آمار

تعداد نشریات48
تعداد شماره‌ها2,293
تعداد مقالات33,216
تعداد مشاهده مقاله11,835,751
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,019,654
فجری, علیرضا. (1398). تعیین دیه در جنایات منجر به قطع نخاع. اسلام و مطالعات اجتماعی, 26(97), 35-54. doi: 10.22081/jf.2019.67281
علیرضا فجری. "تعیین دیه در جنایات منجر به قطع نخاع". اسلام و مطالعات اجتماعی, 26, 97, 1398, 35-54. doi: 10.22081/jf.2019.67281
فجری, علیرضا. (1398). 'تعیین دیه در جنایات منجر به قطع نخاع', اسلام و مطالعات اجتماعی, 26(97), pp. 35-54. doi: 10.22081/jf.2019.67281
فجری, علیرضا. تعیین دیه در جنایات منجر به قطع نخاع. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1398; 26(97): 35-54. doi: 10.22081/jf.2019.67281

تعیین دیه در جنایات منجر به قطع نخاع

فقه
مقاله 2، دوره 26، شماره 97، فروردین 1398، صفحه 35-54    اصل مقاله (778.62 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2019.67281
نویسنده
علیرضا فجری*
پژوهشگر و مدرس حوزه و دانشگاه
تاریخ دریافت: 30 بهمن 1397،  تاریخ بازنگری: 01 مهر 1398،  تاریخ پذیرش: 11 شهریور 1398 
چکیده
نخاع یکی از اعضای مهم بدن است که براثرِ جنایت، گاه آسیب می‌بیند یا قطع می‌شود. فقیهان و به‌تبع آنان، در قانون مجازات اسلامی، قطع کامل نخاع را موجب دیۀ کامل می‌دانند. آنان، علاوه بر اجماع، به قاعدۀ دیۀ اعضای زوج و فرد استناد نموده‌اند.
با بررسی متون فقهی و نیز آناتومی بدن انسان ازحیث موضوع‌شناسی، به‌نظر می‌رسد مستندات فقیهان، به‌ویژه تمسک به «قاعدۀ اعضای فرد و زوج» با اشکال روبه‌روست: نخاع را نمی‌توان عضو واحدی در بدن به‌شمار آورد تا قطع آن را دارای دیۀ کامل دانست.
این مقاله ضمن بررسی دیدگاه فقیهان دربارۀ دیۀ قطع نخاع و بررسی دقیق ادلۀ آنها، به این نتیجه می‌رسد که قطع نخاع اصولاً دیه ندارد بلکه دارای ارش است؛ ضمن آنکه ارشِ آن نیز در موارد مختلف، متفاوت است. بر این اساس، باید قانون مجازات اسلامی نیز تغییر یابد و اصلاح شود.
کلیدواژه‌ها
جرائم علیه اشخاص؛ دیه؛ نخاع؛ قاعدۀ اعضای زوج و فرد؛ قطع نخاع؛ مادۀ 648 قانون مجازات اسلامی
عنوان مقاله [English]
Determination of Diya in Crimes Leading to Spinal Cord Injury
نویسندگان [English]
alireza fajri
Researcher and lecturer in the field and university
چکیده [English]
Spinal cord is one of important body organs that sometimes are hurt or injured because of crime. Jurists in Islamic Penal Code consider the complete spinal cord injury as the cause of complete Diya. In addition to have consensus, they have referred to the principle of Diya for single and pair organs.
Through examination of jurisprudential texts as well as anatomy of human body in respect to subject studies, it seems the jurists' arguments, and especially resorting to principle of single and pair organs; Spinal cord cannot be considered a single organ in the body to have complete Diya in case of an injury.
The current paper in addition to examining the jurists' viewpoints on Diya of spinal cord injury and precise investigation of their arguments concludes that basically spinal cord injury does not include diya, but includes Arsh (compensation for injury). In addition, the Arsh in different cases will be different. Therefore, the Islamic Penal code must be changed and reformed.
کلیدواژه‌ها [English]
Crimes against individuals, Diya, spinal cord, principle of single and pair organs, spinal cord injury, article 648 of Islamic Penal Code
مراجع

1. آخوند خراسانی، محمدکاظم (1409ق)، کفایة الأصول، چ1، قم: مؤسسه آل‌البیت(علیهم السلام).

2. آشتیانی، میرزا محمد بن حسن (1418ق)، رسالة فی القواعد الفقهیة، (مع تعلیقات المدرس الطهرانی) چ1، تهران: مؤسسه اطلاعات

3. ابن‌ادریس (محمدبن منصوربن احمد حلی) (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج3، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامی.

4. اردبیلی، احمد بن محمد‌ (1403ق)، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان‌، ج14، چ1، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم‌.

5. سند بحرانی، محمد (بی تا)، فقه الطب و التضخم النقدی، چ1، لبنان: موسسة ام القری للتحقیق و النشر.

6. تبریزی، جواد بن علی (1428ق)، تنقیح مبانی الأحکام ـ کتاب الدیات، چ1، قم: دار الصدیقة الشهیدة(علیها السلام).

7. حاجی‌ده‌آبادی، احمد (1383)، «قاعدۀ دیۀ اعضا در فقه امامیه و اهل‌سنت»، مجله فقه و حقوق، ش2، ص137-168.

8. حسن‌زاده طاهری، محمدمهدی؛ ابراهیم‌زاده بیدسکان، علیرضا (1387)، آناتومی انسانی پایه، مشهد: جهاد دانشگاهی.

9. خمینی (امام)، سید روح‌الله (بی‌تا)، تحریر الوسیلة، ج2، چ1، قم: مؤسسۀ مطبوعات دارالعلم.

10. خوئی، سید ابوالقاسم (1422ق)، مبانی تکملة المنهاج، ج2، چ1، قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی(قدس سره).

11. دریک، ریچارد ال. (1391)، آناتومی گرِی 2010 برای دانشجویان، به‌ترجمۀ غلامرضا حسن‌زاده و دیگران، چ1، تهران: انتشارات ابن‌سینا.

12. دورلند، ویلیام الکساندر نیومن (بی‌تا)، فرهنگ پزشکی انگلیسی ـ فارسی (واژه‌نامه مصور پزشکی)، ‌ترجمه: محمد هوشمندویژه، دوجلدی، ج1، تهران: انتشارات کلمه.

13. روحانی، سیدصادق (1412ق)، فقه الصادق(علیه السلام)، ج26، چ1، قم: دار الکتاب ـ مدرسه امام صادق(علیه السلام).

14. ـــــــــــــــ (بی‌تا)، منهاج الصالحین، ج3، بی‌جا: بی‌نا.

15. زبیدی، سیدمحمدمرتضی حسینی (1414ق)،‌ تاج العروس من جواهر القاموس، ج11، چ1، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع‌.

16. سبزواری، سید عبدالاعلی (1413ق)، مهذب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام، ج29، چ4، قم: مؤسسة المنار.

17. سمساری، بابک (1392)، تأملاتی بر دیۀ صدمات نخاع و ستون فقرات، تهران: نشر جنگل، جاودانه.

18. شوشتری، محمدتقی‌ (1406ق)، النجعة فی شرح اللمعة‌، ج11، چ1، تهران: کتاب‌فروشی صدوق.

19. شهید اول (محمد بن مکی‌) (بی‌تا)، اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة؛ چ1، لبنان: دار التراث ـ الدار الإسلامیة‌.

20. ـــــــــــــــ (1373ش)، غایة المراد فی شرح نکت الإرشاد؛ ج4، چ1، قم: مرکز الابحاث و الدراسات الإسلامیة.

21. شهید ثانی (زین‌الدین ‌بن علی) (1410ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ج10، چ1، قم: کتاب‌فروشی داوری.

22. ـــــــــــــــ (1413ق)، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام‌، ج15، چ1، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة‌.

23. شیخ صدوق (ابن‌بابویه محمد بن علی) (1413ق)، من لایحضره الفقیه، ج4، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.

24. شیخ طوسی (ابوجعفر محمد بن حسن) (1387ش)، ج7، چ1، المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران: مکتبه المرتضویه.

25. ـــــــــــــــ (1400ق)، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، چ2، لبنان: دار الکتاب العربی.

26. ـــــــــــــــ (1407ق)، تهذیب الأحکام، ج10، چ4، تهران: دار الکتب الإسلامیة.

27. صاحب جواهر (محمدحسن نجفی) (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج43، چ7، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.

28. طباطبایی، سیدعلی (1418ق)، ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل، ج13، چ1، قم: مؤسسه آل‌البیت(علیهم السلام).

29. طباطبایی حکیم، سیدمحسن (1408ق)، حقائق الأصول، ج2، چ5، قم: کتاب‌فروشی بصیرتی.

30. عابدی، محمدحسن و دیگران (1386)، پژوهشی در نقص عضوی و ارش، چ1، تهران: انتشارات توران.

31. علامه حلی (حسن ‌بن یوسف‌) (1410ق)، إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان‌، ج2، چ1، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم‌.

32. ـــــــــــــــ (1413ق)، قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، ج3، چ1، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.

33. فاضل لنکرانی، محمد (1418ق)، تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة ـ کتاب الدیات، چ1، قم: مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهم السلام).

34. فاضل کاظمی، جواد (1365)، مسالک الأفهام إلی آیات الأحکام، ج‌2، چ1، تهران: مرتضوی.

35. فاضل هندی (بهاءالدین محمد بن حسن) (1416ق)، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، ج11، چ1، قم: مؤسسه النشر الإسلامی.

36. فیتزجرالد، ام. جی. تی. (بی‌تا)، نوروآناتومی پایه و کاربردی، ‌ترجمه: علیرضا میناگر و ژاک وثوق آزاد، تهران: انتشارات دانش‌پژوه.

37. فیاض کابلی، محمد اسحاق (1426)، المسائل المستحدثة، چ1، کویت: موسسة مرحوم محمد رفیع حسین معرفی.

38. محقق حلی (نجم‌الدین جعفربن حسن) (1408ق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج4، چ2، قم: مؤسسة اسماعیلیان.

39. مدنی کاشانی، آقا رضا (1408ق)، کتاب الدیات، چ1، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.

40. مرکز تحقیقات فقهی قوه قضائیه (1382)، پرسش و پاسخ‌های قضایی؛ قم: بی نا .

41. مکارم شیرازی، ناصر (94.06.30)، «دیه منافع»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله مکارم شیرازی،

http://www.makarem.ir/compilation/Reader.aspx?lid=0&mid=1319&catid=0.

42. موسوی اردبیلی، عبدالکریم (94٫06٫30)، «استفتاء ۸۱۴۱: مراد از قطع نخاع و دیۀ آن»، پایگاه اطلاع رسانی معاونت حقوقی و امور مجلس قوه قضائیه،

http://www.hvm.ir/print.asp?id=34253.

43. نراقی، مولی احمد بن محمدمهدی (1415ق)، مستند الشیعة فی أحکام الشریعة‌، ج15، چ1، ‌قم: مؤسسۀ آل‌البیت(علیهم السلام).

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 508
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 472