به کودک هم وعده ی دروغ ندهیم

سؤال

کمک به حل سؤال

آیا ناخن مصنوعی می‌تواند بخشی از بدن محسوب شود و در نتیجه شستن آن، شستن بدن محسوب گردد؟

تنها یک نفر احتمال داده است بتوان آن را از نظر عقلی، جزو بدن شمرد و در این صورت، مسئله کلاً حل خواهد بود؛ ولی به نظر می‌رسد از نظر عقلی، خیلی دشوار است که بگوییم ناخن مصنوعی جزوی از بدن باشد؛ حتی این‌که معمولاً همان چسباندن است و نامش را کاشتن می‌گذارند که در بخش‌های پیش روی، فرض می‌کنیم ناخن مصنوعی جزو بدن نیست.

آیا ممکن است کاشتن ناخن مصنوعی در مواردی که مثلاً شخص ناخن‌های کج و زشتی دارد و کاشت ناخن در زندگی وی اهمیت خاصی می‌یابد، از نظر شرعی ضروری شمرده شود؟

به نظر می‌رسد فقها در حالت کلی نپذیرند که کاشتن ناخن ضرورت شرعی پیدا کند؛ اما در موارد خیلی خاص (به‌هم‌خوردن زندگی و...) ممکن است برخی فقها مثل آیت‌الله مکارم و آیت‌الله شبیری، برخی ضرورت‌ها را شبیه ضرورت درمانی بپذیرند. اگر ضرورتش پذیرفته شود، برداشتن آن واجب نخواهد بود و نمازها را با وضوی جبیره می‌توان خواند (نیازمند استفتاست و در موارد خیلی خاص).

با توجه به این‌که ناخن مصنوعی مانع رسیدن آب وضو و غسل به بدن است و خودم می‌دانم تا مدتی امکان برطرف کردنش وجود ندارد، آیا اصل کاشتن آن حرام است؟

دو جواب وجود دارد: 1. چون بالاخره مانع خواهد شد، کاشتن آن در این لحظه (چه وقت نماز باشد و چه نباشد) حرام است؛ 2. اگر الآن وضو و نمازی گردن‌تان است، نباید بکارید؛ ولی اگر الآن نمازتان را خوانده‌اید و در این لحظه نماز فوری ندارید، کاشتنش در این لحظه حرام نیست (هرچند برطرف‌کردنش ممکن است به‌زودی واجب شود).

فرض کنید کسی ناخن مصنوعی را کاشت و وقت نماز شد (چه بگوییم کاشتن آن حلال بوده و چه حرام)، حالا که خودش را به اضطرار انداخته و همین الآن برای نماز فعلی نمی‌تواند ناخن را جدا کند، چه کند؟ آیا می‌تواند نماز را کلاً کنار بگذارد؟

از آن‌جا که در هر حالتی بالاخره وظیفه‌ای اضطراری وجود دارد (همچون کسی که الآن به دلیل اضطرار زخم، دستش را بسته است)، اگر همین الآن نمی‌تواند ناخن را جدا کند و وضو بگیرد، آن ناخن را جبیره حساب کند و وضویش را روی آن ناخن بگیرد و نماز بخواند.

برخی مراجع، تیمم را نیز برای چنین نمازی لازم دانسته‌اند؛ یعنی وضوی جبیره بگیرد و تیمم هم کند. نماز را نمی‌تواند به این دلیل ترک کند.

آیا لازم است نمازی را که چنین خوانده است، در آینده که ناخن مصنوعی را برداشت قضا کند؟

برخی به این علت که این مانع خودزا بوده، احتمال داده‌اند نماز لازم، اما باطل باشد و در این صورت، باید بعد از برداشتن ناخن، نمازهایی را که به این صورت خوانده قضا کند. آیت‌الله سبحانی و آیت‌الله سیستانی از این جمله‌اند.

آیت‌الله وحید و آیت‌الله صافی، این قضا را با احتیاط واجب لازم دانسته‌اند.

در روزهای بعدی که شاید بتواند با صرف هزینه‌ی زیاد و دشواری ناخن را جدا کند، آیا وظیفه دارد آن را جدا کند؟

هزینه ملاک نیست و در صورتی که امکانش وجود داشته باشد، باید ناخن را جدا کند. اگر این جداکردن با درد و رنج طاقت‌فرسا همراه است، تا زمانی که برایش مقدور نشود، واجب نیست جدا کند.

اگر بتواند در روزهای بعد بدون مشقت طاقت‌فرسا ناخن را جدا کند و نکند، آیا نمازهایش را باز می‌تواند با وضوی جبیره بخواند؟

دو نظر است: یکی این است بله می‌تواند با وضوی جبیره ادامه دهد؛ زیرا به هر حال در هر لحظه جداکردن ناخن ممکن نیست؛ نظر دیگر این است که دیگر وضوی جبیره صحیح نیست؛ زیرا می‌توانسته مانع را برطرف کند. البته اگر وضوی جبیره هم صحیح نباشد، احتمالاً باید نماز را در هر صورت با وضوی جبیره‌ی احتیاطی و تیمم بخواند و بعد نیز قضا کند.

آیا می‌تواند به خاطر کاشتن ناخن مصنوعی نماز را ترک کند؟

ترک نماز، به هیچ دلیلی نباید انجام شود؛ حتی در جایی که احتمال باطل‌بودن آن وجود دارد.

آیا ناخن مصنوعی باید پوشانده شود؟

در حالت عادی پوشاندن ناخن طبیعی بدون آرایش از نامحرم ضرورت ندارد؛ اما اگر ناخن مصنوعی به‌طور مشخص زینت باشد، پوشاندن آن از نامحرم واجب می‌شود. البته اگر معمولاً دیگران متوجه نمی‌شوند و فقط اصلاح ناخن است، پوشاندنش لازم نیست.