چگونه فرزند لجبازم را به حمام ببرم؟

مادر ایدئالیستی که باید بچه ­اش را حمام کند!

فاطمه شجاعی فرد

من یک مادر، با تفکر ایدئالیسم هستم؛ از آن مادرها که فکر می‌کنند بیشتر مشکلات و فرازونشیب‌های بچه‌داری، از آنِ کودک همسایه است. اگر شما هم این‌طور هستید، یعنی مثلاً نوزاد چندماهه‌ی‌تان کمتر از بقیه‌ی نوزادها دل‌درد می‌گیرد یا طفل ده‌ماهه‌ی‌تان، راحت‌تر از گروه هم‌سالانش با پدیده‌ی درآوردن دندان مواجه است و فکر می‌کنید در ادامه نیز ایدئال خواهید ماند، کاملاً در اشتباهید و خواهش می‌کنم بیایید این‌طور نباشیم.
اصلاً بچه‌داری، یعنی شروع یک تحول در جهت یادگیری و تجربه‌ی بیشتر در مادر. مثلاً پسر خود من، تا مدت‌ها، بسیاری از چیزهایش نرمال و ایدئال بود و من هیچ دغدغه و تلاشی برای رفع مشکلاتش نداشتم؛ اما وقتی فرزندان نوپا و بزرگ‌تر می‌شوند، خیلی چیزها عوض می‌شود. مثلاً کودک با شروع استقلالش، در رفتار و کردار صاحب‌نظر می‌شود و دیگر مثل یک نوزاد، نمی‌شود برایش تکلیف تعیین کرد. او بسیار فهمیده می‌شود و مسائل شخصی‌اش را بیشتر تجزیه و تحلیل می‌کند.

همین مسئله‌ی ساده‌ی حمام‌رفتن که تا مدت‌ها (یک‌سالی)، بزرگ‌ترین تفریح او بود و من به‌هیچ‌وجه اذیت نمی‌شدم، یک روز با آوردن اسم حمام، دیدم صورتش وحشت‌زده شد و گفت حمام نه، و مدام گریه و ناله کرد. بسیار ناراحت شدم. خلاصه او را نرم‌نرمک حمام بردم و با قصه و بازی، کارهایش را انجام دادم؛ اما همچنان ترس، گریه و ناله وجود داشت.

این موضوع را با چند مادر دیگر در میان گذاشتم و راهکارهای خوبی دادند. البته بیشترشان را خودم انجام می‌دادم؛ اما فایده‌ای نداشت
و از فکر روش‌های نوین، لطیف و پروانه‌ای بیرون آمدم.

توی راهکارهایی که ارائه شد، یکی ـ دو مور‌دش همراه با ریشه‌یابی مشکل بود. درستش هم همین است که در مواجهه با هر واکنش منفی کودک، قبل از هرچیز ریشه‌یابی کنیم و بعد راهکار مناسب را اجرا نماییم. در کل، پروسه‌ی حمام‌رفتن بین سنین یک تا سه سال، در بیشتر مواقع با تنش روبه‌روست. مسائل مختلفی مثل ایجاد خاطره‌ی بد، ترسیدن برهه‌ای از دوش و نفرت برهه‌ای از خیس‌شدن، می‌تواند علت‌های این ترس و نفرت باشد.

راهکارها:
1. تا مدت‌ها، کودک را نزدیک ورودی حمام ببرید و همان‌جا با او بازی کنید (این کار باعث می‌شود مکان حمام برای او عادی گردد)؛

2. به قصد استحمام کودک، با او به حمام بروید و بگویید که می‌تواند با رنگ انگشتی‌اش بازی کند و دیوارها را رنگ نماید (این کار باعث می‌شود حواس کودک از کاراکترهای وحشتی که در ذهنش ساخته شده‌اند، پرت شود)؛

3. کتاب‌ها و اسباب‌بازی‌های مخصوص حمام هم، گزینه‌ی خوبی برای سرگرم‌کردن و حواس‌پرتی آن‌ها از استحمام است؛

4. عروسکی پلاستیکی با خود به حمام ببرید. به کودک بگویید که کثیف شده است و از او بخواهید عروسک را بشوید و در همین هنگام، شما هم کودک را حمام کنید؛

5. اگر علت ترس کودک‌تان تنها دوش است، تا مدت‌ها از دوش برای شستنش استفاده نکنید؛
6. تا مدتی از شستن ناحیه‌ی فوقانی آن‌ها بپرهیزید (بعضی از کودکان در یک برهه‌ی زمانی موقت، از این مسئله بیزارند که سر و صورت‌شان شسته شود یا آب و صابون وارد چشم‌شان گردد)؛

7. از کلاه‌های مخصوص حمام استفاده کنید که از ورود آب و صابون به قسمت صورت جلوگیری می‌کنند؛
8. کودک را چندبار ـ بدون قصد استحمام ـ به حمام ببرید تا فقط بازی کند؛

 9. از کودک‌تان بخواهید یک‌بار او سر و صورت شما را بشوید و با دست‌هایش آب بریزد تا متوجه شود که وقتی چشم‌ها بسته می‌شود، اتفاق بدی نمی‌افتد؛

10. سعی کنید در حالت خوابیده سر او را بشویید که آب و کف، با صورت و چشم‌هایش تماس پیدا نکند.

درنهایت باید گفت ‌که طبق مطالعات و تجربیات، ترس کودک از حمام مقطعی‌ست و با بالاتر رفتن سن او برطرف خواهد شد. فقط مادرهای عزیز توجه کنند که خودشان عامل یا باعث این ترس و وحشت نشوند.

با آرزوی بهترین‌ها، برای شما و گل‌های بهشتی‌تان.