آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,473 |
| تعداد مقالات | 35,286 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,155,776 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,351,392 |
بررسی و نقد دلالت روایت «فی رجلٍ استأجر أجیراً...» بر قاعدۀ عدم ضمان امین | ||
| فقه | ||
| مقاله 65، دوره 25، شماره 95، مهر 1397، صفحه 133-158 اصل مقاله (629.13 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2018.66639 | ||
| نویسنده | ||
| علی نصرتی | ||
| استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه علوم اسلامی رضوی | ||
| تاریخ دریافت: 14 مرداد 1397، تاریخ بازنگری: 01 اسفند 1397، تاریخ پذیرش: 13 دی 1397 | ||
| چکیده | ||
| طبق روایتی در جوامع حدیثی، شخصی برای حفظ کالایش مردی را اجیر می‌کند و او را بر آن می‌گمارد تا نگهداری‌اش کند؛ ولی اجیر کالا را می‌دزدد. امام صادق(ع) در این باره می‌فرمایند: «اجیر مؤتمَن است». این روایت به‌لحاظ سندی معتبر است و از آن به صحیحۀ حلبی یاد می‌شود. برخی فقیهان و محدّثان کوشیده‌اند صحیحه‌ی حلبی را با تقدیر، توجیه و تأویل بر عدم ضمان امین تطبیق کنند؛ ولی تأمل در صحیحه و نقل‌های مشابه آن نشان می‌دهد که هیچ‌گونه ارتباطی به عدم ضمان امین ندارد، بلکه مربوط به حدّ سرقت است و برخی صاحبان جوامع حدیثی، به‌اشتباه، آن را در ابواب مربوط به عدم ضمان امین نهاده و زمینۀ لغزش برخی فقیهان و شارحان حدیث را فراهم کرده‌اند. همچنین، برخی فقیهان صحیحۀ حلبی و روایات مشابه آن را مخالف با قول مشهور و قواعد حدّ سرقت دانسته‌اند؛ از این‌رو، بر این باورند که این طایفه از اخبار یا باید بر قول مشهور حمل شوند یا آنها را موهون به‌حساب آورد. این جستار می‌کوشد ثابت کند که این اخبار با قواعد و قول مشهور مخالف نیستند؛ پس نه به حمل نیاز دارند و نه موهون‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صحیحۀ حلبی؛ دلالت؛ اجیر؛ استیمان؛ مؤتمَن؛ عدم ضمان؛ حدّ سرقت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis and critique of the implication of the hadith "fi rajol ista`jara aji-ran" on the trustee`s non guaranty | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Nosrati | ||
| Assistant professor, Department of jurisprudence and principles of Islamic law, Razzavi Islamic sciences University | ||
| چکیده [English] | ||
| According to a tradition of the hadith sources, if a person hires a man for maintain his goods, but the worker thieves the property, Imam Sadiq (a.s.) says: "The hired worker is the trustworthy". The document of this tradition is a valid and the hadith is called as Halabi`s authentic tradition or sahiha (Halabi is the traditionist who his traditions are authentic or sahiha). Based on the implication, justification and interpretation, some jurisprudents and traditionists have tried to adapt that sahiha to the trustee`s non guaranty; however, a hesitation about the sahiha and the same narrations shows that it has no relation with the trustee`s non guaranty, but it relates to the theft had (definite penalty) and some authors of the hadith sources have wrongly mentioned the sahiha in the chapters related to the trustee`s non guaranty, and have provided the ground for error of some jurisprudents and interpreters of hadith. Similarly, part of the jurisprudents have regarded the sahiha and the same traditions as contrary to the famous theory and the theft had rules. Therefore, they believe that this collection of the traditions should be interpreted as the famous viewpoint or regarded as the worthless ones. This research tries to prove that these traditions are not different from the rues and famous theory; then, they do not need any interpretation and are not worthless. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Halabi`s sahiha, implication, hired worker, trusty, trustee, non - guaranty, theft had | ||
| مراجع | ||
|
1. آل‌عصفور، حسین‌بن‌محمد (بیتا)، الأنوار اللوامع فی شرح مفاتیح الشرائع (للفیض)، چاپ نخست، قم: مجمع البحوث العلمیة. 2. ابن‌ادریس حلی، محمدبن‌منصور (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، چاپ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 3. ابن‌جنید اسکافی، محمدبن‌احمد (1416ق)، مجموعة فتاوی ابن جنید، گردآوری و تحقیقِ علی‌پناه اشتهاردی، چاپ نخست، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 4. ابن‌داود، حسن‌بن‌علی (1342)، کتاب الرجال (ابن داود)، چاپ نخست، تهران: دانشگاه تهران. 5. اردبیلی، محمدبن‌علی (1403ق)، جامع الرواة و إزاحة الإشتباهات عن الطرق و الأسناد، چاپ نخست، بیروت: دارالأضواء. 6. انصاری، مرتضی (1428ق)، کتاب المکاسب، چاپ هشتم، قم: مجمع الفکر الإسلامی. 7. بجنوردی، سید حسن (1419ق)، القواعد الفقهیة، چاپ نخست، قم: نشر الهادی. 8. بحرانی، یوسف (1405ق)، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، چاپ نخست، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 9. بروجردی، سیدحسین (1386)، جامع أحادیث الشیعة، به‌تصحیحِ جمعی از محققان، چاپ نخست، تهران: فرهنگ سبز. 10. جمعی از پژوهشگران (زیرنظرِ سیدمحمود هاشمی شاهرودی) (1385)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت(علیهم السلام)، چاپ دوم، قم: مؤسسۀ دائرةالمعارف فقه اسلامی. 11. جوهری، اسماعیل‌بن‌حماد (1410ق)، الصحاح، چاپ نخست، بیروت: دارالعلم للملایین. 12. حائری یزدی، مرتضی (1418ق)، کتاب الخمس، چاپ نخست، قم: دفتر انتشارات 13. حر عاملی، محمد (1409ق)، وسائل الشیعة، چاپ نخست، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(علیهم السلام). 14. خمینی (امام)، سیدروح‌الله (1410ق)، الرسائل، چاپ نخست، قم: مؤسسۀ مطبوعاتی اسماعیلیان. 15. _______________ (بیتا)، تحریر الوسیلة، چاپ نخست، قم: مؤسسۀ مطبوعات دارالعلم. 16. _______________ (1421ق)، کتاب البیع، چاپ نخست، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). 17. خوئی، سید ابوالقاسم (1410ق)، تکملة المنهاج، چاپ بیست‌وهشتم، قم: مدینةالعلم. 18. ___________ (1413ق)، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، چاپ پنجم، بی‌جا: بی‌نا. 19. ___________ (1418ق)، موسوعة الإمام الخوئی، چاپ نخست، قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی. 20. سبزواری، سید عبدالأعلی (1413ق)، مهذّب الأحکام، چاپ چهارم، قم: مؤسسة المنار. 21. سیستانی، سید علی (بیتا)، قاعدة لا ضرر و لا ضرار، به‌تقریرِ سیدمحمدباقر سیستانی، چاپ نخست، قم: بی‌نا. 22. سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمن‌بن‌أبی‌بکر (1421ق)، الإتقان فی علوم القرآن، چاپ دوم، بیروت: دارالکتاب العربی. 23. شوشتری، محمدتقی (1406ق)، النجعة فی شرح اللمعة، چاپ نخست، تهران: کتاب‌فروشی صدوق. 24. شهید اول (محمدبن‌مکی) (بیتا)، القواعد و الفوائد، چاپ نخست، قم: کتاب‌فروشی 25. شهید ثانی (زین‌الدین‌بن‌نورالدین علی‌بن‌احمد عاملی) (1403ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، چاپ دوم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 26. _______________________________ (1413ق)، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، چاپ نخست، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة. 27. شیخ صدوق (محمدبن‌علی) (1385)، علل الشرائع، چاپ نخست، قم: کتاب‌فروشی 28. ________________ (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، به‌تصحیحِ علی‌اکبر غفاری، چاپ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 29. ________________ (1415ق)، المقنع، چاپ نخست، قم: مؤسسۀ امام 30. شیخ طوسی (محمدبن‌حسن) (1363)، تهذیب الأحکام، چاپ نخست، تهران: انتشارات فراهانی. 31. ________________ (1390ق)، الإستبصار فیما اختلف من الأخبار، به‌تصحیحِ حسن موسوی خِرسان، چاپ نخست، تهران: دار الکتب الإسلامیة. 32. ________________ (1400ق)، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، چاپ دوم، بیروت: دار الکتاب العربی. 33. ________________ (1420ق)، فهرست کتب الشیعة و أصولهم و أسماء المصنفین 34. ________________ (1407ق)، تهذیب الأحکام، به‌تصحیحِ حسن موسوی خِرسان، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الإسلامیة. 35. صاحب جواهر (محمدحسن نجفی) (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، چاپ هفتم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 36. طباطبائی، سید علی (1418ق)، ریاض المسائل، چاپ نخست، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(علیهم السلام). 37. طباطبائی، سید محمد مجاهد (بیتا)، کتاب المناهل، چاپ نخست، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(علیهم السلام). 38. عاملی، سید جواد (1419ق)، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة، چاپ نخست، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 39. علامه حلی (حسن‌بن‌یوسف) (1381)، ترتیب خلاصة الأقوال فی معرفة الرجال، چاپ نخست، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی. 40. ________________ (1413ق)، مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة، چاپ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 41. عمیدی، سید عمیدالدین‌بن‌محمد اعرج حسینی (1416ق)، کنز الفوائد فی حل مشکلات القواعد، چاپ نخست، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 42. فاضل لنکرانی، محمد (1416ق)، القواعد الفقهیة، چاپ نخست، قم: چاپخانه مهر. 43. _____________ (1424ق)، تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة ـ الإجارة، چاپ نخست، قم: مرکز فقهی ائمۀ اطهار(علیهم السلام). 44. فاضل مقداد (مقدادبن‌عبداللّٰه سیوری) (1404ق)، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، چاپ نخست، قم: انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی(ره). 45. فخرالمحققین (محمدبن‌حسن) (1387ق)، إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، چاپ نخست، قم: اسماعیلیان. 46. فیض کاشانی، محمدمحسن (1406ق)، الوافی، چاپ نخست، اصفهان: کتابخانۀ امام امیرالمؤمنین(ع). 47. قمّی، سید تقی طباطبائی (1423ق)، الغایة القصوی فی التعلیق علی العروة الوثقی ـ کتاب الإجارة، چاپ نخست، قم: انتشارات محلاتی. 48. قهپایی، عنایت‌الله (1364)، مجمع الرجال، چاپ دوم، قم: اسماعیلیان. 49. کشی، محمدبن‌عمر (1404ق)، إختیار معرفة الرجال، به‌تحقیقِ مهدی رجایی، چاپ نخست، قم: مؤسسة آل البیت(علیهم السلام) لإحیاء التراث. 50. کلینی، محمدبن‌یعقوب (1407ق)، الکافی، به‌تصحیحِ علی‌اکبر غفاری، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الإسلامیة. 51. مجلسی، محمدباقر (1404ق)، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول:، چاپ دوم، تهران: دار الکتب الإسلامیة. 52. ___________ (1406ق)، ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار، چاپ نخست، قم: انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی(ره). 53. ___________ (1410ق)، بحار الأنوار، چاپ نخست، بیروت: مؤسسة الطبع و النشر. 54. محقق حلی (جعفربن‌حسن) (1408ق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، چاپ دوم، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان. 55. محقق داماد، سید مصطفی (1406ق)، قواعد فقه، چاپ دوازدهم، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی. 56. مراغی، سید میرعبدالفتاح (1417ق)، العناوین الفقهیة، چاپ نخست، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 57. مظفر، محمدرضا (1375)، أصول الفقه، چاپ پنجم، قم: اسماعیلیان. 58. مغنیه، محمدجواد (1421ق)، فقه الإمام الصادق(ع)، چاپ دوم، قم: مؤسسه انصاریان. 59. مکارم شیرازی، ناصر (1411ق)، القواعد الفقهیة، چاپ سوم، قم: مدرسۀ امام امیرالمؤمنین(ع). 60. موسوی خلخالی، سید محمدمهدی (1385)، فقه الشیعة (کتاب الإجارة)، چاپ نخست، تهران: مرکز فرهنگی ـ انتشاراتی منیر. 61. نجاشی، احمدبن‌علی (1365)، رجال النجاشی، چاپ ششم، قم: دفتر انتشارات اسلامی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 385 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 363 |
||