ذهن‌تکانی در خرید

این قسمت: پرده

رعنا شکوهی‌ستا

معمولا وقتی به نزدیکی­های سال جدید می­رسیم خانواده­ها شروع به تغییر دکوراسیون خانه می­کنند. یکی از چیزهایی که با فرارسیدن سال جدید در بعضی­ از خانه­ها تغییر می­کند، پرده است. پرده، یکی از ملزومات در ساختمان‌هاست که اغلب هزینه‌ی قابل توجهی را به خود اختصاص می‌دهد؛ لذا اگر دقت لازم هنگام خرید نباشد، ممکن است سبب مشکلاتی برای ساکنین شود یا لاجرم باعث هزینه‌ی مجدد گردد.

گام اول: تعیین موقعیت استفاده

اولین مرحله در خرید پرده، تعیین محل استفاده‌ی آن است. برحسب مورد مصرف برای اماکن اداری، تجاری، آموزشی، مسکونی و...، انتخاب جنس و طرح پرده تفاوت خواهد داشت. حتی در بخش‌های مختلف یک سازمان نیز، پرده‌ی مورد نیاز تفاوت دارد. بدیهی‌ست که پرده‌ی اتاق کارشناسان اداره با پرده‌ی اتاق جلسات، باید تفاوت داشته باشد.

گام دوم: تعیین هدف

مهم‌ترین گزینه در خرید پرده که اغلب در صورت عدم دقت، سبب هزینه‌ی چندباره می‌شود، تعیین هدف و دلیل کاربری آن است.

-         آیا هدف، کاهش حداکثری نور است؟

-         آیا هدف، حفظ حداکثری نور است؟

-         آیا هدف، جلوگیری از اِشراف همسایگان به داخل است؟

-         آیا هدف، زیبایی است؟

-         آیا هدف، حفظ داخل ساختمان از سرما و گرمای بیرون است؟

ضخامت و نازکی پرده، رنگ پرده، طرح پرده و... نیز، ارتباط مستقیمی با پاسخ این پرسش‌ها دارد. برای مثال اگر حفظ ساختمان از سرما و گرما اهمیت دارد، جنس پرده باید ضخیم باشد و بالعکس، اگر فقط زیبایی مدنظر است، جنس‌های شیشه‌ای، توری، حریر و... گزینه‌های مناسبی هستند.

گام سوم: جنس پرده

عوامل مؤثر بر جنس پرده، سه گزینه‌ی مهم است:

الف) هزینه‌ی نگه‌داری (شست‌وشو، اتوکشی، باز و بسته‌کردن و...)

پرده‌های مختلف برحسب جنس، شرایط مختلفی دارند و باید به هزینه‌های نگه‌داری آن دقت کافی داشت. برای مثال بهترین گزینه‌ی انتخابی پرده برای یک مدرسه‌ی دولتی، جنسی‌ست که نیاز به اتو نداشته باشد، به‌راحتی باز و بسته شود و هزینه‌ی خدمات برای باز و بسته‌کردن نخواهد. پرده‌های کرکره‌ای کنار مزایای زیادی که دارند، برای شست‌وشو حتماً باید کامل باز شوند که ممکن است خریدار در لحظه‌ی اول، به این موضوع توجه نکند.

مهم است جنس پرده از نوعی باشد که چرک، لک و کثیفی به بافت پارچه نفوذ نکند و با یک شست‌وشوی ساده، تمیز شود. این مسئله به‌ویژه برای پرده‌ی اتاق بچه، مهدکودک‌ها، مدارس و... حائز اهمیت است. برای مثال پارچه‎های معروف به کرپ، رومبلی یا پرده‌اتوبوسی و حریرهای چروک، ازجمله پارچه‌هایی هستند که به‌خوبی قابل شست‌وشویند و اصولاً لکه‌ها روی آن‌ها ماندگار نمی‌شوند.

ب) دوام پرده

- تراکم بافت و کیفیت جنس، طوری باشد که زود نخ‌کش نشود.

- کرک ندهد.

ج) دیگر موارد مهم در انتخاب جنس

- نازکی یا ضخامت پرده با نوع مصرف آن متناسب باشد. مثلاً اگر پنجره نور مستقیم دارد، برای اماکن اداری و آموزشی، پرده‌های نازک مناسب نیست. این پرده‌ها باعث انعکاس نور روی صفحه‌ی کاغذ، تخته، صفحه‌ی مانیتور و... می‌شوند.

- در صورت صلاح‌دید، می‌توان از پرده‌های دولایه (یک‌ لایه پارچه‌ی آستر و یک لایه تور یا حریر) استفاده کرد.

گام چهارم: طرح و نقش پرده

شاید در وهله‌ی اول در فروشگاه، برخی طرح و نقش‌ها زیبا و جذاب به چشم آید؛ ولی باید تجسم کرد که این طرح و نقش پرده، کنار دیگر اسباب و وسایل محل مورد مصرف، چقدر می‌تواند زیبا یا بالعکس کلافه‌کننده باشد.

چند نکته‌ی تکمیلی

- پرده‌های دارای طرح و نقش، برای اماکن آموزشی اصلاً مناسب نیستند. این پرده‌ها باعث حواس‌پرتی، کاهش تمرکز و... خواهد شد؛

- علی‌رغم تصور برخی افراد، پرده با نقش‌های کارتونی برای اتاق کودک مناسب نیست و ممکن است حرکت سایه‌های تصاویر در نیمه‌شب، سبب ترس کودک شود؛

- طرح و نقش پرده با طرح و نقش وسایل مکان، باید متناسب باشد. یک اتاق نشیمن با مبلمان و پرده‌ی گل‌دار، نمی‌تواند سنخیت خوبی ایجاد کند و ترجیح این است که یکی از این دو ساده باشد یا تناسب و هارمونی خوبی بین آن‌ها باشد.

نکته‌ی طلایی

- پرده‌های طرح‌دار، فضای اتاق را کوچک‌تر و شلوغ‌تر نشان می‌دهد. پرده‌ای با گل‌های درشت، همان‌قدر که می‌تواند در سالنی دویست‌متری چشم‌نواز باشد، بالعکس در اتاقی بیست‌متری با حجمی از وسایل، یا اتاقی چهل‌متری با حجم انبوهی از وسایل، کلافه‌کننده است.

گام پنجم: رنگ پرده

نکته‌ی مهم این است که اگر پرده‌ی اصلی (پرده‌ای که کل پنجره را پوشش می‌دهد) هر رنگی باشد، نور اتاق به همان رنگ خواهد بود؛ پس پرده‌ی اتاق جلسات، باید رنگ تیره (عدسی، قهوه‌ای، سورمه‌ای و...) باشد تا انعکاس نور، روی پرده‌ی نمایش سالن جلسات مانع ارائه‌ی ویدئو پروژکتور نشود. پرده‌ی اماکن مسکونی، آموزشی و اداری نیز، باید رنگ روشن (سفید، کرم، نباتی، استخوانی، بژ و...) باشد تا فضا به نور طبیعی نزدیک‌تر شود. پرده‌های رنگی، بیشتر برای دکور و تزئینات حاشیه‌ای پرده، مثلاً والان، کتیبه و... کاربرد دارد.

قسمت پارچه‌ی رنگی، باید تناسب خوبی را با فضای اطراف داشته باشد. تناسب لزوماً به‌معنای هم‌رنگ‌بودن نیست؛ چون هم‌رنگ‌بودن همه‌ی اشیا نیز، کلافه‌کننده است.

گام ششم: موقعیت جغرافیایی

یک عامل اثرگذار مهم، شرایط جغرافیایی مکان است؛ چند مثال:

- طبقه‌ی اول یک آپارتمان بلندمرتبه که در معرض دید همسایه‌هاست، با آخرین طبقه‌ی آپارتمان که هیچ مُشرفی ندارد، شرایط مشابه و هدف مشابهی برای تهیه‌ی پرده ندارد. یک پرده‌ی نازک که برای خانه‌ی بدون اشراف گزینه‌ی مناسبی‌ست، برای خانه‌ی دیگر نامناسب است؛ مگر این‌که پنجره‌ها مشجر باشند.

- شمال ایران اغلب هوای ابری و بارانی دارد و بالعکس، مناطق کویری آفتاب سوزان دارند. لذا در شمال ایران، باید از پرده‌هایی تا حد امکان نازک و در مناطق کویری، از پرده‌های نسبتاً ضخیم استفاده کرد.

- موقعیت پنجره، گزینه‌ی مهم دیگری است. در کشوری مانند ایران که در شمال خط استوا قرار دارد، نور پنجره‌های شمالی ساختمان، نوری غیرمستقیم و به‌مراتب کمتر از نور پنجره‌های جنوبی‌ست.

گام هفتم: ارتفاع پرده

در اماکن اداری و تجاری، ابعاد پرده را متناسب با پنجره‌ در نظر می‌گیرند؛ ولی برای اماکن مسکونی و تالارها، ارتفاع پرده را در سه سایز می‌توان در نظر گرفت: اندازه‌ی پنجره، نزدیک به زمین، بلندتر از ارتفاع دیوار، به‌نحوی که بخشی روی زمین برای تزئین قرار گیرد.

بهترین گزینه برای ارتفاع پرده، گزینه‌ی نزدیک به زمین است؛ چون:

-         ارتفاع به‌قاعده‌ی آن، زیبایی و آراستگی خوبی فراهم می‌کند و یک پرده‌ی زیبا با طرح و رنگ مناسب، می‌تواند بخشی از زیبایی و تزئینات مکان باشد. ضمناً در مکان‌هایی که احیاناً زیر پنجره، شوفاژ یا تَرَک یا کابل سیم هست، بلندبودن پرده به‌نوعی پوشاننده‌ی ناهمگونی‌های مکان است. البته اگر زیر پنجره شوفاژ باشد، قرارگرفتن پرده جلوی شوفاژ، باعث می‌شود پرده زودتر چرک شود؛ ولی آن‌قدر زیبایی آن چشم‌نواز است که این مسئله اهمیت نداشته باشد.

یکی دیگر از مزایای بلندبودن پرده‌ها تا نزدیک زمین، این است که اگر عرض پرده با نوار تنظیم شود و به‌سهولت قابل تغییر باشد، با تغییر مکان (اسباب‌کشی)، به‌راحتی برای جاهای دیگر قابل استفاده است و درنهایت با مقداری تا کردنِ پایین پرده یا بازکردن تای پارچه، می‌توان آن را سال‌های متمادی در اماکن مختلف استفاده کرد.

-         مهم‌ترین ایراد پرده‌های بلندتر از زمین، دست‌وپاگیربودن آن‌ها در زندگی روزمره است. این نوع پرده‌ها، صرفاً برای سالن‌های بزرگ یا ویترین برخی فروشگاه‌ها کاربرد دارد.

نکات تکمیلی

1. اگر با توجه به شرایط و موقعیت ساختمان و نوع پنجره‌ها، مسئله‌ی حفظ دما اهمیت کمتری ندارد، روشن‌بودن رنگ پرده و نازک‌بودن جنس آن، سبب می‌شود که فضای داخل ساختمان با نور طبیعی روشن شود که از یک‌سو شادابی و سلامت بیشتر ساکنین و از سوی دیگر، کاهش مصرف برق را در پی خواهد داشت؛

2. طراحی و محل نصب پرده، باید به نحوی باشد که امکان باز و بسته‌شدن پنجره به‌راحتی فراهم باشد؛

3. هنگام طراحی نوع پرده، سهولت باز و بسته‌شدن پرده برای شستن در نظر گرفته شود؛

4. برای مدیریت هزینه‌ی اماکن مسکونی، به‌ویژه افرادی که مستأجرند یا هر چند سال جابه‌جا‌ می‌شوند، بهترین گزینه این است که برای بخش‌های مختلف منزل، طرح و جنس پرده، مشابه انتخاب شود تا به‌سهولت بتوان در بخش‌های دیگر استفاده کرد و با جابه‌جایی اتاق‌ یا محل سکونت، نیاز به تهیه‌ی پرده‌ی جدید نباشد.