آمار
| تعداد نشریات | 48 |
| تعداد شماره‌ها | 2,293 |
| تعداد مقالات | 33,216 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,831,064 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,015,265 |
همهپرسی تقنینی؛ تجلی مردم‌سالاری در عرصه‌ی قانون‌گذاری | ||
| علوم سیاسی | ||
| مقاله 1، دوره 21، شماره 83 - پاییز 97، اسفند 1397، صفحه 7-38 اصل مقاله (752.17 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/psq.2019.66729 | ||
| نویسندگان | ||
| احمد خسروی* 1؛ زهرا عامری2؛ محمدباقر مقدسی3 | ||
| 1عضو هیات علمی گروه حقوق دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بیرجند | ||
| 2عضو هیات علمی حقوق دانشگاه بجنورد | ||
| 3عضو هیات علمی گروه حقوق دانشگاه بجنورد | ||
| تاریخ دریافت: 07 دی 1396، تاریخ بازنگری: 07 دی 1397، تاریخ پذیرش: 17 بهمن 1397 | ||
| چکیده | ||
| همهپرسی یا رفراندوم تقنینی یکی از امکانات پیش‌بینی‌شده در قانون اساسی کشورمان است که جزئیات بهره‌مندی از آن کاملاً روشن نیست. هدف این پژوهش مطالعه‌ی تاثیرات کاربردی این فرایند، کیفیت استفاده از آن و روشهای تضمین این مقوله با روش توصیفی- تحلیلی است. نتایج حاکی از آن هستند که همهپرسی نه به‌عنوان جایگزین دموکراسی نمایندگی، بلکه مکمّل آن است و به‌دلیل امکان سوءاستفاده از ظرفیت مشارکت مستقیم مردم در قانون‌گذاری، ضرورت دارد که معیارهای این ابزار به‌طور شفاف مورد توجه قرار گیرند. تشریفات برگزاری همهپرسی باید به روشنی مشخص شود؛ نوع همهپرسی، محتوای سوال یا موضوع همهپرسی، زمان برگزاری، حد نصاب تصویب و نتایج آن به‌وضوح اعلان گردد. تقاضای همهپرسی قانوناً در اختیار یک مقام یا نهاد قرار نگیرد، بلکه با مشارکت دو یا چند قوه باشد. همهپرسی نمیتواند ناقض آرمانها و اهداف نظام باشد. نظارت بر همهپرسی باید توسط نهاد بی‌طرف و مستقل از قوای مقننه و مجریه باشد. همهپرسی یا رفراندوم تقنینی یکی از امکانات پیش‌بینی‌شده در قانون اساسی کشورمان است که جزئیات بهره‌مندی از آن کاملاً روشن نیست. هدف این پژوهش مطالعه‌ی تاثیرات کاربردی این فرایند، کیفیت استفاده از آن و روشهای تضمین این مقوله با روش توصیفی- تحلیلی است. نتایج حاکی از آن هستند که همهپرسی نه به‌عنوان جایگزین دموکراسی نمایندگی، بلکه مکمّل آن است و به‌دلیل امکان سوءاستفاده از ظرفیت مشارکت مستقیم مردم در قانون‌گذاری، ضرورت دارد که معیارهای این ابزار به‌طور شفاف مورد توجه قرار گیرند. تشریفات برگزاری همهپرسی باید به روشنی مشخص شود؛ نوع همهپرسی، محتوای سوال یا موضوع همهپرسی، زمان برگزاری، حد نصاب تصویب و نتایج آن به‌وضوح اعلان گردد. تقاضای همهپرسی قانوناً در اختیار یک مقام یا نهاد قرار نگیرد، بلکه با مشارکت دو یا چند قوه باشد. همهپرسی نمیتواند ناقض آرمانها و اهداف نظام باشد. نظارت بر همهپرسی باید توسط نهاد بی‌طرف و مستقل از قوای مقننه و مجریه باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| همهپرسی تقنینی؛ قانون اساسی؛ دموکراسی؛ ایران؛ انتخابات | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Legislative plebiscite: a manifestation of democracy in the realm of legislation | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ahmad khosravi1؛ zahra Ameri2؛ mohammed bagher moghaddasi3 | ||
| 1assistant professor of law, university of birjand | ||
| 2assistant professor of Bojnord University | ||
| 3assistant professor of law, Bojnord University | ||
| چکیده [English] | ||
| A legislative plebiscite or referendum, based on which people act directly as legislative authority, has been envisaged in the Constitution of Iran, but the details of its enforcement have remained equivocal so far due to the lack of application as an exceptional legislative procedure. The purpose of this study was to study the applied effects of this process, the quality of its use, and the methods assuring this category by a descriptive-analytical method. The results indicated that plebiscite is viewed as an adjunct to it rather than an alternative to representative democracy. It is thus necessary to make the criteria of legislative plebiscite transparent and fair because there is a risk of abusing this type of direct public participation tool. The procedure for holding a referendum should be one way or another illustrated in the Constitution or at least in ordinary laws. In the phase of enforcement, some issues such as the type of plebiscite, the content of plebiscite question or subject, time of holding it, and the deadline for its approval and results should be clearly delineated. Applying for a plebiscite should not be legally undertaken by an official or institution but with the participation of two or more authorities. A plebiscite cannot violate the ideals and objectives of that system. Overseeing a plebiscite should be undertaken by an impartial and independent body from a legislative and executive power. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| legislative plebiscite, constitution, democracy, Iran, election | ||
| مراجع | ||
|
اسماعیلی، محسن (1382). همهپرسی و شورای نگهبان. روش‌شناسی علوم انسانی، سال نهم(36)، 38-26. تقی‌زاده، جواد (1386). شورای قانون اساسی فرانسه و نظارت بر انتخاب ریاست جمهوری و همهپرسی. حقوق اساسی، سال چهارم(8)، 74-59. رستمی، ولی (1387). مشارکت مردم در قانون‌گذاری جمهوری اسلامی ایران. حقوق، دوره38(1)، 204-179. قاضی شریعت پناهی، ابوالفضل (1383). حقوق اساسی و نهادهای سیاسی. تهران: میزان. ـــــــــــــ، (1393). بایسته‌های حقوق اساسی. تهران: میزان. مک فرسون، کرافورد برو (1382). زندگی و زمانه‌ی لیبرال دموکراسی. (مسعود پدرام، مترجم). تهران: نشر نی. هلد، دیوید (1369). مدل‌های دموکراسی. (عباس مخبر، مترجم). تهران: نشر روشنگران. Auer, A. & Butzer, M. (Eds.) (2001). Direct democracy: The eastern and central European experience. Aldershot: Ashgate. Bali, V.A. (2003). "Implementing popular initiatives: What matters for compliance?". The Journal of Politics, Vol. 65 (4), pp.1130–1146. Barczak, M. (2001). "Representation by consultation? The rise of direct democracy in Latin America". Latin American Politics and Society, Vol. 43(3), pp.37–59. Benz, M. & Stutzer, A. (2004). "Are voters better informed when they have a larger say in politics? Evidence for the European Union and Switzerland". Public Choice, Vol. 119(1/2), pp.21–59. Boehmke, F. (2002). "The effect of direct democracy on the size and diversity of state interest group populations". Journal of Politics, Vol. 64, pp.827–844. Bowler, S. (2002). "Democracy, institutions and attitudes about citizen influence on government. British Journal of Political Science, Vol. 32, pp.371–390. Budge, I. (2000). "Deliberative democracy versus direct democracy". Plus Political Parties!’, in M. Saward(ed.) Democratic Innovation: Deliberation, Representation and Association. London: Routledge, pp.195-212. Carmona, C.G.V. (2014). "Philippines Laws on Referendum: Implementation Experience and Challenges". Paper presented in the International Workshop on Right to Referendum: A Comparative Review on Law and Practice, Hanoi, Vietnam. Donovan, T. & Karp, J.A. (2006), "Popular support for direct democracy". Party Politics, Vol. 12(5), pp.671-688. Feld, L.P., Matsusaka, J.G. (2004). "Budget referendums and government spending: Evidence from Swiss cantons". Journal of Public Economics, Vol. 87(12), pp.2703–2724. Ginsburg, T. (2003). Judicial review in new democracies: Constitutional court in Asian cases. Cambridge: Cambridge University Press. Hajnal, Z.L., Gerber, E.L. & Louch, H. (2002). "Minorities and direct legislation: Evidence from California ballot proposition elections". The Journal of Politics, Vol. 64, pp.154–177. Kriesi, H. (2005). Direct democratic choice: The Swiss experience. Lanham: Lexington Book. Lupia A. & Johnston, R. (2001). "Are voters to blame? Voter competence and elite maneuvers in referendums". In Mendelsohn, M. & Parkin, A. (Eds.), Referendum Democracy: Citizens, Elites, and Deliberation in Referendum Campaigns, Toronto: Palgrave MacMillan, pp.191–210. Lupia, A. & Matsusaka, J.G. (2004). "Direct democracy: New approaches to old questions". Annual Reviews of Political Science, Vol. 7, pp.463–482. Mendelsohn, M. & Cutler, F. (2000). "The effect of referenda on democratic citizens: Information, politicization, efficacy and tolerance". British Journal of Political Science, Vol. 30(4), pp.669–698. Nicholson, S. (2003). "The political environment and ballot proposition awareness", American Journal of Political Science, Vol.47, pp.403–410. Nurmi, H. (1998). "Voting paradoxes and referenda". Social Choice and Welfare, Vol.15(3), pp.333-350. Qvortrup, M. (2002). A Comparative Study of Referendums: Government by the People. Manchester: Manchester University Press. Renata, U. (2005). Constitutional court and history. Bodapest: Central European University Press. Ribicic, C. & Kaucic, I. (2014). "Constitutional limits of legislative referendum: The case of Slovenia". Lex Localis- Journal of Local Self-Government, Vol. 12(4), pp.899-928. Serdult, U. (2014). "Referendums in Switzerland". In Qvortrup, M. (Eds.), Referendums around the world: The continued growth of direct democracy, Basingstoke: Palgrave Macmillan, pp.65–121. Setala, M. (1999). "Referendums in Western Europe: A wave of direct democracy?". Scandinavian Political Studies, Vol. 22(4), pp.327–340. Setala, M. (1999). Referendum and democratic government: Normative theory and the analysis of institutions. Finland: Macmillan Press. Setala, M. (2006). "On the problems of responsibility and accountability in referendums". European Journal of Political Research, Vol. 45(4), pp. 699–721. Tolbert, C.J, McNeal, R.S & Smith, D.A. (2003). "Enhancing civic engagement: The effect of direct democracy on political participation and knowledge". State Politics & Policy Quarterly, Vol. 3(1), pp.23–41. Uleri, P.V. (1996). Italy: Referendums and initiatives from the origins to the crisis of a democratic regime. In Gallagher, M. & Uleri, P.V. (Eds.), The Referendum Experience in Europe, Basingstoke: Palgrave Macmillan, pp.106–126. Wagschal, U. (1997). "Direct Democracy and Public Policymaking". Journal of Public Policy, Vol. 17(2), pp.223-245. Wojciech, S. (2008). Rights before Court: A study of constitutional court in postcommunist states of Central and Eastern Europe. Dordrecht Springer. Zovatto, D. (2002). "Direct democracy institutions in Latin America". In: Payne, D.J., Zovatto, F. C. & Allamand, A., Democracies in development: Politics and reform in Latin America, Washington DC: International Development Bank and International IDEA, pp.249–265. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,772 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 713 |
||