تحیّری, احمدرضا. (1397). فرایند شکل‌گیری و کارکرد هنجارهای اجتماعی از منظر قرآن و علم‌النفس فلسفی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 6(شماره 3 (پیاپی 23)), 56-80. doi: 10.22081/jiss.2018.66692
احمدرضا تحیّری. "فرایند شکل‌گیری و کارکرد هنجارهای اجتماعی از منظر قرآن و علم‌النفس فلسفی". اسلام و مطالعات اجتماعی, 6, شماره 3 (پیاپی 23), 1397, 56-80. doi: 10.22081/jiss.2018.66692
تحیّری, احمدرضا. (1397). 'فرایند شکل‌گیری و کارکرد هنجارهای اجتماعی از منظر قرآن و علم‌النفس فلسفی', اسلام و مطالعات اجتماعی, 6(شماره 3 (پیاپی 23)), pp. 56-80. doi: 10.22081/jiss.2018.66692
تحیّری, احمدرضا. فرایند شکل‌گیری و کارکرد هنجارهای اجتماعی از منظر قرآن و علم‌النفس فلسفی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1397; 6(شماره 3 (پیاپی 23)): 56-80. doi: 10.22081/jiss.2018.66692
دانشجوی دکتری رشته قرآن و علم گرایش علوم اجتماعی جامعه‌المصطفی(ص)
تاریخ دریافت: 19 اسفند 1397،
تاریخ پذیرش: 19 اسفند 1397
چکیده
هنجارها، از مهم‌ترین و بارزترین مولفه‌های فرهنگی و از مؤثرترین عوامل شکل‌گیری هویت فردی و جمعی می‌باشند. نوشتار پیش‌رو، فرآیند پیدایش هنجارها و نیز مهم‌ترین کارکرد‌های آن‌ها را با استفاده از روش تحلیلِ علم‌النفس (روان‌شناسی) فلسفی و استنطاق از قرآن‌کریم بررسی می‌کند. در این نوشتار، با تحلیل فرآیند صدور افعال اختیاری و آثار فکری و روحی آن، روشن شده که بر اساس علم‌النفس فلسفی و نیز آیات الهی، اولاً، آن عاملی که باعث می‌شود تا جامعه یا فرد، برخی رفتارها یا قالب‌های رفتاری را بهنجار به‌حساب آورده و بر دیگر قالب‌های رفتاری ترجیح دهند، اصول و مبانی ارزششناختی بوده که خود نیز مبتنی بر جهان‌بینی و مُنتَجّ از آن هستند. ثانیاً، مهم‌ترین کارکرد هنجارها، تقویت و تثبیت همان مبانی ارزششناختی و اندیشه‌های جهان‌شناختی است و البته این کارکرد اساسی، خود، واجد خُرده‌کارکردهایِ دیگری مانند؛ تثبیت ارزش‌ها در جامعه، رفع اختلافات و تحقق همبستگی است.
The Process of Formation and Functioning of Social Norms from the Perspective of the Qur'an and Philosophical Anthropology
نویسندگان [English]
AhmadReza Tahayori
Doctoral Student of Quran and Social Sciences, Al-Mustafa International University
چکیده [English]
Norms are one of the most important and most prominent cultural components and are the most effective factors in the formation of individual and collective identities. This paper examines the process of the emergence of norms and their most important functions using the philosophical anthropological analysis (psychology) and the enquiring the holy Quran. In this paper, by analyzing the process of taking voluntary actions and their intellectual and spiritual effects, it has become clear that, based on the philosophical anthropology and divine verses, firstly, the factor which causes a society or person to regard certain behaviors or behavioral patterns as normal and prefer them to other forms of behavior, is the principles and foundations of axiology, which themselves are based on the worldview and are the consequents of it. Secondly, the most important function of norms is to strengthen and consolidate the same axiological foundations and cosmological thoughts, and of course, this fundamental function itself has other subfunctions, such as the consolidation of values in the society, the resolution of disagreements and the realization of the solidarity.
کلیدواژه‌ها [English]
Holy Quran, norm, axiological foundations, cosmology, norms function
مراجع
آبرکرامبی، نیکلاس و همکاران (1370)، فرهنگ جامعه‌شناسی، چ 2، ترجمه: حسن پویان، تهران: نشر چاپخش.
آرون، ریمون (1387)، مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه‌شناسی، چ 8، ترجمه: باقر پرهام، تهران: نشر علمی فرهنگی.
