جریمه‌های راهنمایی و رانندگی در کشور ما، بازدارنده نیست. ضمن این‌که متولیان امر به دلایلی، در زمینه‌ی فرهنگ‌سازی برای رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی ـ به‌ویژه در سال‌های اخیر ـ خوب عمل نکرده‌اند. از هر طرف به این معضل اجتماعی نگاه کنیم، به لزوم فرهنگ‌سازی درباره‌ی رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی پی می‌بریم. خوب به یاد دارم که چندوقت پیش در یکی از محله‌های کرج، در بلوار بزرگی به سمت منزل پدری می‌راندم که کامیونی از سمت راست، قصد پیچیدن جلوی من و دورزدن از بلوار را کرد؛ آن‌هم از یک بریدگی که قرمزی تابلوی «دورزدن ممنوع»، از همان دور هم چشم را می‌زد. وقتی اعتراض کردم و به راننده یادآور شدم که کارش خلاف قانون است و درست چند قدم جلوتر، دوربرگردانی هست که می‌تواند به‌صورت قانونی دور بزند، بسیار خون‌سرد جواب داد: «می‌دونم. ... شما بفرمایید.» خلق چنین صحنه‌هایی در کشورهای اروپایی و آمریکا، نادر است. با آن‌که احتمال گیرافتادن راننده‌ی متخلف، از سوی پلیس در این مواقع کم است، هیچ راننده‌ای حاضر نیست سابقه‌ی بیمه و گواهی‌نامه‌اش را در معرض خطر نابودی قرار دهد. به هر حال امیدوارم روزی برسد که پای حسن خلق و تعارفات ما ایرانی‌ها که زبان‌زد خاص و عام است، به فرهنگ رانندگی‌هامان هم باز شود.

راستی، لطفاً دوبله پارک نکنید. اگر هم با چنین مشکل و معضل اجتماعی و قانون‌شکنی محضی روبه‌رو شدید و نتوانستید اتومبیل‌تان را حرکت دهید، با ۱۱۰ تماس بگیرید.