گذر از روزهای طوفانی

ده کلید، برای حل بحران‌های اقتصادی در خانواده

مریم شهابی

بیکاری، اخراج از شغل، بحران‌های فراگیر اقتصادی و ده‌ها علت دیگر، گاهی باعث می‌شود که خانواده‌ها، در شرایط سخت و دشوار مالی قرار گیرند. در تنگناهای اقتصادی چه باید کرد؟ چطور می‌توانیم اعضای خانواده را  به سمتی سوق دهیم که برای مبارزه با شرایط موجود، آمادگی لازم را داشته باشند؟ راهکارهای گذر از این شرایط سخت چیست؟ این‌ها سؤالاتی‌ست که در ذهن اغلب خانم‌های خانه‌دار شکل می‌گیرد. در ادامه، ده کلید برای حل بحران و گذر از شرایط سخت اقتصادی را مرور می‌کنیم؛ نکاتی مهم در این مقاله نهفته است که مطمئناً به شما برای پاسخ‌دادن به سؤالات بالا یاری می‌کند.

 گام اول: گفت‌وگو و مشارکت

بحران‌های اقتصادی در خانواده، نگرانی‌ها و دغدغه‌های بی‌شماری را در ذهن اعضای خانواده به وجود می‌آورد. اولین قدم برای حل این بحران، هم‌اندیشی، گفت‌وگو و مشارکت است. باید هر کدام از اعضای خانواده که شرایط سنی آن‌ها به‌گونه‌ای‌ست که می‌توانند در تصمیم‌گیری شرکت کنند، در این گردهمایی و هم‌اندیشی خانوادگی حضور پیدا کنند. در این میان والدین، نقش مهمی را ایفا می‌کنند. زن و شوهر، باید هدف و مسیری را مشخص کنند و آن‌ را شناسایی و دنبال کنند. آن‌ها باید توافق کنند که باهم حرکت ‌کنند؛ نه ‌تنهایی.

گام دوم: شناسایی اولویت‌ها

گام بعدی، شناسایی اولویت‌هاست. هر خانواده بسته به شرایطش، اولویت‌های مالی متفاوتی دارد؛ اما با این وجود، خوراک و مسکن از اولویت‌های همه‌ی خانواده‌هاست. ممکن است خانواده‌ای فرزندان محصل داشته باشد که در این صورت، آموزش هم از اولویت‌های اصلی آن خانواده می‌شود. شناسایی اولویت‌ها، به شما کمک می‌کند که به آسانی لیستی از مهم‌ترین مخارج خانواده تهیه و با توجه به آن، مخارج حاشیه‌ای و غیرضروری را حذف کنید.

 گام سوم: قرارگرفتن در شرایط اضطرار

در گام بعدی، باید برخی از خرج و مخارج‌های غیرضروری را حذف کنید که شاید به چشم هم نیایند؛ مثلاً در خرید اقلام خوراکی، خیلی باید دقت کنید و از تنقلاتی بپرهیزید که ارزش غذایی ندارد. به جای شیرینی ، میوه را در سبد غذایی خود قرار دهید و سعی کنید هنگام خرید مواد خوراکی، به ارزش غذایی آن‌ها توجه کنید. از تعویض وسایل منزل، حتی‌الامکان بپرهیزید و حتماً با برنامه‌ریزی قبلی به مسافرت بروید. مسافرت‌های بدون برنامه و یک‌دفعه‌ای، ممکن است تمام برنامه‌های مالی‌تان را دچار مشکل کند و شما را در تنگناهای اقتصادی شدیدتری قرار دهد.

 گام چهارم: آمادگی برای احساس بد

مادرها در تمام این مراحل، نقش مؤثری ایفا می‌کنند؛ اما در این گام، نقش مهم‌تری دارند. در شرایط بحران اقتصادی، اعضای خانواده دچار احساس ناامیدی، گناه، افسردگی و گاهی عصبانیت و پرخاشگری می‌شوند. باید خودتان را برای مقابله با این شرایط آماده کنید. اول از همه، اگر خودتان دچار آن احساسات منفی شدید، به دیگر اعضای خانواده انتقال ندهید. و بعد، با بچه‌ها، بیشتر حرف بزنید و سعی کنید به آن‌ها نزدیک‌تر و صمیمی‌تر از قبل شوید. همچنین، وقت بیشتری را با همسرتان صرف کنید و تلاش کنید، استرس‌ها و ناامیدی‌ها را از او دور کنید؛ پس ابتدا خود را در مقابل احساس بد واکسینه کنید و بعد اعضای خانواده را.

 گام پنجم: دنبال مقصر نباشید

مقصر، ممکن است عامل بیرونی یا درونی باشد. ممکن است بحران اقتصادی، به‌دست یکی از اعضای خانواده پیش آمده باشد که در این صورت مقصر، درونی‌ست. احتمال هم دارد که شرایط بیرون از خانواده، سیاست‌های اقتصادی دولت‌مردان و...، باعث و بانی وضع فعلی باشند. به هر حال فرقی نمی‌کند. شما در این شرایط، باید حتی‌الامکان تنش و خشم را از خود و خانواده دور کنید. در این موقعیت، شاید خیلی چیزها آسیب دیده باشد؛ اما زمان آن نیست که دنبال مقصر بگردید. این کار، فقط اطرافیان‌تان را از شما دور می‌کند. اگر اجازه دهید که خشم‌تان همه‌جا بروز کند، بیشتر آسیب‌زننده خواهد بود تا راه‌گشا. حتماً زمان‌های دیگری پیدا خواهید کرد که افکارتان را بازتاب دهید و ابراز کنید؛ اما در بحبوحه‌ی این بحران و آشوب، اگر دنبال مقصر باشید، بیشتر لطمه خواهید خورد.

گام ششم: آرامش کجاست؟

شاید این عبارت، زیاد کلیشه‌ای و تکراری شده باشد؛ اما نباید باعث شود که شما از جست‌وجوی آرامش برای خود و خانواده‌تان در هر شرایطی دست بکشید. درست است که در وضعیت بحران اقتصادی قرار گرفته‌اید؛ اما بدون شک همه‌ی درهای آرامش و آسایش، بر شما بسته نشده است و باید این مسیرها را پیدا کنید. در این زمینه بیشتر از هر کسی، خودتان می‌توانید اثرگذار باشید. به هر حال شما شناخت بسیار خوبی از احساسات، عواطف و آنچه باعث شادی و لذت‌تان می‌شود، دارید. می‌توانید این توانمندی‌ها را به کار بگیرید و سبک زندگی خود را، آن‌طور تغییر دهید که به آرامش‌تان ختم می‌شود.

 گام هفتم: اتصال به سرچشمه‌ی قدرت

شاید چنین توصیه‌ای کاربردی به نظر نرسد؛ اما وقتی موانع بزرگ، مانند کوه یخ عظیمی در مسیرتان ایستاده است، باید به دعا و نیایش خود ادامه دهید. هیچ‌گاه حضور خداوند را فراموش نکنید؛ چرا که اگر یاد خدا همیشه در دل‌ جاری باشد، احساس اطمینان عمیقی در وجودتان پیدا میشود. دل‌گرمی و آرامشی از این‌که یک منبع قدرت بزرگ، پشتیبان شماست، برای گذر از بحران‌ها و طوفان‌ها بسیار مؤثر است.

 گام هشتم: چه دارید؟

بی‌تردید شرایط بد اقتصادی، شما را در تنگناهای سختی قرار می‌دهد و ممکن است خیلی چیزها را از دست بدهید؛ اما به اطراف‌تان نگاه کنید. مطمئناً هنوز چیزهای باارزش بسیاری، برای‌تان باقی مانده است. لطفاً چشم‌های‌تان را بر آن‌ها نبندید و با لج‌بازی و کبر، از کنارشان عبور نکنید. ‌جای این‌که به کمبودها فکر کنید، داشته‌های‌تان را بشمارید؛ آن وقت متوجه می‌شوید در هر کنجی از زندگی‌تان، نعمت‌های باارزشی وجود دارد که از آنها بی‌خبر بودید.

 گام نهم: به سیم آخر نزنید

ممکن است در برخی موارد، کنترل خود را از دست بدهید و بگویید: «دیگر هیچ‌چیز برایم اهمیت ندارد؛ بگذار هر چه می‌خواهد پیش آید و...» این جملات، برای الآن نیست. شما تنها نیستید. خانواده‌ی شما هم در بحران است. نمی‌توانید جای بقیه هم تصمیم بگیرید؛ پس به خودتان مسلط باشید. بدترین کاری که در این شرایط می‌توان انجام داد، زدن به سیم آخر است. اگر کنترل خود را از دست بدهید، بی‌تردید همه‌ی داشته‌های خود را از دست خواهید داد. به یاد داشته باشد که سرمایه‌ی اصلی‌تان، عزیزانی هستند که شما رااز صمیم قلب دوست دارند و برای‌تان نگران‌اند.

 گام دهم: حکمت محدودیت

به گذشته برگردید و کمی رؤیاپردازی کنید. در رؤیاهای‌تان جست‌وجو کنید و ببینید که چه کارهای خواستنی و دست‌یافتنی وجود دارد که تا به حال، به‌دلیل یک‌نواختی و نبود مشکلات، آن‌ها را به تعویق انداخته‌اید؟ الآن فرصت خوبی است که به آن‌ها بپردازید و افق‌های جدیدی را پیش روی خود باز کنید و کارهای تازه‌ای دست بگیرید. شاید پشت پرده‌ی همه‌ی این مشکلات، حکمتی باشد که شما را در محدویت قرار دهد برای حرکت و نیل به موفقیت. شما در این موقعیتی که قرار گرفته اید، انگیزه‌ی مبارزه و مقابله با بحران‌ها را دارید؛ پس شک نکنید و آستین بالا بزنید!