تاریخ دریافت: 23 خرداد 1398،
تاریخ بازنگری: 09 مرداد 1398،
تاریخ پذیرش: 23 مرداد 1398
چکیده
در آیین اسلام، رعایت عفت و حفظ حدود و حریم محرم و نامحرم برای زن و مرد از اهمیت خاصی برخوردار است. بسیاری از آسیب‌هایی که به دختران و زنان جامعه وارد میشود، ناشی از نداشتن حیا و عفاف است. درونی‌کردن این ارزش در دختران و زنان باعث میشود آنان مقاومت بیشتری در برابر انحرافات داشته باشند. در این مقاله، نگارنده بر آن است شیوه‌های فردی و اجتماعی ترویج حیا را در سوره نور، به روش توصیفی و تحلیلی، بیان کند و راهکارهایی برای عملی‌کردن این فضیلت و نهادینه‌شدن آن در جامعه ارائه دهد. البته حیا و عفت نهادینه نمی‌شود، مگر آنکه هم تک‌تک افراد و هم کل جامعه به آن پایبند باشند. اگر افراد بتوانند ابتدا، در منزل خود، حریم و حدود را حفظ کنند و در رفتار خود حرمت والدین را نشکنند، آن‌گاه می‌توانند در حفظ حریم اجتماعی نیز موفق عمل کنند. اگر آحاد افراد جامعه حریم اجتماعی را رعایت کنند و هنجار‌شکنان به‌سختی مجازات شوند، کسی نمی‌تواند پردۀ حیا را به‌راحتی بدرد.
Techniques for promoting chastity with the focus of Surat al-Noor
چکیده [English]
In Islam, observance of chastity and protection of family's privacy is of particular importance for both men and women. Many of the harms imposed to girls and women in society is due to lack of chastity. Internalizing this value in girls and women makes them more resistant to aberrations. In this article, the author seeks to describe the individual and social ways of promoting chastity in Surat Noor, in a descriptive and analytical way, and to provide some ways of practicing this virtue and institutionalizing it in society. Of course, chastity and modesty cannot be institutionalized unless both individuals and society as a whole adhere to it. If people can maintain privacy and boundaries at home and keep parental respect in their behavior, then they can succeed in maintaining privacy. If people in the community respect privacy and the violators are severely punished, no one can easily break the limitations necessary in keeping chastity.
کلیدواژه‌ها [English]
Haya, chastity, Haya promotion methods, Surah al-Noor
مراجع
قرآن کریم، ترجمه حسین انصاریان.
ابن شعبه، حسن بن على (1363)، تحف العقول عن آل الرسول 9، ترجمه احمد جنتی، تهران: علمیه اسلامیه.
اسحاقی، سید حسین (1386)، مروارید عفاف: کاوشی در حیا، غیرت و حجاب، قم: مرکز پژوهش‌های صداوسیما.
افروشته، جمیله و محمدرضا کیخا (۱۳۹۷)، «نقش مؤلفه‌های هویتی در ترویج فرهنگ حیا در جامعه»، چهارمین کنگره بین‌المللی فرهنگ و اندیشه دینی، قم: مؤسسه سفیران فرهنگی مبین -دانشگاه قم.
افشار، اباذر (1393)، رسانه ملی و نهادینه‌سازی فرهنگ عفاف و حجاب، قم: صداوسیمای جمهوری اسلامی.
امامى، عبدالنبى (1389)، فرهنگ قرآن، اخلاق حمیده، قم: مطبوعات دینى.
امین، نصرت بیگم (بى‌تا)، تفسیر مخزن العرفان در علوم قرآن، بى‌جا.
انصاریان، حسین (بى‌تا)، تفسیر حکیم، قم: دار العرفان.
بروجردى، محمدابراهیم (1366)، تفسیر جامع، چاپ ششم، تهران: کتابخانه صدر.
پریوند، فریده (1386)، معناشناسی عفاف در قرآن و حدیث، اصفهان: مرکز تحقیقات قائمیه.
پسندیده، عباس (1385)، پژوهشی در فرهنگ حیا، قم: دار الحدیث.
پیشوایی، فریده (1386)، حجاب و عفاف در سیما (آسیب‌ها و راهکارها)، تهران: مرکز پژوهش‌های صداوسیما.
پیوندی، محمدرضا (1390)، راه و رسم جوانی، قم: زمزم هدایت.
تربتی کربلایی، حیدر(1390)، حریم و حیا، قم: عطر عترت.
ثقفى‌تهرانى، محمد (1398)، روان جاوید در تفسیر قرآن مجید، چاپ دوم، تهران: برهان.
چراغی، علی (1393)، حجاب و عفاف در ایران و تأثیر آن بر سلامت و امنیت جامعه امروزی، ایلام: جوهر حیات.
حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق)، وسایل الشیعة، قم: مؤسسه آل‌البیت.
حسینی‌واعظ، محبوبه سادات (۱۳۹۶)، «ضرورت و راهکارهای آموزش و ترویج حیا، عفت و حجاب در بین کودکان و نوجوانان»، سومین کنفرانس سراسری دانش و فناوری علوم تربیتی مطالعات اجتماعی و روانشناسی ایران، تهران: مؤسسه برگزارکننده همایش‌های توسعه محور دانش و فناوری سام ایرانیان.
حسینى‌همدانى، محمد (1404ق)، انوار درخشان در تفسیر قرآن، تهران: لطفى.
حویزى، عبد علی بن جمعه (1405ق)، تفسیر نور الثقلین، چاپ چهارم، قم: اسماعیلیان.
راغب‌اصفهانی، محمد بن حسین (1374)، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن، چاپ دوم، تهران: مرتضوی.
رضایى‌اصفهانى، محمدعلى (1387)، تفسیر قرآن مهر، قم: پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن.
سلطان‌علیشاه، سلطان محمد بن حیدر (1379)، متن و ترجمه فارسى تفسیر شریف بیان السعادة فى مقامات العبادة، ترجمه محمدرضا خانی و حشمت‌الله ریاضی، تهران: سر الاسرار.
شاهعبدالعظیمى، حسین (1363)، تفسیر اثنی‌عشرى، تهران: میقات.
شفیعی‌سروستانی، ابراهیم (1391)، آیین برنامه‌سازی درباره فرهنگ عفاف و حجاب، قم: مرکز پژوهش‌های اسلامی.
مکارم‌شیرازى، ناصر (1371)، تفسیر نمونه، چاپ دهم، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
موسوی لشمرزمخی، سیده حمیده و شراره صدیقی، (۱۳۹۵)، «تأثیر حیا و عفاف در آرامش فرد و جامعه»، سومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در علوم انسانی، ایتالیا- رم، مؤسسه مدیران ایده‌پرداز پایتخت ویرا.
