آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,513 |
| تعداد مقالات | 35,682 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,944,901 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,738,156 |
بی‌نیازی فهم ظواهر قرآن از علوم عقلی | ||
| نقد و نظر | ||
| مقاله 6، دوره 24، شماره 94، تیر 1398، صفحه 119-143 اصل مقاله (787.04 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jpt.2019.67371 | ||
| نویسنده | ||
| فرج الله میرعرب | ||
| دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 17 مهر 1398، تاریخ پذیرش: 17 مهر 1398 | ||
| چکیده | ||
| برخی محققان فهم آیاتی از قرآن را نیازمند تولیدات عقل نظری دانسته‌اند، ولی ویژگی‌های این کتاب آسمانی نشان می‌دهد که گرچه مخاطب قرآن انسان عاقل است، برای أفاده مراد هرگز نیازمند برهان‌های عقل بشری نیست و ادعای نیاز خلاف مبانی است. مخاطب قرآن «الناس» است که شامل آشنایان با برهان‌های عقل نظری و غیر آن می‌شود؛ قرآنی که خود را «نور مبین»، «تبیان»، «هدایت» و حجت برای عقیده و عمل توصیف کرده است. همچنین ادعای نیاز قرآن با تحدّی عمومی و اعجاز قرآن، حجت‌بودن آن به‌عنوان سند حقانیت رسالت و نیز اصل لزوم عرضۀ هر اندیشه‌ای بر قرآن برای سنجش راستی و کژی آن در تعارض است و پیامد آن ادعای نقص کتاب خدا در افاده مراد است. این پژوهش که به شیوه تحلیلی ـ انتقادی و اسنادی انجام شده است، با ظاهری‌گری به‌کلی متفاوت است و به‌منظور دفاع از کامل‌بودن قرآن کریم و با هدف بستن راه تفسیر به‌رأی نگاشته شده است. مطابق این نظریه، عقل باید برای تعالی فهم خود تلاش کند و منعی در استفادات و انتزاع‌های عقلی مفسر نیست، ولی نقشی در تکمیل دلالت آیات ندارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فهم قرآن؛ ظواهر قرآن؛ قرآن و عقل نظری؛ قرآن و علوم عقلی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Quran Implies its Meaning without a Need for Productions of the Human Intellect | ||
| نویسندگان [English] | ||
| farajallah mirarab | ||
| Associate professor, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Some Quranic scholars believe that for some verses of the Quran to imply their meanings they require some productions of the theoretical reason. However, features of the Quran show that although it is addressed to rational humans, for it to imply its meanings it never needs arguments constructed by human reasons, and to claim otherwise is contrary to the principles. The Quran is addressed to “al-nās” (people), which include both those familiar with arguments of the theoretical reason and those unfamiliar therewith. The Quran has characterized itself as “manifest light,” “clarification,” “guidance,” and proof for beliefs and practice. Moreover, to claim that the Quran needs theoretical reasoning goes against the general challenge (taḥaddī) of the Quran, its miraculous character, its authoritativeness as evidence for the rightfulness of the Prophet, and the principle that every thought should be contrasted to the Quran in order to be verified. Such a claim implies an imperfection of the Quran in its power to imply its meanings. This research is done with an analytic-critical and documentary method. It is diametrically opposed to superficialism (ẓāhirīyya), and is intended to show the perfectness of the Quran and block ways of personal interpretations thereof. According to this theory, the reason or intellect should try to enhance its understanding and an exegete is, of course, allowed to make rational inferences and abstractions, but these have no role in completing the implication of Quranic verses. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Meanings of the Quran, arguments of the theoretical reason, self-sufficiency of the Quran | ||
| مراجع | ||
|
1. آریان، حمید (1389)، نقش عقل در تفسیر قرآن (پایان‌نامه)، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). 2. ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1414)، لسان العرب، بیروت: دار صادر. 3. امام خمینی، روح الله (1370)، آداب الصلاة، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). 4. ایازی، محمدعلی (1414)، المفسرون حیاتهم ومنهجهم، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. 5. بابایی، علی اکبر و دیگران (۱۳۹۲)، روششناسی تفسیر قرآن، قم: سازمان سمت و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 6. تهانوی، محمّدعلی (1996)، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون والعلوم، تحقیق: علی دحروج، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون. 7. جوادی آملی، عبدالله (1388)، تسنیم، تحقیق: علی اسلامی، قم: مؤسسه اسرا. 8. حلی، حسن بن مطهر (1384)، الجوهر النضید فی شرح منطق التجرید، قم: بیدار. 9. خویی، سیدابوالقاسم (1395)، البیان فی تفسیرالقرآن، بیروت: دار الزهراء. 10. رضوی کشمیری، سیدفیاض حسین (1385)، مجموعه مقالات همایش ملی قرآن و علوم طبیعی، تهران: مؤسسه انتشاراتی بنیاد پژوهش‌های قرآنی حوزه و دانشگاه و انتشارات سخن‌گستر. 11. زمخشری، محمود (1407)، الکشّاف عن حقائق غوامض التنزیل، چ3، بیروت: دار الکتاب العربی. 12. سبحانی، جعفر (1390)، المناهج التفسیریه فی علوم القرآن، قم: مؤسسه امام صادق(ع). 13. صدرالدین شیرازی، محمد [بی‌تا]، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیه‌الاربعة، قم: مصطفوی. 14. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1417)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 15. ـــــــــــــــ (1382)، نهایة الحکمه، قم: نشر اسلامی. 16. ـــــــــــــــ (1361)، قرآن در اسلام، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 17. طبرسی، فضل بن حسن (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، چ3، تهران: ناصر خسرو. 18. طوسی، نصیر الدین (1376)، اساس الاقتباس، تهران: دانشگاه تهران. 19. فخر رازی، محمد بن عمر (1420)، تفسیر کبیر، بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 20. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب (بی‌تا)، القاموس المحیط، بیروت: دار العلم للجمیع. 21. کلینی، محمد بن یعقوب (1363)، الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیه. 22. معرفت، محمد‌هادی (1386)، التمهید فی علوم القرآن، قم: مؤسسة التمهید. 23. ـــــــــــــــ (1418)، التفسیر والمفسرون فی ثوبة القشیب، مشهد: الجامعة الرضویة للعلوم الاسلامیه. 24. معینی، محسن (1375)، «تفسیر عقلی کلامی»، دانشنامه جهان اسلام، تهران: مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 927 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 709 |
||