آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,398 |
| تعداد مقالات | 34,489 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,208,307 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,828,903 |
به‌پاخاستن در مقابل دیگران ازمنظر فقه ارتباطات غیرکلامی | ||
| فقه | ||
| مقاله 5، دوره 26، شماره 98، تیر 1398، صفحه 95-115 اصل مقاله (821.81 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2019.67890 | ||
| نویسنده | ||
| مصطفی همدانی* | ||
| سطح چهار حوزه؛ استاد سطوح عالی حوزۀ علمیۀ قم | ||
| تاریخ دریافت: 18 خرداد 1398، تاریخ بازنگری: 21 آذر 1398، تاریخ پذیرش: 06 آبان 1398 | ||
| چکیده | ||
| به‌پاخاستن در مقابل افراد در آغاز ارتباط برای حرمت‌نهادن به آنان، یکی از گونه‌های ارتباط غیرکلامی است که در بسیاری از فرهنگ‌ها در دنیا به‌کار می‌رود. این رفتار غیرکلامی نوعی الگوی رفتاری در حوزۀ سبک زندگی نیز محسوب می‌شود. در فرهنگ مسلمانان، این رفتار در چنین مواردی صورت می‌گیرد: ادای احترام ملاقات‌شوندگان به ملاقات‌کنندگان، به‌احترام آموزگاران در کلاس درس و به‌حرمت عالمان دین به‌هنگام ورود به مسجد و محل وعظ. با این رفتار، پیام‌هایی چون ابراز خوشحالی از دیدار، اظهار تواضع و تعظیم منتقل می‌شود. پرسش پژوهۀ فرارو این است که باتوجه‌به پیام مندرج در این گونۀ ارتباطی، حکم فقهی آن چیست؟ این مقاله با روش تحلیلی، نخست، سند و دلالت روایات مرتبط با این موضوع را بررسی کرده است؛ سپس اندیشه‌های فقهی رایج را نقد کرده است؛ درنهایت، به این نتیجه دست یافته است که به‌پاخاستن در موارد یادشده در آغاز ارتباط، اگر شامل تحقیر خود یا ایجاد تکبر در آن فرد نباشد، حرام نیست؛ همچنین، اگر در عناوینی چون اکرام مؤمن و ابراز مودت قرار گیرد، می‌تواند مستحب باشد و اگر ترک آن سبب آزار یا اهانت به مؤمن شود، حرام است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آغاز ارتباط؛ به‌پاخاستن؛ ارتباطات غیرکلامی؛ فقه ارتباطات | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Standing up in front of others from the Viewpoint of Jurisprudence of Non-Verbal Communications | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mostafa hamedani | ||
| PhD in Islamic Seminary & professor of higher levels of Qom Seminary. | ||
| چکیده [English] | ||
| Standing up in front of people at the beginning of the relationship to respect them is one of the types of non-verbal communications, which is used in many cultures around the world. This non-verbal behavior is also considered a type of behavioral model in the field of lifestyle. This behavior is performed in such cases in Muslims culture: to respect the visitors by the host, to respect the teachers in the classroom, and to respect the religion scholars at the time of entering the mosque and taking advice. Through this behavior, some messages can be transferred including expressing happiness due to the visit, expressing modesty and courtesy. The question of the current study is that "What is the jurisprudential decree, considering the message of this type of communication?" This paper, first, has examined the evidence and proof of the hadiths related to this topic through an analytical method. Then, it has criticized the common jurisprudential thoughts. Finally, the findings suggested that standing up in the aforementioned cases at the beginning of the relationship is not haram if it includes the person's humiliation or the other person (the guest) arrogance. In addition, it is considered Mustahabb in the cases of respecting the believer and expressing friendship, and if its avoidance causes offending or hurting the believer, then it is considered haram. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| the beginning of the relationship, standing up, non-verbal communications, jurisprudence of communications | ||
| مراجع | ||
|
1. ابن‌طاووس (علی بن موسی) (1413ق)، الیقین باختصاص مولانا علیّ(علیه السلام) بإمرة المؤمنین، چ1، قم: دار الکتاب. 2. ابن‌غضائری (احمد بن حسین) (1364)، الرجال، چ1، قم: دار الحدیث. 3. أبوداود (سلیمان بن الأشعث) (1430ق)، سنن أبی داود، ج7، چ1، بیروت: دار الرسالة العالمیة. 4. اربلی، علی بن عیسی (1381ق)، کشف الغمة فی معرفة الأئمة(علیهم السلام)، ج1، چ1، تبریز: بنی‌هاشمی. 5. بخاری، محمد بن اسماعیل (1422ق)، صحیح البخاری، محقق: محمد زهیر بن ناصر الناصر، ج5، چ1، بیروت: دار طوق النجاة. 6. برقی، احمد بن محمد بن خالد (1371ق)، المحاسن، ج1 و 2، چ2، قم: دار الکتب الإسلامیة. 7. بغوی، محمد بن عزالدین (1433ق)، شرح مصابیح السنة للإمام البغوی، ج5، چ1، بیروت: إدارة الثقافة الإسلامیة. 8. بلیک، رید و ادوین هارولدسن (1393)، طبقه‌بندی مفاهیم در ارتباطات، مترجم: مسعود اوحدی، چ3، تهران: انتشارات سروش. 9. ترمذی، محمد بن عیسی (1998م)، سنن الترمذی، محقق: بشار عواد معروف، ج4، بیروت: دار الغرب الإسلامی. 10. ثقفی، ابراهیم بن محمد بن سعید بن هلال (1395ق)، الغارات أو الإستنفار و الغارات، ج1، چ1، تهران: انجمن آثار ملی. 11. حر عاملی (محمد بن حسن) (1409ق)، وسائل الشیعة، ج12 و 30، چ1، قم: مؤسسة آل البیت(علیهم السلام). 12. حلی، رضی‌الدین علی بن‌یوسف بن مطهر (1408ق)، العدد القویّة لدفع المخاوف الیومیة، چ1، قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی(قدس سره). 13. خصیبی، حسین بن حمدان (1419ق)، الهدایة الکبری، بیروت: البلاغ. 14. دمیاطی، أبوبکر (المشهور بالبکری)، عثمان بن محمد شطا (1418ق)، إعانة الطالبین علی حل ألفاظ فتح المعین (هو حاشیة علی فتح المعین بشرح قرة العین بمهمات الدین)، ج3، چ1، بیروت: دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع. 15. دیلمی، حسن بن محمد (1412ق)، إرشاد القلوب إلی الصواب، ج2، چ1، قم: الشریف الرضی. 16. راوندی، مرتضی (1382)، تاریخ اجتماعی ایران، ج3، چ2، تهران: نگاه. 17. رملی، شمس‌الدین محمد بن ابی عباس (1404ق)، نهایة المحتاج إلی شرح المنهاج، ج8، بیروت: دار الفکر. 18. ریچموند، ویرجینا. پی و جیمز سی مک‌کروسکی (1388)، رفتار غیرکلامی، مترجمان: فاطمه‌سادات موسوی و ژیلا عبدالله‌پور؛ زیرنظر دکتر غلامرضا آذری، تهران: نشر دانژه. 19. سنیکی، زکریا بن محمد بن‌زکریا الأنصاری (بی‌تا)، أسنی المطالب فی شرح روض الطالب، ج4، بیروت: دار الکتاب الإسلامی. 20. شاردن، ژان (1372)، سفرنامه شاردن، مترجم: اقبال یغمایی، ج2، چ1، تهران: توس. 21. شریف الرضی، محمد بن حسین (1414ق)، نهج البلاغة، محقق: صبحی صالح، قم: انتشارات هجرت. 22. شهید اول (محمد بن مکی) (1417ق)، الدروس الشرعیة، ج2، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 23. ــــــــــــــــــ (بی‌تا)، القواعد و الفوائد، ج2، چ1، قم: کتاب‌فروشی مفید. 24. شیخ صدوق (محمد بن علی) (1362)، الخصال، ج2، چ1، قم: انتشارات اسلامی. 25. ــــــــــــــــــ (1385/ 1966م)، علل الشرائع، ج1، چ1، قم: کتاب‌فروشی داوری. 26. شیخ طوسی (محمد بن حسن) (1373)، رجال الطوسی، چ3، قم: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجامعة المدرسین بقم المقدسه. 27. ــــــــــــــــــ (1414ق)، الأمالی، چ1، قم: دار الثقافة. 28. ــــــــــــــــــ (1420ق)، فهرست کتب الشیعة و أصولهم و أسماء المصنّفین و أصحاب الأصول، چ1، قم: مکتبة المحقق الطباطبایی. 29. شیخ مفید (محمد بن محمد) (1413ق)، الأمالی، چ1، قم: کنگره شیخ مفید(ره). 30. طبری آملی، محمد بن جریر بن رستم (1413ق)، دلائل الإمامة، چ1، قم: بعثت. 31. طبری آملی، محمد بن ابی‌القاسم (1383ق)، بشارة المصطفی(ص) لشیعة المرتضی(علیه السلام)، نجف: المکتبة الحیدریة. 32. عسقلانی، احمد بن علی (1379ق)، فتح الباری شرح صحیح البخاری، ج11، بیروت: دار المعرفة. 33. فاضل مقداد (مقداد بن عبداللّه سیوری حلی) (1403ق)، نضد القواعد الفقهیة علی مذهب الإمامیة، چ1، قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی(قدس سره). 34. فرهنگی، علی‌اکبر (1395)، ارتباطات غیرکلامی، چ1، تهران: انتشارات میدانچی. 35. قرافی، ابوالعباس شهاب‌الدین احمدبن‌ادریس (1994م)، الذخیرة، ج13، چ1، بیروت: دار الغرب الإسلامی. 36. ــــــــــــــــــ (بی‌تا)، الفروق (أنوار البروق فی أنواء الفروق)، بیروت: عالم الکتب. 37. کاویانی، محمد (1394)، درس‌نامه سبک زندگی اسلامی، چ1، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 38. کرستین‌سن، آرتور (1368)، ایران در زمان ساسانیان، مترجم: رشید یاسمی، چ6، تهران: دنیای کتاب. 39. کشی، محمد بن عمر (1363)، رجال الکشی ـ اختیار معرفة الرجال (مع تعلیقات میر داماد الأسترآبادی)، ج2، چ1، قم: مؤسسة آل البیت(علیهم السلام). 40. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیة. 41. مبارکفوری، أبوالعلا محمد عبدالرحمن (بی‌تا)، تحفة الأحوذی بشرح جامع الترمذی، ج8، بیروت: دار الکتب العلمیة. 42. مجلسی اول (محمدتقی) (1406ق)، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج14، چ2، قم: مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانبور. 43. مجلسی دوم (محمدباقر بن محمدتقی) (1403ق)، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(علیهم السلام)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 44. ــــــــــــــــــ (1404ق)، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول(علیهم السلام)، ج9، چ2، تهران: دار الکتب الإسلامیة. 45. محسنیان‌راد، مهدی (1385)، ارتباط‌شناسی، چ7، تهران: سروش. 46. مظهری، حسین بن محمود بن حسن (1433ق)، المفاتیح فی شرح المصابیح، ج5، چ1، کویت: دار النوادر ـ وزارة الأوقاف الکویتیة. 47. میچی، ماری و جان کور (1392)، آداب معاشرت برای همه، چ2، تهران: انتشارات شورآفرین با همکاری شرکت نشر نقد افکار. 48. میلر، جرالد. ر. (1389)، ارتباط کلامی، مترجم: علی ذکاوتی قراگزلو، چ4، تهران: سروش. 49. نجاشی، احمد بن علی (1365)، رجال النجاشی، چ6، قم: مؤسسة النشر الاسلامی التابعه لجامعة المدرسین بقم المشرفه. 50. نرسی، زید (1423ق)، اصل زید النرسی (المطبوع فی ضمن الأصول الستة عشر)، چ1، قم: مؤسسة دار الحدیث الثقافیة. 51. نسائی، ابوعبدالرحمن احمد بن شعیب بن علی خراسانی (1406ق)، السنن الصغری، ج3، چ2، حلب: مکتب المطبوعات الإسلامیة. 52. نعمانی، محمد بن ابراهیم (1397ق)، الغیبة، چ1، تهران: نشر صدوق. 53. هلالی، سلیم بن قیس (1405ق)، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج2، چ1، قم: الهادی. 54. Wood, Julia T. (2014), Communication Mosaics: Interpersonal Communication, 8th Edition. Boston: Cengage Learning. 55. Mehrabian, Albert (2017), Nonverbal Communication, New York: Routledge. 56. Floyd, Kory (2011), Interpersonal Communication, 2th Edition. New York: McGraw-Hill. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 348 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 284 |
||