1دانش پژوه مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه پردیس فارابی قم
2استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه قم
تاریخ دریافت: 13 مرداد 1397،
تاریخ بازنگری: 02 اردیبهشت 1398،
تاریخ پذیرش: 02 اردیبهشت 1398
چکیده
وجود یا عدم وجود اذن در عقود و ایقاعات، قراردادها و به‌طورکلی همه رفتارها و اعمال حقوقی و به دنبال آن روابط عرفی و اجتماعی انسان‌ها، یکی از عناصر مهم و حیاتی بشر به شمار می‌رود؛ به‌عنوان نمونه، در مباحث مربوط به ضمان که در مسائل گوناگونی گسترده است، نقش و تأثیر اذن مورد توجه است. مسئله ملازمه بین اذن و اباحه با عدم ضمان از مسائل نوپدید نیست و فقیهان بسیاری از گذشته تا عصر حاضر نه تنها طرفدار ملازمه بین این دو حکم میباشند، بلکه برخی ادعای ضروری و بدیهی بودن آن نیز از عبارات آنها فهمیده می شود، ولی در دوره معاصر نظریه مخالف بیشتر مورد توجه قرار گرفته؛ چنانکه حتی ممکن است بدیهی به نظر برسد. با بررسی ایراداتی که از سوی منتقدان این قاعده مطرح شده، میتوان به این نتیجه رسید: اگر این ملازمه به صورت کلی در همه موارد وجود اذن مطرح شود، درست نیست، ولی در مواردی که اباحه تکلیفی نسبت به عمل به عنوان اولیه وجود دارد و مشروط به ضمان نشده است و از طرف دیگر شخص دارای قصور یا تقصیری نیست، میتوان این ملازمه را ادعا و اثبات کرد.
The Correlation of Permissibility with non-Liability
نویسندگان [English]
Reza Poorsedghi1؛ Mohammad Ali Raghebi2
1Shiite scholar of the Islamic jurisprudential center of the Imams (AS) and a graduate of the Farabi University campus
2ma-raghebi@qom.ac.ir
چکیده [English]
Existence or non-existence of permission in contracts and unilateral obligations and all kinds of legal actions and behaviors; consequently, humans' customary and social relations is one of the most important and vital elements in human life. For instance, regarding the issue of security which has been focused on in different issues, the role and influence of permission has been noticed. The issue of correlation of permission and permissibility with non-security is not a new issue and has been discussed by some contemporary and many ancient jurisprudents. Not only have they supported the correlation of these two rules, but also it is implied that they have regarded such rules correlations as necessary and incontrovertible. However, in the contemporary period, the opposing theory has been more supported as it may seem to be incontrovertible. Having analyzed the drawbacks raised by critics of this rule, it is concluded that given such a correlation is raised generally in cases where permission is necessary, it is not true. But, in cases where there are obligatory permissibility toward the action as primary and it is not subjected to security, and in other hand, no one in this middle has faults or is blameworthy, such a correlation is proved and claimed.
جمعى از پژوهشگران، زیر نظر شاهرودى، سید محمود هاشمى، (1426)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت :، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت :، قم: اول.
حلبى، ابنزهره، حمزة بن على حسینى، (1417)، غنیة النزوع إلى علمی الأصول و الفروع، مؤسسه امام صادق7، قم: اول.
حلّى، شمسالدین محمد بن شجاع القطّان، (1424)، معالم الدین فی فقه آلیاسین، مؤسسه امام صادق7، قم: اول.
خمینی، سید روح اللّه، (بیتا)، کتاب البیع، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی1، تهران، اول.
خویى، سید ابوالقاسم، (1418)، موسوعة الإمام الخوئی، 33 جلد، مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی، قم: اول.
خویى، سید ابوالقاسم، (1419)، دراسات فی علم الإصول، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت:، قم: اول.
خویی، سید ابوالقاسم، (بیتا)، مبانی تکملة المنهاج، بیجا، بینا.
رشتى، (گیلانى، نجفى)، میرزا حبیبالله، (بیتا)، کتاب الإجارة، بیجا، بینا.
