تدوین فاطمه جوادی
- سی‌وهفتمین جشنواره‌ی فیلم فجر، در حالی کار خود را به‌طور رسمی در سالن رسانه‌ها شروع کرد که یکی از پرحاشیه‌ترین آغازهای خود را در دوره‌های اخیر جشنواره پشت سرگذاشت. اولین روز جشنواره، با حاشیه‌های ریز و درشتی همراه بود که مهم‌ترین و دردسربرانگیزترین آن‌ها، برای مدیران جشنواره و وزرات ارشاد به مراسم افتتاحیه و اجرای نمایشی در آن برمی‌گشت. در بخش پایانی این نمایش که به چهل سال فعالیت سینما مربوط بود، گروهی از بازیگران زن، شروع به خواندن ترانه‌ای کردند که به جز یک نفر، بقیه گروه کُر بودند و عده‌ای صدای آن یک زن را به تک‌خوانی تعبیر کردند و همین دست‌آویز و بهانه‌ای شد برای منتقدان و تاختن به جشنواره و سینما در سال‌گرد چهل سالگی انقلاب اسلامی، آن‌هم در حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی. این حاشیه در حالی پای مجلس، بسیج و برخی مراجع را به میدان کشید که حاضران در سالن پردیس تئاتر تهران، شاهد جمع‌خوانی بودند نه تک‌خوانی و همین نکته را «سیدعباس صالحی» وزیر فرهنگ هم در توئیتی مورد تأکید قرار داد و کنار او، سینماگرانی مثل «همایون اسعدیان»، «رسول صدرعاملی» و «مرتضی رزاق کریمی» هم با انتشار متنی رسمی، بر این مسئله صحه گذاشتند و خواستار حفظ آرامش سینما شدند.
- «فاطمه معتمدآریا»، سیمین سینمای ایران، یکی دیگر از چهره‌هایی بود که در افتتاحیه‌ی جشنواره‌ی فجر 37 از او تقدیر شد. ابتدای این مراسم، فیلمی به مناسبت بزرگ‌داشت این بانو پخش شد و در آن، هنرمندانی چون «کمال تبریزی»، «سیف‌الله صمدیان»، «شبنم مقدمی»، «پانته‌آ پناهی‌ها»، «علیرضا آذرنگ»، «بهرام دهقان»، «همایون اسعدیان» و «احمد حامد» همسر سیمین معتمدآریا، به صحبت درباره‌ی ویژگی‌های شخصیتی او پرداختند و «رضا کیانیان»، «علیرضا رئیسیان» و «همایون اسعدیان»، برای بزرگ‌داشت معتمدآریا روی صحنه آمدند و درباره‌ی این بانوی هنرمند گفتند.
- یکی دیگر از اتفاقات حاشیه‌ای روز نخست جشنواره، به فیلم «متری شش‌ونیم» به کارگردانی «سعید روستایی» اختصاص داشت که پس از انتشار گزارش ایسنا درباره‌ی احتمال بروز مشکل از سوی نهادهای خارج از سینما برای ممیزی این فیلم، اعلام شد اولین نمایش مردمی آن در پردیس کوروش منتفی شده است. در حالی که عده‌ای بر این تصور بودند، این فیلم مراحل فنی خود را طی نکرده است؛ اما «فرهاد اصلانی» که پیشتر در یک پست اینستاگرامی آرزو کرده بود، حادثه و سانسوری برای فیلم رخ ندهد و متری شش‌ونیم به جشنواره برسد، در پستی جدید تأکید کرد که از چند هفته قبل، فیلم آماده شده و مشکلی از این لحاظ نداشته است.
- حضور پررنگ فیلم‌سازان زن در جشنواره‌ی فیلم فجر، در شرایطی رقم می‌خورد که در هالیوود (غول فیلم‌سازی دنیا)، زنان برای رسیدن به موفقیت یا حتی حقوق برابر با مردان، سال‌هاست مبارزه می‌کنند و پیروز نمی‌شوند.
- سی‌وهفتمین جشنواره‌ی فیلم فجر، میزبان آثار چهار فیلم‌ساز زن در بخش سودای سیمرغ بود. فیلم‌های «ایده‌ی اصلی» به کارگردانی «آزیتا موگویی»، «بنفشه‌ی آفریقایی» ساخته‌ی «مونا زندی»، «جمشیدیه» اثر «یلدا جبلی» و «شبی که ماه کامل شد»، از «نرگس آبیار»، امسال بیشترین سهم فیلم‌سازان زن از جشنواره را رقم زده‌اند.
- سه کارگردان زن در بخش فیلم کوتاه و مستند:
«زینب تبریزی»، تنها کارگردان زنی‌ست که با یک فیلم مستند، به جشنواره‌ی سی‌وهفتم آمده است. «تمام چیزهایی که جای‌شان خالی‌ست»، نام مستند تبریزی‌ست که به نمایش درخواهد آمد.
به این اسامی اگر «فاطمه احمدی» با «دریای تلخ» و «سوگل رضوانی» با «رورانس» را اضافه کنید که در بخش فیلم‌های کوتاه حضور دارند، فهرست بلندبالایی از حضور زنان در جشنواره‌ی سی‌وهفتم به دست می‌آید و اتفاق خوبی برای جامعه‌ی زنان فیلم‌ساز خواهد بود.
داوران بخش سودای سیمرغ جشنواره‌ی فیلم فجر، هفت نفر هستند که میان آنان، دو سینماگر زن نیز حضور دارند. «پوران درخشنده» کارگردان و «ریما رامین‌فر» بازیگر، سینماگران زن حاضر در این بخش هستند. همچنین در بخش داوری نگاه نو نیز «آیده پناهنده» حضور دارد.
در میان سینماگران حاضر در جشنواره، دو تهیه‌کننده‌ی زن نیز حضور دارند. «زینب تقوایی» تهیه‌کننده‌ی فیلم «سمفونی نهم» به کارگردانی «محمدرضا هنرمند» است. «الهه نوبخت» نیز، مستند «دلبند» را تهیه کرده است. این مستند، یکی از پنج اثر راه‌یافته به سی‌وهفتمین جشنواره‌ی فیلم فجر است. البته بین تهیه‌کنندگان فیلم‌های کوتاه نیز، اسم «آزاده شاهمیری» به‌صورت مشترک با «سهیل امیرشریفی» به‌عنوان تهیه‌کننده‌ی فیلم کوتاه «گسل» و «امیلی پارسونز» به‌عنوان تهیه‌کننده‌ی مشترک، با «فاطمه احمدی» برای «دریای تلخ» به چشم می‌خورد.
- داوران بخش نگاه نو هم، در سی‌وهفتمین جشنواره‌ی فیلم فجر معرفی شدند که در این میان نام «محمد آفریده» تهیه‌کننده‌ی فیلم ضدایرانی و حاشیه‌ساز «یک خانواده‌ی محترم» به چشم می‌خورد. این موضوع، اعتراض برخی سینماگران، از جمله «حمید بهمنی» را در پی داشت. او در این باره گفت: «فیلم‌سازی که فیلم ضدنظام ساخته است، چرا فیلمش باید در جشنواره‌ی فجر باشد؟ این ایراد به ساختار جشنواره و سیاست‌های غلطش بازمی‌گردد؛ بنابراین دبیر جشنواره نباید اجازه دهد. افسوس می‌خورم مخالفی که صراحتاً علیه مملکت فیلم می‌سازد، راحت کارش را انجام می‌دهد و در جشنواره‌ی فجر هم شرکت می‌کند؛ اما کسی که علاقه‌مند به این نظام است، راحت کارش را نمی‌کند! گویا این یک افتخار است برای سینمای جمهوری اسلامی که مخالفش را تحویل می‌گیرد تا راحت فیلمش را بسازد!»
- کارگردان «گلوگاه شیطان» ادامه داد: «دنیا در محافل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، پذیرفته است که ایران کشوری مستقل و مبتنی بر اندیشه و تفکر است. این مملکت حق دارد برای خودش آرمان داشته باشد. آیا جشنواره‌های خارجی، فیلم‌های ارزشی ما را می‌پذیرند؟ خیر! چون ساختار اندیشه‌ی آن‌ها متفاوت است؛ بنابراین ما هم نباید بگذاریم فیلمی که با اندیشه‌های‌مان مخالف باشد، وارد سینمای‌مان شود. این حق جمهوری اسلامی ایران است که جشنواره مستقلی داشته باشد.»
- «علیرضا رئیسیان»، کارگردان «مردی بدون سایه»، در ویژه‌برنامه‌ی دیشب سودای سیمرغ که همزمان با برگزاری مراسم اختتامیه از رادیو گفت‌وگو پخش می‌شد، با انتقاد از شرایط داوری جشنواره، تأکید کرد که دیگر در این روی‌داد سینمایی شرکت نخواهد کرد. او در این‌باره توضیح داد: «متأسفانه فضای جشنواره و هیئت داوران کاملاً تحت تأثیر فضاسازی‌های خبری پیرامون فیلم‌هاست و من با علم به این مطلب، از ابتدا تمایلی به حضور در جشنواره نداشتم؛ اما با اصرارهای آقای «داروغه‌زاده» راضی به حضور شدم و همین‌جا اعلام می‌کنم که این آخرین حضور من در جشنواره‌ی فیلم فجر بود و تا زمانی که شرایط این‌گونه است، در جشنواره شرکت نمی‌کنم.» فیلم «مردی بدون سایه» که در بخش سودای سیمرغ جشنواره حضور داشت، از طرف هیئت داوران، در هیچ شاخه‌ای به‌عنوان نامزد دریافت جایزه معرفی نشد.
- جشنواره‌ی سی‌وهفتم فیلم فجر نیز، همانند پارسال از فیلم‌هایی با محوریت ورزش خالی نبود و امسال دو فیلم «غلامرضا تختی» و «سونامی»، راهی رقابت‌های جشنواره‌ای شدند.
- در میان چهره‌های ورزشی که طی ده روز جشنواره برای دیدن فیلم‌ها به سینمای اهالی رسانه می‌آمدند، دو چهره توجه‌ها را به خود جلب می‌کرد؛ یکی «محمدحسین میثاقی»، مجری برنامه‌ی «فوتبال برتر» و «فوتبال 120» و دیگر «عادل فردوسی‌پور» بود.
- میثاقی که سال گذشته هم مجری مراسم قرعه‌کشی جدول نمایش فیلم در سینمای اهالی رسانه بود، امسال هم برای تماشای فیلم‌های جشنواره به پردیس ملت آمد.
- عادل فردوسی‌پور نیز که یکی از مخاطبان همیشگی فیلم و سینماست، در جشنواره‌ی امسال به تماشای فیلم‌های «سرخ‌پوست»، «مسخره‌باز»، «تختی» و «آشفتگی» نشست؛ همچنین همراه عوامل فیلم متری شیش‌ونیم، در مراسم فرش قرمز این فیلم حاضر شد و کنار بازیگران سرشناس این فیلم، همانند «پیمان معادی» و «نوید محمدزاده» عکس یادگاری گرفت؛ فیلمی که فردوسی‌پور، آن را بیشتر از باقی فیلم‌هایی که دیده بود، پسندید.
- فهرست فیلم‌های راه‌یافته به بخش نگاه نو جشنواره‌ی سی‌وهفتم فیلم فجر که اعلام شد، بیش از هر چیز حضور دو نام خانوادگی آشنا و معتبر در آن جلب توجه می‌کرد؛ «کیمیایی» و «صدرعاملی». حضور این نام‌ها در بخش فیلم‌اولی‌ها، کنجکاوی‌برانگیز بود. «پولاد» و «میلاد» فرزندان «مسعود کیمیایی» و «رسول صدرعاملی» هستند که اولین تجربه‌ی خود در مقام کارگردانی را به ویترین جشنواره‌ی سی‌وهفتم ارائه کرده‌اند.
- رونمایی از «معکوس» به کارگردانی «پولاد کیمیایی» که چندان به مذاق اصحاب رسانه و مخاطبان خوش نیامد و حتی علاقمندان به سینمای مسعود کیمیایی، پولاد را به گرته‌برداری و در مواردی حتی کپی‌برداری از کاراکترها و سکانس‌های آشنای آثار پدرش کردند.
- «سونامی» به کارگردانی «میلاد صدرعاملی» هم، در حالی در نهمین روز جشنواره رونمایی شد که به‌دلیل شنیده‌ها درباره‌ی آن، انتظار می‌رفت تنها نماینده‌ی «سینمای ورزشی» در جشنواره‌ی سی‌وهفتم، اثری پرکشش و همراهی‌برانگیز باشد؛ اما نتیجه، متفاوت از انتظارات بود. میلاد صدرعاملی که علاوه بر پشتیبانی پدر، از همراهی «پرویز شهبازی» در مقام مشاور کارگردان هم بهره برده بود، نتوانست تجربه‌های خود در مستندسازی ورزشی را در قالب یک فیلم استاندارد داستانی به‌کار گیرد و این‌گونه، سونامی هم به یکی از آثار ناکام جشنواره بدل شد.
- فیلم سینمایی «۲۳ نفر» به کارگردانی مهدی جعفری همزمان با سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) با حضور جمعی از خانواده‌های شهدای مدافع حرم به نمایش درآمد. در ادامه این مراسم از همسر شهید سیاح طاهری به نمایندگی از خانواده مدافعان حرم تجلیل شد.
- «حسین انتظامی» دستیار ارشد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و سرپرست سازمان سینمایی، پیش از آغاز نمایش فیلم «۲۳ نفر»، ضمن ابراز خرسندی از حضور خانواده‌ی شهدای مدافع حرم در جشنواره‌ی فیلم فجر، گفت: «خوشبختانه تولیدگران عرصه‌ی فرهنگ - به‌ویژه سینما – به‌گونه‌ی دفاع مقدس توجه دارند و سینمای ایران هر سال، محصولات خوبی در این حوزه، از جنبه‌ی حماسی و روابط انسانی تولید کرده است. آنان توانسته‌اند بخش مهمی از زوایای این مقطع مهم از تاریخ کشورمان را روایت کنند. ما هیچ‌وقت از توجه به فرهنگ دفاع مقدس بی‌نیاز نمی‌شویم؛ برای این‌که می‌تواند ارزش‌ها را به جامعه تزریق کند و از سوی دیگر، جامعه را در برابر خطرها مصون بدارد. توجه به محصولات فرهنگی مختلف، رمان، شعر، تئاتر، سینما از این جهت، برای خود ما یک ضرورت است و فقط حفظ یک خاطره نیست.
- «ابراهیم داروغه‌زاده»، «نادر طالب‌زاده»، «حبیب والی‌نژاد»، همراه عوامل فیلم «۲۳ نفر» و جمعی از آزادگان دوران دفاع مقدس، از دیگر حاضران این مراسم در پردیس سینمایی ملت بودند.
- به گزارش ستاد خبری سی‌وهفتمین جشنواره‌ی فیلم فجر، چندی پیش و در جریان اکران ویژه‌ی فیلم «23 نفر» که برای خانواده‌ی شهدا برگزار شد، عکسی از حضور خانواده‌ی «شهید قاضی‌خانی» روی فرش قرمز، سوژه‌ی عکاسان شد و از آن به‌عنوان یکی از متفاوت‌ترین تصاویر ثبت‌شده در سی‌وهفتمین جشنواره‌ی فیلم فجر یاد شد. در این عکس، علاوه بر همسر شهید مدافع حرم مهدی قاضی‌خانی، سه فرزند او (محمدمتین، نهال و محمدیاسین) هم حضور داشتند.
شهید قاضی‌خانی، متولد آبان 1364 در شهرستان بهار استان همدان بود که شانزدهم آذر 1394، در شهر حلب سوریه به فیض شهادت نائل شده است.
- دست‌نوشته‌ی رهبرانقلاب برای «مهمانان متفاوت فرش قرمز جشنواره‌ی فجر»
رهبر انقلاب برای «نهال قاضی‌خانی» فرزند شهید، دست‌نوشته‌ای به یادگار اعطا کردند: «باسمه‌تعالی. نهال عزیز، امید است برای انقلاب و کشور ذخیره‌ای ارزشمند باشی؛ ان‌شاءالله. سیدعلی خامنه‌ای 23/ 11 97»
به نقل از روابط عمومی معاونت فرهنگی قوه‌ی قضائیه، «سیدمحمدرضا خوشرو» رئیس هیئت داوران معاونت فرهنگی قوه‌ی قضائیه در جشنواره‌ی فیلم فجر، با ابراز خرسندی از این‌که بسیاری از فیلم‌های جشنواره‌ی فیلم فجر به موضوع رضایت و عفو توجه ویژه‌ای داشته‌اند، اظهار کرد: «فیلم سینمایی «جمشیدیه» به کارگردانی «یلدا جبلی»، از منظر ترویج مفاهیم کنترل خشم، بخشایش و رضایت مورد توجه هیئت داوران معاونت فرهنگی قوه‌ی قضائیه در بخش تجلی اراده‌ی ملی جشنواره‌ی فیلم فجر قرار گرفته است.»
- بعد از اعلام نامزدها، واکنش‌های متعددی نشان داده شد؛ مثلاً «سیدمحمود رضوی» در صفحه‌ی مجازی خود، نوشت: «در تیتراژ و فرم‌های شرکت در جشنواره‌ی فجر، «جواد عزتی» و «هادی حجازی‌فر» را به‌عنوان نقش اول مرد فیلم «ماجرای نیمروز/ رد خون» اعلام کرده بودیم؛ اما در کمال تعجب، نام جواد عزتی به‌عنوان نامزد نقش مکمل مرد از سوی جشنواره اعلام شد!»
- «حامد بهداد» بعد از کاندیدشدن «علی نصیریان» برای بازی در فیلم «مسخره‌باز» به کارگردانی «همایون غنی‌زاده» نوشت: «یادتان نرود که فقط سی‌وهفت سال از عمر جشنواره‌ی فیلم فجر شما می‌گذرد و علی نصیریان از شما، جشنواره‌ی‌تان و سیمرغ‌ها خیلی‌خیلی بزرگ‌تر است. دست‌کم به خودتان رحم کنید و سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد را به او بدهید؛ برای ایفای نقش تمام‌عیارش در فیلم.»
- «محمدرضا شهیدی‌فرد» برای چندمین‌بار متوالی پشت تریبون اجرای این مراسم رفت. جشنواره‌ی سی‌وهفتم با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سرپرست سازمان سینمایی، «مرضیه هاشمی» به‌عنوان مهمان ویژه‌ی این مراسم و جمعی از اهالی سینما، در سالن همایش‌های برج میلاد برگزار شد.
- «عباس صالحی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، برای سخنرانی به پشت تریبون دعوت شد که ترجیح داد بخشی از پیام رئیس‌جمهور به جشنواره‌ی فیلم فجر را قرائت کند که پیشتر در رسانه‌ها منعکس شده بود.
- در بخش انتخابی وزیر ارشاد از این پیام، تأکید شده است: «در روزهایی که بدخواهان ایران و ایرانی با تمام توان و همه‌ی ابزارهای سخت و نرم خود، در مقابل این ملت صف‌آرایی کرده‌اند و بیش از همه برای صدمه به «امید» آن‌ها کمر بسته‌اند، سینما در عین تعهد به بازنمایی دغدغه‌های مردم، می‌تواند در این مصاف سرنوشت‌ساز به همراهی ملت بیاید و با امیدآفرینی هنرمندانه و هوشمندانه، محرم و مرهم مردم باشد و عبور از دشواری‌های فعلی را آسان‌تر کند. سینمای ایران، می‌تواند در عین آموزندگی و ایجاد سرگرمی، با اشتغال‌زایی عظیم در عرصه‌ی اقتصادی هم نقش‌آفرین باشد و هم با ترمیم شکاف‌ها و تقویت ارزش‌های مشترک، وحدت‌آفرینی کند. فعالان این سینما، می‌توانند با آثار خود برای هم‌میهنان، آرامش مناسبی در برابر التهاب‌آفرینان بسازند. مردمی که بزرگ‌ترین سرمایه و پشتوانه‌ی سینما هستند.»
- پس از سخنان وزیر ارشاد، کلیپی از مواضع ضداستکباری جمعی از هنرمندان به بهانه‌ی چهل‌سالگی انقلاب اسلامی پخش شد. در این بخش با اشاره‌ی شهیدی‌فرد، مرضیه هاشمی مجری شبکه‌ی پرس‌تی‌وی که چندی پیش به‌صورت غیرقانونی در آمریکا بازداشت شده بود و میان جمعیت حاضر در اختتامیه‌ی فیلم فجر حضور داشت، روی پا ایستاد و حاضران در سالن او را تشویق کردند.
- به گزارش روابط عمومی جشنواره‌ی فیلم فجر، «محمدرضا شجاعی» برگزیده‌ی طراحی لباس جشنواره‌ی فیلم فجر که برای دو فیلم «شبی که ماه کامل شد» و «ماجرای نیمروز/ رد خون» نامزد دریافت جایزه شده بود، برای فیلم «ماجرای نیمروز/ رد خون» این سیمرغ را دریافت کرد که به اشتباه در مراسم اختتامیه «شبی که ماه کامل شد» عنوان شد.
- اعلام اشتباه نام فیلم، مرتبط با جایزه‌ی یک هنرمند آن هم در زمانی که او دو فیلم در جشنواره داشته است و هر دو نامزد این جایزه بوده‌اند، اتفاقی دور از انتظار و عجیب نیست؛ اما اصلاح با تأخیر آن جای تعجب دارد؛ به‌ویژه که این جایزه، در نیمه‌های مراسم اهدا شد و زمان کافی برای آن‌که هیأت داوران حاضر روی سن، روابط عمومی جشنواره یا حتی عوامل دو فیلم براساس لوح اهدایی متوجه این اشتباه و اصلاح آن در طول برگزاری مراسم بشوند وجود داشته است.
- «علی باشه‌آهنگر» برای اعلام بهترین نقش مکمل مرد، اعتراف کرد که انتخاب در این بخش بسیار سخت بود و این جایزه به «علی نصیریان» به‌عنوان بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، برای فیلم سینمایی «مسخره‌باز» اهدا شد. همه ایستاده این بازیگر را تشویق کردند.
- «نصیریان» پشت تریبون حاضر شد و گفت: «من تا به حال در این چهل سال سیمرغ نگرفتم و انتظار نداشتم؛ حالا هم سیمرغ درجه‌دو گرفتم. مشکلات داشتم؛ ولی دوست داشتم بیایم از این تریبون استفاده کنم. من آدم سعادتمندی بودم که در این سن، این امکان برایم به‌وجود آمد. با نوه‌ی خودم «همایون غنی‌زاده» کار کردم. این شانس من بود که در یک کار خلاقانه، نوآورانه و شکننده‌ی چارچوب‌ها، همکاری داشته باشم. برای غنی‌زاده، آتیه‌ی خوبی را پیش‌بینی می‌کنم. از تماشاگران و هیئت داوران تشکر می‌کنم.»
- بعد از پایین‌آمدن نصیریان، «جمشید مشایخی» او را در آغوش گرفت و صحنه‌ی جذابی خلق کرد. او به‌جهت بیماری، نتوانست روی جایگاه بیاید. مشایخی گفت: «او کارگردان اولین تئاتر من است. نصیریان قسمتی از وجودش را از دست داده است. نمی‌خواستم به او تسلیت بگویم؛ ولی همسر عزیزش را از دست داده است.»
- سیمرغ بلورین بهترین فیلم در بخش نگاه نو، به فیلم «مسخره‌باز» به کارگردانی همایون غنی‌زاده اهدا شد. او از پذیرفتن جایزه‌ی بخش نگاه نو سرباز زد؛ اما در عوض سیمرغ بلورین هنر و تجربه را دریافت کرد.
- برای دریافت این جایزه، «خیال محمد (یک مهاجر افغانستانی)» به روی سن آمد و این متن را خواند: «اسم من خیال محمد است. نزد آقای غنی‌زاده کار می‌کنم. من یک مهاجر افغانستانی هستم. از ایشان خواستم که اگر توانست، امروز از مشکلات مهاجران افغانستانی بگوید و بگوید که زندگی درد دارد. ایشان از من خواست به‌جای ایشان این‌جا حاضر شوم و خود، از مشکلات مهاجران بگویم و بگویم زندگی درد دارد. در راه فکر کردم، مگر مشکلات ما را همه نمی‌دانند؟ مشکلات تحصیلی، دانشجویی، امتیازات حقوقی و اجتماعی؛ اما خود مردم ایران مگر مشکلات کم دارند؟ برای همین دیگر نیکو نیافتم در این شرایط گله کنم. امروز باید فقط حرف‌های خوب بزنیم. می‌خواهم از این فرصت استفاده کنم و مردم ایران را سپاس گویم. امروز که آفتاب امید در افغانستان دمیدن گرفته است، ما مردم افغانستان به پاس سال‌های میزبانی شما، برای‌تان آرزوی عبور از مشکلات و بحران‌ها می‌کنیم. امید که رنگ آرامش، دوباره به کشور بازگردد.»
- سپس خیال محمد نامه‌ای از همایون غنی‌زاده کارگردان برگزیده‌ی نگاه نو خواند، با این متن: «نامه‌ای از همایون غنی‌زاده که باید موفق شده و نگاهی نو به جشنواره تزریق کرده باشد. من که این نامه را می‌خوانم، حاکی از آن است که این اتفاق رخ داده است؛ لذا با ابراز خرسندی از ایجاد فرصت حضور در جشنواره‌ی امسال، این‌جانب همایون غنی‌زاده، از پذیرفتن این جایزه معذورم. امید که در دوره‌های دیگری، کارگردان مقبول‌تری برای جشنواره باشیم!»
- «مهرزاد دانش»، منتقد سرشناس سینما که امسال عضو هیئت داوران جشنواره‌ی فیلم فجر بود، درباره‌ی رفتار همایون غنی‌زاده (کارگردان فیلم «مسخره‌باز») در اختتامیه‌ی این روی‌داد سینمایی، واکنشی تند نشان داد و حرکت او در نپذیرفتن جایزه‌ی بخش نگاه نو را، لوس‌بازی زننده‌ی جوانکی تازه‌کار دانست.
- دانش، در کانال تلگرامی خود نوشت: «به دبیرخانه‌ی جشنواره‌ی فیلم فجر پیشنهاد می‌کنم، قوانینی تدوین شود که براساس آن، افرادی که از گرفتن جوایزشان، بدون دلیل امتناع می‌کنند، در دوره‌های بعد حق شرکت در این مناسبت را نداشته باشند. لوس‌بازی زننده‌ی جوانک تازه‌کاری با رفتارهای تهوع‌آور متظاهرانه‌اش در ادا درآوردن کژفهمانه از براندوی بزرگ و پذیرش/ عدم پذیرش ادواری جایزه‌اش، از میزان شعور اجتماعی‌اش رونمایی‌ای جانانه به عمل آورد، نشان داد این جایگاه نیاز به مراقبت بیش‌تری دارد.»
- «هوتن شکیبا»، بهترین بازیگر نقش اول مرد گفت: «خیلی از گرفتن این جایزه خوشحالم و خوشحالی بزرگ‌تری دارم از این‌که خانواده‌ی من، مدام در حال بزرگ‌شدن است؛ از خانواده‌ی تئاتر که شانزده سال از آن‌ها یاد گرفتم و بعد، خانواده‌ی «شبی که ماه کامل شد» و بعد، خانواده سینما که مرا درون خود پذیرفتند. او از داوران تشکر کرد که او را کنار اسامی چون «حامد بهداد»، «امین حیایی»، «پیمان معادی» و «نوید محمدزاده» قرار دادند.
- سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن، با قرائت «پوران درخشنده»، اهدا شد به «الناز شاکردوست»، برای فیلم «شبی که ماه کامل شد».
- الناز شاکردوست گفت: «همیشه خیال می‌کردم این مسیر را تا این‌جا می‌دوم. نشد با دو بیایم؛ اما بالأخره شد. خدایا شکرت! خیلی خوشحالم. واقعاً الآن که این‌جا ایستادم، فکر می‌کنم تشویق‌های شما ارزش آن‌همه سختی را داشت. از بانو «نرگس آبیار» تشکر می‌کنم که در تاریک‌ترین بخش زندگی‌ام آمد، کنارم ایستاد و فرصت زندگی در این نقش را داد. خانم آبیار، شما جدا از نبوغ‌تان، یک انسان واقعی هستید. نقش فائزه برای من، یک مسئولیت بزرگ داشت. فائزه، نماینده‌ی همه‌ی مادرانی‌ست که جز خوشبختی بچه‌های‌شان، آرزوی دیگری ندارند. امروز در جمع ما، مادر نقشی که بازی کردم هم حضور دارند. ایشان مرا «دخترم» خطاب کرد و به من گفت که فائزه و این، بزرگ‌ترین جایزه بود.»
- سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی، به نرگس آبیار برای فیلم «شبی که ماه کامل شد» تعلق گرفت. «محمدحسین قاسمی» در مقام تهیه‌کننده، روی جایگاه رفت و این سیمرغ به او اهدا شد. قاسمی تصریح کرد: «اصل و فرع این جایزه را به خانم «اعظم محسن‌دوست» تقدیم می‌کنم.»
- تهیه‌کننده‌ی فیلم سینمایی «شبی که ماه کامل شد» گفت: «تولید فیلمی درباره‌ی تکفیری‌ها، سال‌ها دغدغه‌ی خانم آبیار بود و من، بسیار خوشحالم که توانستیم به بهترین شکل این مهم را به سرانجام برسانیم.»
- نرگس آبیار پس از دریافت سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی جشنواره‌ی سی‌وهفتم، گفت: «دلگیری‌ای که همیشه داشتم، این بود که در کشور خودم هیچ‌وقت کاندیدای بهترین کارگردانی نشدم. این جایزه، برای من خیلی بزرگ و مهم است؛ ولی مرا امشب خیلی خوشحال می‌کند و شب این گروه را که زحمت کشیدند، می‌سازد. می‌دانم دوستانی که زحمت زیادی برای فیلم‌شان کشیدند و این جایزه را نگرفتند، ته دل‌شان ممکن است غمگین باشند و این، مرا می‌آزارد. این جایزه، برای همه‌ی دوستان کارگردانم است. من هم می‌خواهم از مادر «شهاب» و «فائزه»ی واقعی، خانم «اعظم محسن‌دوست» تشکر کنم و قدردان تیم‌مان باشم. ما تیمی عالی داشتیم. بچه‌هایی که شبانه‌روز وقت گذاشتند و شرایط سخت را در حرارت پنجاه‌درجه دوام آوردند. من به نمایندگی از همه‌ی عوامل، این‌جا حضور دارم.»
- سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه ملی، به «۲۳ نفر» به تهیه‌کنندگی «مجتبی فرآورده» و کارگردانی «مهدی جعفری» اهدا شد.
- مجتبی فرآورده با تبریک چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی، در سخنانی گفت: «اجازه می‌خواهم این سیمرغ ارزنده را، به کسانی تقدیم کنم که هشت سال و سه ماه و هفده روز اسارت را تحمل کردند، برای این‌که ما در آسایش زندگی کنیم.»
- شهیدی‌فرد در ادامه، اسامی آزادگانی را خواند که فیلم «۲۳ نفر» براساس زندگی آنان ساخته شده است و از این آزادگان دعوت کرد تا همراه بازیگرانی که نقش آنان را بازی کرده بودند، روی سن حاضر شوند.
- همزمان با حضور آزادگان روی سن، حاضران در سالن آنان را ایستاده تشویق کردند. در ادامه‌ی این بخش، یک سیمرغ بلورین نمادین به نماینده‌ی ۲۳ آزاده اهدا شد.
- «گوهر خیراندیش» که برای تقدیر از آزادگان روی سن حضور یافته بود، در سخنانی گفت: «من سلام و تعظیم می‌کنم به این قهرمانان کشورم. استادم جناب آقای نصیریان و جناب آقای مشایخی، ببخشید که منِ کوچک‌ترین جای شما را می‌گیرم. به سینما رفته بودم؛ ولی با این پای آسیب‌دیده، نتوانستم بیشتر فیلم‌ها را ببینم. داوران کارشان امسال سخت بود و من برای دیدن «مردی بدون سایه» و «قصر شیرین» به سینما آستارا رفتم. این فیلم بسیار عالی بود. وسط این دو فیلم، فکر می‌کردم با یک فیلم جنگی که لابد حمایت‌های دولتی را دارد، روبه‌رو خواهم شد و می‌خواستم آن را نبینم. آن‌جا فیلم شروع شد و من دیگر نتوانستم آن را رها کنم. به خود می‌گفتم که اگر فرزندان ما در جوانی و نوجوانی بخواهند این‌قدر رشادت به خرج بدهند، تا یک وجب از خاک‌مان به دست بیگانه نیفتد و این‌جور عمر خود را در اسارت بگذرانند، باید چه کنیم؟ من شاهد فیلمی با استانداردهای جهانی بودم. بعد از ۱۳۰ فیلم که بازی کردم و فیلم‌هایی که دیدم، قاب‌بندی‌ها، فیلم‌برداری و بازی‌گرفتن از نابازیگران، آن‌قدر درخشان بودند که فیلم می‌توانست شما را درگیر کند. هیچ انسانی پیدا نمی‌کنید که دوست داشته باشد یک وجب از خاک وطنش را از دست بدهد.»
- در ادامه‌ی بخش تقدیر از آزادگان فیلم ۲۳ نفر، «شهیدی‌فرد» علاوه بر «گوهر خیراندیش»، «حبیب احمدزاده» و «منوچهر شاهسواری»، از «سیدعباس صالحی (وزیر فرهنگ و ارشاد)» و «دکتر حسین انتظامی (رئیس سازمان سینمایی)» و «ابراهیم داروغه‌زاده»، درخواست کرد به جمع حاضران روی سن بپیوندند. حضور «ملاصالح» و تشویق‌های ایستاده و ممتد حضار برای آزادگان و عوامل این فیلم، از باشکوه‌ترین بخش‌های مراسم اختتامیه بود.
- پایان‌بخش اهدای جوایز در سی‌وهفتمین جشنواره‌ی فیلم فجر، اعلام آرای مردمی بود. مردم «متری شیش‌ونیم» را پسندیدند.
- «منوچهر شاهسواری (مدیرعامل خانه‌ی سینما)» برای معرفی فیلم برگزیده‌ی بهترین فیلم از نگاه مردم روی صحنه حضور یافت و در سخنانی گفت: «امشب را به همه‌ی سینمای ایران تبریک می‌گویم. باور دارم که بقیه‌ی نهادهای کشور، باید از سینما یاد بگیرند که چگونه می‌شود همدل و رفیق بود و معرفت به خرج داد. سینمای ایران و همه‌ی ما، مرهم زخم‌های این مملکت هستیم. ما زخم نمی‌زنیم. آن‌که زخم می‌زند، حتماً روزی گرفتار عقوبت خود خواهد شد. در این ایام، همکاران من «علی آشتیانی‌پور» و همکاران‌شان، در امانت‌داری این آرا سعی بسیار کردند. همین‌جا می‌گویم که همه‌ی صاحبان آثار، اجازه دارند به شکل خصوصی آرای فیلم‌های خود را دریافت کنند.»
- «سیدجمال ساداتیان»، پس از دریافت جایزه گفت: «فیلم «متری شیش‌ونیم» خیلی فیلم پرزحمتی بود. پنج ماه فیلم‌برداری و پانزده ماه پیش تولید و فیلم‌برداری و ده‌هزار هنرور معتاد کارتن‌خواب داشت. این فیلم، نتیجه‌ی طرز تفکر کارگردان جوان سینما، «سعید روستایی» بود. سینما کارکرد زیادی دارد. بزرگی می‌گفت، زمانی که زبان از بیان قاصر می‌شود، تصویر به خدمت می‌آید. چرا ما سینما را در استانداردی قرار داده‌ایم که اگر دوتریلیون نقدینگی کشور است، گردش مالی سینما، دویست‌میلیارد تومان باشد؟ سینما و حوزه‌ی هنر را جدی بگیریم. برای توسعه‌ی فضاهای فرهنگی، با سخاوت بیشتر کار کنیم. همان‌طور که برای توسعه‌ی توریسم و صنعت بودجه اختصاص دادیم، برای توسعه‌ی فضاهای فرهنگی هم بودجه اختصاص بدهیم.»
- سعید روستایی هم که همراه دیگر عوامل «متری شیش‌ونیم» در این بخش روی صحنه آمده بود، در سخنانی کنایه‌آمیز گفت: «من پشت دستم را داغ می‌کنم که پس از این پلیس نه از جلوی دوربین، بلکه حتی از پشت دوربین من رد شود.»
- ابراهیم داروغه‌زاده، دبیر جشنواره‌ی فیلم فجر در پشت تریبون حاضر شد و گفت: «سی‌وهفتمین جشنواره‌ی فیلم فجر را در حالی به پایان می‌رسانیم که سال 97، پرمخاطب ترین و پرفروش‌ترین سال سینمای ایران را شاهد بودیم؛ فیلم‌هایی که متنوع بودند و صد سالن سینمایی هم به ساختار سینمای ایران افزوده شد. آثار سی‌وهفتمین جشنواره‌ی فیلم فجر، گواه بر رشد و توسعه‌ی کیفی سینمای ایران است؛ همان‌طور که منتقدان و صاحب‌نظران بر سال سخت داوری‌ها تأکید کردند. تنوع ژانر، موقعیت‌ها، مضامین و خلق آثار ارزشمند و قابل باور برای مردم، نشان‌دهنده‌ی بالندگی سینمای ایران در چهل‌سالگی انقلاب است. جشنواره‌ی فجر برای ایران اسلامی، فقط یک روی‌داد فرهنگی و هنری نیست؛ بلکه یک جریان اجتماعی را رقم می‌زند. این همان اتفاقی‌ست که از ذهن و قلم بسیاری از رسانه‌ها مغفول ماند؛ چراکه آثار برگزیده‌ی سینما، در تمام استان‌ها برگزار شد و سانس فوق‌العاده برای ده فیلم و صفوف طولانی مردم، نشان‌دهنده‌ی این استقبال باشکوه مردم در تداوم همان جریان اجتماعی‌ست که سینمای ایران رقم زد. سینمای ایران از فردا، راه‌های جدیدی را در پیش دارد و به فتح قله‌های مؤثرتر و باشکوه‌تر می‌اندیشد. همه‌ی سینمای ایران پیروزند و برای این راه پرفراز و نشیب، در کنار هم می‌کوشیم.»
- · پیش‌بینی عجیب فراستی و آماده‌باش تلویزیون
نکته‌ی عجیبی که بلافاصله پس از پایان مراسم اختتامیه در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد، پیش‌بینی «مسعود فراستی»، منتقد سرشناس برنامه‌ی «هفت»، یک شب قبل از اعلام جوایز روی آنتن زنده‌ی تلویزیون بود. فراستی، طی سخنانی در برنامه‌ی «هفت»، به‌صراحت اعلام کرد که فکر می‌کند قرار است جوایز بازیگری به بازیگران فیلم «شبی که ماه کامل شد» اهدا شود و در حالی که سیمرغ بازیگری مرد، حق «نوید محمدزاده» برای «سرخ‌پوست» و «متری شیش‌ونیم» است. وای بر جشنواره و هیئت داوران، اگر پیش‌بینی فراستی درست باشد! این اظهار نظر جنجالی که موبه‌مو درست از آب درآمده بود، در حالی به بحث داغ شبکه‌های اجتماعی بدل شد که کارگردان تلویزیونی مراسم هم، پیش از اعلام هر جایزه به وضوح، برنده‌ی آن جایزه را بارها به تصویر می‌کشید و همین امر، باعث ایجاد این شائبه شد که رسانه‌ی ملی، کاملاً در جریان برندگان سیمرغ‌ها بوده است.
