آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,385 |
| تعداد مقالات | 34,309 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,958,255 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,687,810 |
کارکرد معرفتی زبان نزد فارابی | ||
| پژوهش‌های عقلی نوین | ||
| مقاله 2، دوره 4، شماره 7، شهریور 1398، صفحه 29-48 اصل مقاله (542.22 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/nir.2019.54099.1116 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی عباس زاده* | ||
| عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 28 فروردین 1398، تاریخ بازنگری: 10 تیر 1398، تاریخ پذیرش: 27 آذر 1398 | ||
| چکیده | ||
| چیستی «زبان» و و ویژگی‌های آن، از جمله مسائلی است که از دیرباز ذهن و اندیشة عالمان و متفکران را به خود مشغول داشته است. در این میان، فارابی نخستین متفکر اسلامی است که در آثار خویش به‌تفصیل به فلسفة زبان و زبان‌شناسی پرداخته است. اما نوشتار حاضر، ناظر به فلسفة زبان و زبان‌شناسیِ فارابی نیست که در این باره قبلاً تحقیقاتی به انجام رسیده است؛ بلکه مسئلة اصلی آن، نقش و کاربرد زبان در معرفت یا شناخت است؛ یعنی اینکه مقولة زبان به طور کلی چه محصول معرفتی یا شناختی برای انسان به همراه دارد. از دید امروزین، در پاسخ به این مسئله، به‌ویژه باید به دو دانش توجه کنیم: زبان‌شناسی شناختی و معناشناسی شناختی، که البته فارابی به این دو دسترسی نداشته است. با این حال، مدعای نوشتار حاضر این است که او کارکرد معرفتی یا شناختیِ قابل‌توجهی برای زبان درنظر گرفته و ابعاد و ویژگی‌های مهمی از آن را مشخص کرده است و اگرچه یافته‌های او در این عرصه در قیاس با دستاوردهای معاصرین، ممکن است ناچیز به نظر آید، اما نقش کاملاً تأسیسی او در این عرصه غیرقابل انکار است. روش تحقیق در نوشتار حاضر، از جهت نحوة گردآوری داده‌ها، کتابخانه‌ای و از جهت نحوة تحلیل داده‌ها، عقلی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فارابی؛ زبان؛ واژه؛ معنا؛ معرفت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Fārābi's Epistemological Function for Language | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahdi Abbaszadeh | ||
| Faculty Member at, Islamic Research Institute for Culture and Though | ||
| چکیده [English] | ||
| The nature of language and its features are among the issues which have gone through the scholars' and intellectual's minds for a long time, amongst whom Fārābi is one of the earliest Islamic intellectuals who has written on the issue of language and linguistics philosophy in details. However, the present research does not focus on Fārābi's philosophy of language and linguistics, an issue on which different research have been carried out. But its main concern is the function and application of language in epistemology, i.e. to answer this question that what epistemological outcome the category of language has brought for humans? According to contemporary intellectuals, two types of science should be taken into account to address this issue: epistemological linguistics and cognitive semantics. This issue should be taken into consideration that the aforementioned two sciences have not existed in the period of Fārābi. However, the present research is of the opinion that Fārābi had considered a great deal of epistemological and cognitive function for language and had maintained that language has many aspects. Compared to contemporary intellectuals' achievements in this field, it may be imagined that Fārābi has not written much on this issue, but his formative contribution to the study of language is undeniable. The research method adopted in this research is a library one in terms of gathering data and is an intellectual one in terms of data analysis. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Fārābi, language, word, meaning, epistemology | ||
| مراجع | ||
10. ________، (1371)، التنبیه علی سبیل السعادة: اربع رسائل فلسفیة، تحقیق و مقدمه و تعلیقه از جعفر آل‌یاسین، چاپ اول، تهران: انتشارات حکمت.
12. ________، (1986)، الحروف، مقدمه و تحقیق و تعلیقه از محسن مهدى، ط 1، بیروت: دارالمشرق. 13. ________، (1408؛ب)، أنولوطیقا الأول و هو القیاس: المنطقیات للفارابى، ج 1، تحقیق و مقدمه از محمدتقى دانش‌پژوه، چاپ اول، قم: مکتبة آیة‌الله المرعشى. 14. ________، (1408؛ج)، باریأرمینیاس و معناه القول فى العبارة: المنطقیات للفارابى، ج 1، تحقیق و مقدمه از محمدتقى دانش‌پژوه، چاپ اول، قم: مکتبة آیة‌الله المرعشى. 15. قائمی‌نیا، علی‌رضا (1389)، بیولوژی نص- نشانه‌شناسی و تفسیر قرآن، چاپ اول، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. 16. قُرشی، محمدحسین، «بررسی و تحلیل زبان و منطق در اندیشة ابونصر فارابی»، پژوهشنامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دوازدهم، شمارۀ 1، صص 84-63. 17. لانفاد، جاک (2000)، من القرآن الی الفلسفة، االسان العربی و تکون القاموس الفلسفی لدی الفارابی، ترجمه وجیهه اسعد، ط 1، دمشق: منشورات وزارة الثقافة. 18. مرادیان، محمودرضا و نوری خاتونبانی، علی (1393)، «مقایسة نظریات منطقی- زبان‌شناختی فارابی با اصول و نظریات زبان‌شناسی معاصر»، فصلنامۀ علمی پژوهشی تاریخ فلسفه ،بنیاد حکمت اسلامی صدرا، سال پنجم، شمارۀ 3، صص 158-137. 19. نتون، ایان ریچارد (1389)، فارابی و مکتب او، ترجمۀ غلام‌رضا جمشیدی‌ها و کوشا وطن‌خواه، چاپ اول، تهران: انتشارات نور علم.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 357 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 232 |
||