آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,388 |
| تعداد مقالات | 34,317 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,016,476 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,718,414 |
کارکردشناسی تکرارِ قصه‌های قرآن با تأکید بر همبستگی آیات سوره‌ها در هدف (مطالعه موردی قصه قوم ثمود) | ||
| پژوهش های قرآنی | ||
| مقاله 5، دوره 24، شماره 92، آبان 1398، صفحه 101-126 اصل مقاله (866.92 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqr.2019.52001.2175 | ||
| نویسنده | ||
| علی اسدی* | ||
| استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 10 شهریور 1397، تاریخ بازنگری: 08 اسفند 1397، تاریخ پذیرش: 22 اسفند 1397 | ||
| چکیده | ||
| درباره چرایی تکرار قصه‌های قرآن دیدگاه‌های متعددی مانند اعجاز بیانی، تکمیل تصاویر و صحنه‌های یک داستان، تأکید با هدف اثرگذاری بیشتر و جذب مخاطب با پرداخت‌های گوناگونِ یک داستان بیان شده است. این دیدگاه‌ها دچار چالش‌اند. تأمل در موضوع یا موضوعات اصلی سوره‌ها، به‌ویژه فضای اجتماعی و روانی نزول آنها، سیاق آیات و مقایسه پرداخت‌های گوناگون یک قصه در سوره‌های مختلف نشان می‌دهد که هدف اصلی از تکرارِ متفاوت قصه‌ها، به‌کارگیری آنها متناسب با هدف سوره‌هاست. یکی از این گونه قصه‌ها، داستان قوم ثمود است. این قصه در 21 سوره آمده که دو سوره مدنی و بقیه مکی هستند. این قصه در بازه‌های زمانی متفاوت و ناظر به شرایط گوناگون پیامبر (ص)، مسلمانان و دشمنان اسلام نازل شده و هرکدام هدف جداگانه‌ای داشته‌اند. ازجمله می‌توان به این اهداف اشاره کرد: هشدار شدید به مشرکان، منافقان و تکذیب‌کنندگان آیات و آموزه‌های الهی در موقعیت‌های گوناگون، دلداری به پیامبر و مسلمانان در شرایط مختلف، طرح و تعلیم آموزه‌های مهم خداشناختی و معادشناختی، بیان سنت‌های الهی و پاسخ به مشرکان و دفاع از دعوت توحیدی. قصه ثمود و بخش‌های مختلف آن متناسب با این اهداف در سوره‌ها یاد و گزارش شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| داستان‌های قرآن/ قوم ثمود/ اهداف سوره‌ها/ تکرار قصه‌ها در قرآن | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Functionology of Repetition of the Qur’anic Stories with an Emphasis on the Correlation of the Verse of the Sūras in Purpose (Case Study of the Folk of Thamūd’s Story) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Asadi | ||
| Assistant Professor, Islamic Sciences and Culture Research Institute | ||
| چکیده [English] | ||
| Different viewpoints have been stated concerning the reason for the repetition of the stories of the Qur’an, such as expressive inimitability (i‘jāz), completion of images and scenes of a story, emphasis with the aim of more efficacy and attraction of the addressees with various polishings of the story. These viewpoints are subject to challenge. Deliberation on the subject or subjects of the stories, especially the socio-psychological atmosphere of their Revelation, the context of the verses, and the comparison of various polishings of a story shows that the main purpose for different repetition of the stories is utilizing them for the purpose of the Sūra. One of these stories is that the folk of Thamūd. This story is narratted in 21 Sūras, of which two Sūras are Medinan and the rest are Meccan. It has been revealed during different time spans concerning various conditions of the Prophet (S.A.W.), the Muslims, and the enemies of the Muslims and each has had a separate goal. Among these purposes are the following: strong warning to polytheists, hypocrites, and deniers of the divine verses and doctrines on various occasions; consolation of the Prophet and the Muslims in different situations; proposing and instructing inportant theological and escatological doctrines; and stating Divine precedents and responding to the polytheists and defending the monotheisting call to faith. The story of Thamūd and its various parts are recalled and reported in proportion to these purposes. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Stories of the Qur’an, the folk of Thamūd, purposes of the Sūras, repetition of stories in the Qur’an | ||
| مراجع | ||
|
1. قرآن کریم. 2. بغدادی، محمدبن حبیب (بی‌تا)، المحبّر، بیروت: دار الآفاق الجدیده. 3. بکری، عبدالله (1992)، معجم ما استعجم، به کوشش مصطفی السقا، بیروت: عالم الکتب. 4. بلاشر، رژی (1378)، درسنامه قرآن، ترجمه محمود رامیار، تهران: نشر فرهنگ اسلامی. 5. ثعلبی، احمدبن محمد (1433ق)، الکشف و البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: ابومحمد‌بن عاشور، چاپ اول، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 6. جزری، ابن اثیر (1407ق)، الکامل فی التاریخ، به کوشش عبدالله القاضی، بیروت: دار الکتب العلمیة. 7. حسینی، ابوالقاسم (1377)، مبانی هنری قصه‌های قرآن، تهران: مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما. 8. حقی بروسوی، اسماعیل (1421ق)، تفسیر روح البیان، به کوشش احمد عبیدو، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 9. حکیم، محمدباقر (1417ق)، علوم القرآن، قم: مجمع الفکر الاسلامی. 10. حموى، یاقوت (1995)، معجم البلدان، بیروت: دار صادر. 11. خالدی، صلاح عبدالفتاح (1418ق)، التفسیر الموضوعی بین النظریة و التطبیق، اردن: دار النفائس. 12. خمینی، سید مصطفی (1362)، تفسیر القرآن الکریم، تهران: وزارت ارشاد. 13. دروزه، محمد عزت (1383ق)، التفسیر الحدیث، قاهره: دار احیاء الکتب العربیه. 14. زرکشی، محمدبن بهادر (1410ق)، البرهان فی علوم القرآن، بیروت: دارالمعرفه. 15. سیوطی، جلال الدین (1416ق)، الاتقان فی علوم القرآن، به کوشش المندوق، بیروت: دار الفکر. 16. شاذلی، سیدبن قطب (1412ق)، فی ظلال القرآن، بیروت- قاهره: دارالشروق. 17. شاطبی، ابراهیم‌بن موسی (بی‌تا)، الموافقات فی اصول الشریعه، بی‌جا: دارالفکر. 18. شحاته، عبدالله (1998)، اهداف کل سورة و مقاصدها فی القرآن، قاهره: الهیئة المصریة العامه. 19. شوقی، ابوخلیل (2003)، اطلس السیرة النبویة، چاپ دوم، دمشق: دار الفکر. 20. صدوق (ابن بابویه)، محمدبن علی (1376)، الامالی، تهران: کتابچی. 21. طباطبایی، سید محمدحسین (1371)، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ پنجم، قم: اسماعیلیان. 22. طبرسی، فضل‌بن حسن (1415ق)، مجمع البیان، بیروت: مؤسسه اعلمی. 23. طبری، محمدبن جریر (1403ق)، تاریخ طبری، بیروت: مؤسسه اعلمی. 24. طبری، محمدبن جریر (1415ق)، جامع البیان عن تفسیر آی القرآن، به کوشش خلیل المیس، بیروت: دار الفکر. 25. طنطاوی، سید محمد (1412ق)، التفسیر الوسیط، قاهره: دار المعارف. 26. طوسی، محمدبن حسن (بی‌تا)، تفسیر التبیان، دوم، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 27. فخر رازی، محمدبن عمر (بی‌تا)، التفسیر الکبیر، بی‌جا: بی‌نا. 28. قثامی، حمود‌بن ضاوی (1412ق) شمال الحجاز، بی‌جا: العصر الجدید. 29. قرطبی، محمدبن احمد (1373)، الجامع لاحکام القرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیة. 30. کلبی غرناطی، محمدبن جزی (1403ق)، التسهیل لعلوم التنزیل، بیروت: دار الکتاب العربی. 31. گلدزیهر، ایگناز (1357)، درسهایی درباره اسلام، تهران: کمانگیر. 32. گلن، ویلیام گلن؛ مرتن، هنری (1380)، کتاب مقدس، ترجمه فاضل خان همدانی، تهران: اساطیر. 33. معرفت، محمدهادی (1411ق)، التمهید فی علوم القرآن، قم: نشر اسلامی. 34. مقاتل‌بن سلیمان (1423ق)، تفسیر مقاتل‌بن سلیمان، به کوشش عبدالله محمود شحاته، بیروت: التاریخ العربی. 35. مکارم شیرازی، ناصر (1375)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه. 36. یعقوبی، احمد (بی‌تا)، تاریخ الیعقوبی، بیروت: دار صادر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 663 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,831 |
||